De wolken bonkend op de ruiten

Soms zou ik willen dat ik dichter was. Er zijn veel manieren om heftige gebeurtenissen behapbaar te maken. Muziek maken, wandelen, dansen, koken, knuffelen, timmeren, breien, tuinieren, werken, mediteren, yogaën. Alles werkt. Nog beter is erover praten of schrijven. Dat is ook pittiger omdat het een directe route is. Dan ga je naar de gebeurtenis terug, voel je de emoties weer en verwerk je actief wat je is overkomen. Dat is slim. Veel mensen die kanker krijgen, voelen vanzelf de behoefte om te schrijven. Tegenwoordig is er ook een mooi podium voor bij kanker.nl. Maar de ultieme loutering lijkt mij als je in staat bent om je verhaal in een gedicht te stoppen.

Een gedicht schrijven vereist veel concentratie. Het moet kernachtig, het vraagt ritme, het zet je hersenhelften op verschillende niveaus aan het werk. Je wil niet ontsnappen aan de heftigheid van je emoties, want je bent tenslotte geen sinterklaasgedichten aan het schrijven. En dat is het bijzondere van dichten. Je zoekt woorden die kunnen uitdrukken wat je voelt, woorden die je anders niet zou gebruiken, bijvoorbeeld ‘de wolken bonkend op de ruiten’. Je schikt en herschikt en zet het verhaal naar je hand. De pijn zoekt zich al schrijvende en schrappende een weg en wordt zachter. En dat is louterend. Althans dat denk ik, want ik kan niet dichten.

Ik heb het echt geprobeerd. Dan ging ik zitten, schreef wat woorden en staarde vervolgens minutenlang naar buiten. En altijd vond ik mezelf terug op een andere plek. Dan stond ik ineens bij de gootsteen kikkererwten af te spoelen, of lag ik op het hondenkussen de hond te borstelen.

Gelukkig blijkt het lezen van een gedicht ook te kunnen louteren. In ieder geval doet dit gedicht van Esther Naomi Perquin dat bij mij. Dichten, je zult het maar zo mooi kunnen.

Gebed voor een arts
In godsnaam dokter, til ons op. De lucht is hier te zwaar en we
krimpen onder deze cijfers. Het uitzicht op de bomen buiten,
die troosteloze vijver, dat kunstwerk roestend op het plein,
de wolken bonkend op de ruiten –

Sluit het gordijn, dokter. Praat zacht, praat in de schemering,
zeg dat u nog wat gaat doen, zeg dat er een kans is
achter deze foto’s, achter deze binnenkant die
dreigend op de lichtbak hangt, zeg iets als
‘wetenschap groeit met de dag’.

Glimlach even. Zelfverzekerd. Leg geleerde overtuiging
in uw stem, geef aan dat u de vijand kent, vertel een
half verzonnen wonder, zeg dat u een uitweg ziet.

Er zijn nog heel veel mensen over. De meeste hebben
wij niet nodig. De meeste kunnen wij best missen,
maar niet deze, dokter. Deze niet.

Esther Naomi Perquin, uit haar nieuwe bundel ‘Ongevraagd Advies’ Luister naar Brommer op Zee, waar de schrijfster haar gedicht zelf voorleest.

Column voor Olijfblad