Alvleesklierkanker! Deltaplan Alvleesklierkanker.
Het onderstaande artikel komt uit het Algemeen Dagblad van 21 november 2019
2800 Nederlanders sterven jaarlijks aan meest dodelijke kanker: start nieuwe aanpak
Nederlandse ziekenhuizen gaan landelijk samenwerken in een nieuwe aanpak van alvleesklierkanker. Alle patiënten worden onderdeel van één groot wetenschappelijk onderzoek naar die meest dodelijk vorm van kanker, die jaarlijks aan ruim 2800 Nederlanders het leven kost.
Marcia Nieuwenhuis 21 nov. 2019
Alle Nederlandse artsen die alvleesklierkanker behandelen, de Maag Lever Darm Stichting en het patiëntenplatform Living With Hope kondigen de nieuwe aanpak vandaag aan op deze nieuwssite. Alle alvleesklierkankerpatiënten worden betrokken bij één groot wetenschappelijk onderzoek en alle ziekenhuizen gaan samenwerken aan de beste behandeling per patiënt. Dit zogenoemde ‘Deltaplan Alvleesklierkanker’ wordt vandaag – op Wereld Alvleesklierkanker Dag – gelanceerd.
Slechte prognose De diagnose alvleesklierkanker is nagenoeg een doodvonnis vanwege de schrikbarend slechte prognose. Na vijf jaar is slechts 9 procent van de patiënten nog in leven. Per jaar overlijden er ruim 2800 Nederlanders aan deze ziekte. In de afgelopen dertig jaar is op bijna alle vormen van kanker flinke vooruitgang geboekt, maar alvleesklierkanker blijft fors achter. De diagnose wordt vaak te laat gesteld en het orgaan dat diep in de buik ligt, is moeilijk te opereren.
Leven of dood Artsen willen hier met ‘baanbrekend klinisch wetenschappelijk onderzoek’ verandering in brengen. ,,De enige manier waarmee we de vooruitzichten voor patiënten kunnen verbeteren is door wetenschappelijk onderzoek naar álle alvleesklierkankerpatiënten in Nederland. Dit kan letterlijk het verschil tussen leven en dood betekenen’’, betoogt professor Marc Besselink, die een van de voorvechters van de nieuwe aanpak is. De gerenommeerde hoogleraar gelooft dat dit deltaplan ‘de sleutel is om de verschrikkelijke prognose van deze ziekte een halt toe te roepen’.
Chirurgen, maag-lever-darm-artsen, internist-oncologen en onderzoekers gaan hiervoor beter samenwerken in een landelijk netwerk en zich meer specialiseren in de verschillende typen en stadia van alvleesklierkanker. ,,Veel lof voor het gezamenlijke initiatief voor het Deltaplan Alvleesklierkanker! Een hele belangrijke mijlpaal voor onze missie naar betere zorg voor alvleesklierkanker!’’, aldus Gijs Patijn, chirurg in Isala klinieken in Zwolle.
Zelfs over hele basale dingen van de behandeling is volgens de betrokken artsen bij deze kankersoort nog weinig bekend. Zo is onduidelijk wanneer je het beste kunt starten met chemo en is nog amper bekend wat het met een lichaam doet als de gehele alvleesklier verwijderd wordt. De klier zorgt voor een goede spijsvertering en bloedsuikerspiegel.
Patiënt Lucia Meeuwsen is één van de gezichten van de nieuwe aanpak. Zij kreeg een overlevingskans van 1 procent en leeft tegen alle voorspellingen in na 5,5 jaar nog wel. ,,Het is echt wonderlijk dat ik er nog ben. Dankzij de wetenschap sta ik hier nu met een blos op mijn wangen.’’ (Lees hier het wonderlijke verhaal van Lucia Meeuwsen.) Ook Natascha van Weezel, dochter van de eerder dit jaar aan alvleesklierkanker overleden journalist en radiopresentator Max van Weezel verbindt haar gezicht aan de landelijke aanpak.
Natascha van Weezel maakt zich hard voor landelijke aanpak Slechts 9 procent van de alvleesklierkankerpatiënten is na vijf jaar nog in leven. Ook de bekende journalist Max van Weezel overleed dit voorjaar aan de ziekte. Zijn dochter maakt zich nu hard voor de nieuwe landelijke aanpak (het Deltaplan) en schrijft er een boek over.
,,Vader en kanker in één zin, dat wil je niet horen’’, blikt zij terug. Met haar vader schoof zij aan bij het tv-programma Jinek, om te praten over de kanker die in Nederland jaarlijks aan ruim 2800 mensen het leven kost.
Dankzij dat optreden werden zij een beetje het gezicht van de dodelijkste kankersoort. ,,Thuis zeiden we al tegen elkaar: pas maar op dat je niet de bekendste kankerpatiënt van Nederland wordt.’’ Dat wilde haar vader evenmin, maar hij probeerde wel meer aandacht voor de ziekte te krijgen.
Waarom juist alvleesklierkanker zo slecht te behandelen is? Bij de helft van de patiënten zijn er al uitzaaiingen als de ziekte ontdekt wordt. Er is dan geen behandeling gericht op genezing meer mogelijk. Ongeveer 80 procent van de patiënten kan niet meer worden geopereerd. Die kunnen alleen palliatief worden behandeld, zonder uitzicht op genezing. De kans dat die groep na 5 jaar nog in leven is, is 2 tot 9 procent.
Bij 30 procent van de patiënten is de tumor rondom grote cruciale bloedvaten gegroeid zodat verwijdering niet meer mogelijk is. Nieuwe chemotherapie en operatietechnieken maken de kans op een geslaagde operatie groter. Zelfs na een operatie is de kans op terugkeer van de ziekte enorm groot, omdat de tumorcellen al in een vroeg stadium geneigd zijn zich te verspreiden.
Een kleine groep, één op de vijf patiënten, kan nog een operatie ondergaan. Wanneer de tumor chirurgisch te verwijderen is, is de overlevingskans na vijf jaar 27 procent. Max van Weezel kon ook worden geopereerd maar overleed later toch aan de ziekte. Het stuit zijn dochter tegen de borst dat het heel moeilijk is om geld los te krijgen voor alvleesklierkanker, omdat het zo dodelijk is. ,,Bij alvleesklierkanker schrikt iedereen omdat het bijna een doodvonnis is. Eigenlijk zou je er daarom júíst onderzoek naar moeten doen.’’
Klachten Klachten bij alvleesklierkanker ontstaan vaak pas wanneer de tumor in een vergevorderd stadium is. Voorbeelden van klachten zijn buikpijn, misselijkheid, gewichtsverlies, verstoord ontlastingspatroon, geelzucht. Vaak zijn er wel voortekenen, zoals bijvoorbeeld buikpijn. Daarnaast kunnen de symptomen een tijdje weggaan en later weer terugkomen.