Peuteren aan het korstje
Toen ik klein was, vond ik het lastig om korstjes op wondjes te laten zitten. Ik zat er altijd aan te peuteren. Op diezelfde manier heb ik deze week aan mijn “rouwkorstje” (getver) zitten peuteren. Ik heb de rouw min of meer bewust een beetje opgezocht. Ik heb me daarbij door mijn gevoel laten leiden. Ik heb bijvoorbeeld Roberto’s urn opgehaald, die staat nu thuis. Ik heb naar zijn “Nummers die ik mooi vind” op Spotify zitten luisteren. De muziek van zijn uitvaart gedraaid. En vlak voordat ik deze blog schreef heb ik op zijn “Mijn LUMC” pagina ingelogd. Chemobrein heeft nog niet alle codes uit mijn hoofd gewist, gelukkig. Ik heb alles nog eens gelezen: de bloeduitslagen, radiologische verslagen, brieven aan de huisarts. Peuter-de-peuter. En als laatste de consultverslagen. Er stond nog een verslag in van diëtetiek dat ik eerder over het hoofd had gezien. 4 juni, dus vier dagen voor zijn overlijden. “Patiënt inmiddels in hospice”, stond er. “Gestopt met drinkvoeding. Geniet van het eten daar. Geen verdere dieetadviezen. Genieten van eten. Einde behandeling.” En daar ging de kraan weer open bij mij. Hij genoot inderdaad zo van die dingen in het hospice. In een fase waarin denk ik menigeen zou zijn gestopt met eten vanwege het enorme ongemak, lees: een buik met een omvang van een trommel, bleef hij zijn best doen om er nog zo lang mogelijk te blijven.
Als “halve Italiaan” was Roberto gek op ijs. Maar dan wel het in zijn optiek enige echte ijs: sorbetijs. IJs zonder melk dus. Bij elke ijssalon testte hij het citroen sorbetijs, want volgens hem kon je daar de kwaliteit aan herkennen. Toen een hospice vrijwilliger Roberto kwam vragen of hij ijs wilde, lichtten zijn ogen op. “Heb je sorbetijs?” vroeg hij gretig. “Dat denk ik wel”, antwoordde de vrijwilliger. “Echt?”, vroeg ik, “op fruit gebaseerd?” De vrijwilliger begon te twijfelen. “Nou ja, van die bakken met ijs…” zei hij aarzelend. “Ik loop wel even met hem mee”, zei ik tegen Roberto, “kijken of er sorbetijs is.” Wij naar de keuken. Vriezer doorgespit, het hele gamma van Hertog in de aanbieding, maar geen sorbetijs. Ik liep terug naar Kamer 2. “Helaas lieffie”, zei ik. “Ze hebben alleen roomijs.” Ik ging weer naast hem zitten. Twintig minuten later kwam de vrijwilliger binnen. Met sorbetijs. Had hij speciaal voor ons gehaald bij een ijssalon in het winkelcentrum in de buurt. We barstten allebei in tranen uit (en ik kan nu ook mijn scherm niet goed meer zien, trouwens). Samen hebben we een bakje ijs zitten eten. Genieten.
Ik moet nog zoveel doen naar aanleiding van het overlijden. Ik heb nog niets opgeruimd. Al zijn spullen liggen er nog. Ik heb een la van hem ‘gepikt’ voor mijn chemosjaals en -mutsen, maar verder hangen zijn kasten nog vol. Op zijn bureau ligt nog steeds de eeuwige “moet ik nog archiveren” stapel. Ik heb alleen het hoognodige gedaan, verzekeringen en auto op naam overzetten enzo. Zijn telefoon en laptop moeten nog terug naar zijn werkgever, net als zijn filmapparatuur die hij aan zijn collega’s nalaat. Ik heb er echt de energie niet voor. Daar baal ik van, want het lijkt me toch ook wel fijn om dit soort dingen te kunnen afvinken. Ik denk dat het een goed idee is om hier te zijner tijd hulp bij te vragen.
Ik mis Roberto meer dan ik in woorden kan vatten. Zelfs al zou het betekenen dat ik met mijn zieke lijf voor zijn zieke lijf zou moeten zorgen: ik zou het zo doen. Als ik de keuze had tussen zelf geen kanker meer hebben of Roberto gezond terug hebben, zou ik direct voor het laatste kiezen. Liever hem en zelf kanker dan zelf gezond zonder hem. Maar die keuze heb ik niet. Ik heb het allebei, kanker in een ver stadium plus een aan kanker overleden man. Dit is een week waarin ik me realiseer hoe erg dit is en tegelijkertijd kan ik maar nauwelijks geloven dat dit nu echt mijn leven is. Wat een, mag ik het zeggen? kankerzooi.
30 reacties
Ik wou dat ik een dubbel hartje onder je verhaal kon zetten.
Hij telt dubbel, Zweef. Dank je.
Ja schat je mag daar heb je alle recht toe want dat is precies wat t is een grote kankerzooi ,spullen opruimen doet iedereen op zijn/haar eigen wijze staat geen tijd voor kan idd met iemand mag lang duren of wat je zelf maar wilt en goed voelt ,moedig om zo dwars door de rouw te gaan en te mogen voelen ,vind het ingrijpend wat je zegt ,maar op een andere manier herkenbaar ,ik weet dat het zo niet werkt maar als t kon nam ik het van mn man over en dat meen ik echt als hij dan gezond was en bleef leven dat zou ik m zo gunnen alleen de keerzijde zou dan wel zijn dat hij zon verdriet zou hebben om mij ,hoe je t ook bekijkt het blijft vreselijk .
Veel sterkte en liefs hes ❤⚘
Precies wat je schrijft: je zou het willen overnemen, maar je wilt hem ook het verdriet niet aandoen. Ik kan me troosten met de gedachte dat Roberto zijn pad verkoos boven het mijne. Maar inderdaad, van welke kant je er ook licht op schijnt, het blijft een lelijk mormel. Liefs!
❤️
Toen ik ziek werd, 7,5 jaar geleden, was het mijn ‘troost’ dat ik het eerste zou sterven en niet hoefde mee te maken dat mijn geliefde zou verdwijnen. Heel egoïstisch, natuurlijk. Nu is hij ineens ongeneeslijk ziek en is het waarschijnlijk dat ik toch mijn horror scenario in zal gaan. Ik lees je blogs en voel je rouw en de aanwezigheid van Robertos afwezigheid. En jullie grote liefde. Dit is dubbele pijn: liefdesverdriet en rouw. Het zijn maar woorden, je hebt er niks aan.
Och Ellemes, wat vreselijk. Ik ken jou als iemand die altijd heel fijn op anderen reageert, en heel veel 'waarderingen' uitdeelt. Maar wat vraag je weinig aandacht voor jezelf. Nu, zo, even tussen neus en lippen door, onder het blog van Mirjam.
Ik denk vaak: de twee ergste dingen die je mee kunt maken, zijn zelf ongeneeslijk ziek worden en je partner verliezen. Maar allebei??? Mijn God...
Heel veel liefs en sterkte,
Hanneke
Lieve Ellemes,
Ik snap heel goed wat je zegt, want Roberto zei precies hetzelfde. Dat hij liever zijn scenario had dan het mijne. Dat hij vond dat hij "geluk" had vergeleken met mij (even los van het feit dat hij vooral vond dat we allebei botte pech hadden). Want hij zou niet hoeven rouwen en ziek zijn tegelijk.
Wat erg van je partner. Je zegt er nu niet zoveel over, hoeft ook niet natuurlijk, maar ik ben wel benieuwd of er een kans is dat jullie nog wat tijd samen hebben?
Ik zal niet liegen: jouw horror scenario is ook dat, een horror scenario. Het is super zwaar. Tegelijkertijd: ik ben er nog. Ik sta elke dag op. Ik heb momenten dat ik mijn omgeving kan waarderen, dat ik eten kan waarderen. En vooral momenten dat ik hoop heb. Hoop is hetzelfde als passie voor mogelijkheden, las ik onlangs in een boek. Ik hoop dat er nog mogelijkheden zijn voor mij. En ik hoop dat die er voor jou ook nog zijn. Want waar hoop is, is leven. Cliche maar waar. Veel sterkte Ellemes!
Liefs, Mirjam
Sjesus Ellemes, wat zeg je nu? Dat mag toch helemaal niet. De nachtmerrie van ons kankerlijders - dat ons Lief iets overkomt. Wat erg. Heel veel liefs en sterkte! XXX
Heb je citroen genomen? ;-)
Dank je voor je lieve reactie.
Liefs, Mirjam
Jazeker! Ik hoefde niet meer te testen want ik ken deze Italiaan goed (althans, zijn ijs), maar citroen is favoriet!
Liefs,
Saskia
Mijn hart breekt voor je, wanneerik lees over de vreselijk oneerlijke en moeilijke weg welke je bent gedwongen te moeten gaan. Wat kan het leven toch genadeloos hard zijn. Ik wens jou alle kracht, liefde en steun.
Ik heb inderdaad geen keuze, dat realiseer ik mij ook heel goed. Dank je wel voor je lieve wensen.
Lieve Mirjam,
Hoe stoer, sterk en dapper je ook bent, het is toch gewoon te véél, wat jij moet meemaken. Veel te veel!
Je herinneringen aan jouw Roberto beschrijf je zo ontroerend en mooi. Natuurlijk moest ik ook huilen toen ik las dat de medewerker van het hospice sorbetijs voor hem haalde en hij daar nog van genieten kon.
Een bijzonder mens was hij. Een bijzonder mens ben jij. Een bijzonder stel waren jullie.
Het had zo niet mogen lopen.
Inderdaad. Kankerzooi!!!!!
Liefs, Hanneke
Dank je wel lieve Hanneke.
De tranen rollen over mijn wangen als ik je verhaal lees Mirjam. Gecondoleerd met je grote verlies. Het verlies van je lieve ijsgenietende Roberto. Maar ook het verlies van het vertrouwen in je eigen lijf is heel intens. Ik wens een paar mensen om je heen waar je je vertrouwt genoeg voelt om je emoties te delen, stoom af kan blazen, maar waarbij je ook weer eens voluit kunt lachen. Dat lucht op, want alles in je eentje is zwaar.
Waarom sommige mensen zoveel op hun bord krijgen, schiet mij maar lek. In hemelsnaam wat is daar de zingeving van.
Ik heb zelf erg veel steun bij Robin en Hilda van het Bezinningshuis. Ze hebben momenteel geen fysiek plek waar je naartoe kunt, maar ze zijn nog wel actief. Het zijn mensen met een groot warm hart die er voor je willen zijn. Iedere dinsdagochtend organiseren ze bv een wandeling, maar ze doen nog veel meer. Ik kan het je van harte aanraden om te "delen" en hulp te vragen. Mij helpt dat enorm als er een wervelwind door mijn hoofd raast.
Lieve groet en knuffel,
Mique
Dank je wel Mique. Ik zal Bezinningshuis eens googelen. Ik heb er nog niet eerder van gehoord. Delen en hulp vragen doe ik zeker, maar er is ook een traject dat ik alleen moet afleggen. En dat doe ik dan, denk ik, gedeeltelijk door die rouw op te zoeken. Lachen is inderdaad ook belangrijk. Op dit moment luister ik wat oude voorstellingen van Ronald Goedemondt en Pieter Derks op Storytel en dat is heerlijk. Hoewel ik me ook wel weer realiseer wat er gebeurt wanneer de lach wegsterft. Ik ben er gewoon nog niet...
Liefs, Mirjam
Hoi Mirjam,
Goed te lezen dat je kleine stapjes maakt op je nieuwe pad in je eigen tempo. Wees lief voor jezelf en geef jezelf zoveel tijd je zelf wilt. Ik heb een hele tijd een haptonoom gehad die ook super voor me was. Iemand die me even vast kon houden en weer terug bij mezelf kon brengen als ik weer eens de weg kwijtraakte.
Take care,
Mique
Lieve sterke vrouw, door toeval jouw blog gaan lezen. Je schrijft treffend en mooi. De rouw op zoeken. Zo herkenbaar en geloof me. Dat is helend. Mijn lief is binnen 6 maanden overleden aan longkanker ruim 8 jaar geleden. Dat stukje van jouw verhaal treft mij en is herkenbaar. Ik was kapot. De wereld kon mij gestolen worden. Ik had diep verdriet en had moeite met iedereen die gewoon doorging met zijn leven. En jij.....wat een verdriet en dat ook nog zo ziek. Ik weet dat je op sommige momenten een soort oerkracht krijgt. Jij hebt dat in het kwadraat. Vind jij het ook zo lastig als mensen je sterk vinden? Je hebt geen keus, het is doorgaan of niks. Je zit is een sneltrein en je weet niet waar en of hij stopt.
Ik wens je heelveel liefde, licht en kracht.
Liefs Vonne
Ik hoor het inderdaad veel. "Wat ben je sterk", "wat klink je krachtig". Tja, ik kan niet anders. Ik moet mezelf toch ergens laten, zeg maar. En die stem, tja, laat ik zeggen dat ik inderdaad niet gezegend ben met een fluisterend stemgeluid. Ik klink vaak heel stellig en mijn stem heeft ook best wat, eh, volume. Die sneltrein is een hogesnelheidslijn, geen idee waar die naartoe gaat. Hanging on for dear life.
Liefs, Mirjam
Wat een onvoorstelbaar verhaal, en wat heb je het mooi beschreven. Helaas ook heel herkenbaar. Twee weken geleden overleed plotseling mijn man en ik ben nog niet van de verbijstering bekomen. Ik heb jouw blogs wel drie keer opnieuw gelezen en vind je het erg als ik zeg dat het me troost biedt? Het troost me om hier mijn verhaal te kunnen delen en te weten dat er mensen zijn die snappen wat je meemaakt. Ik vind het knap van je dat je de rouw opzoekt, zelf merk ik dat ik me vasthou aan het doen van de praktische klussen en me dan weer schuldbewust afvraag waar de tranen blijven. Die komen dan uiteindelijk toch, bijvoorbeeld toen ik jouw blog las. Maar er is geen goeie of slechte manier om met dit verlies om te gaan. We doen het allemaal op onze eigen manier en dat is goed.
Ik hoop van ganser harte dat jouw operatie het gewenste resultaat heeft gehad en dat er voor jou hoop is en kracht om dit grote verlies te dragen.
Heel veel liefs en sterkte XXX
Margriet
Lieve Margriet,
Twee weken geleden? Ach lieve vrouw. Wat ongelooflijk vreselijk. En dan ook nog plotseling. Jij hoeft die rouw niet op te zoeken; die vindt jou wel, denk ik zo. En dan zelf ook nog ziek zijn. Ik ben ontzettend blij dat mijn blogs je troost bieden. Geen idee dat het zo zou werken, dat ik hier mijn gevoelens van me af probeer te schrijven en dat het resultaat ervan dan jou nog kan helpen ook.
Als je wilt, kunnen we elkaar ook prive berichten sturen. Maar alleen als jij dat wilt en wanneer jij daar aan toe bent.
En wat je zegt is helemaal waar: we moeten dit elk op onze eigen manier doen. Rouwen is net zo'n uniek proces als kanker hebben. En beide moet je uiteindelijk toch alleen doen, hoeveel mensen je ook om je heen hebt.
Ik hoop dat je de kracht kunt vinden om elke dag te blijven opstaan. Dat is al de helft.
Liefs, Mirjam
Ik kom echt weer woorden tekort, Mirjam. Maar ook: Margriet. Ellemes. Wat is voor sommige mensen het leven toch ongelooflijk wreed. En toch ga je voort, wat moet je anders?
Ik hoop uit de grond van mijn hart dat er dingen zullen zijn waar je om moet lachen. Dat er warmte en vriendschap en liefde is. En echt ijs. Dat er tijden komen dat de mooie herinneringen de pijn en rouw gaan overheersen. Ooit.
Heel veel sterkte en heel veel liefs XXX
De wereld is wonderlijk leeg zonder jou
Er staat maar zo weinig meer in
De hemel is aldoor zo hinderlijk blauw
Waarom? Wat heeft het voor zin
De merel zit zachtjes te zingen in het groen
Voor mij hoeft hij heus zo zijn best niet te doen
De wereld kon vol van geluk zijn zijn, maar nou:
leeg zonder jou.
Ja. Dat dus.
Ik weet niet van wie dat gedichtje is. Toen ik nog mortuariummedewerker was, had een moeder het op de rouwkaart gezet van haar overleden baby'tje. Ik vind het prachtig maar pijnlijk.
Lieve Mirjam, dit heb ik vorige week voor de vrouw van mijn overleden petekind geschreven.
Ik wil het graag ook aan jou geven.
En aan Ellemes
En aan Margriet
Hoop dat je niet erg vindt dat ik dat hier doe...
Slapen
Ik wil alleen maar slapen
en dromen
dat dit niet waar is
Dromen
Laat mij voor altijd dromen
en leven in de wereld
die we samen hadden
beleefden
en mooi maakten
Dromen
In mijn dromen ben jij bij mij
voel ik jouw liefde
diep in mij
en de warmte van jouw lichaam
dicht tegen het mijne
Droom
Als ik altijd in een droom leven kon
dan was jij hier
bij mij
want zonder jou
gaat het nooit meer goed met mij
Verlies
Bitter, zwaar en onwerkelijk
verloren heb ik jou
mijn hele wezen is geamputeerd
en los van jou
niet in mijn hart waaruit je nooit verdwijnt
Slapen
Ik wil zo lang gaan slapen
neem de tijd met me mee
draai hem vastberaden terug
zijn wij weer met z'n twee
dan laat ik mij leven met onze liefde
die voor áltijd was, nog neit zolang gelee
Prachtig. Sprakeloos. Dank je wel.
xxxx
Prachtig Hebe! Dankjewel