Oude wonden

In 2007, na meerdere periodes waarin het heel slecht met mij ging, werd uiteindelijk de diagnose ‘Borderline, high level’ gesteld. Borderline is een persoonlijkheidsstoornis die wordt gekenmerkt door sterke wisselingen in stemming, gedachten en gedrag. Borderline wordt veroorzaakt door een combinatie van erfelijke aanleg (gevoeligheid) en traumatische gebeurtenissen in je jeugd. Met high level wordt bedoeld dat je normaal gesproken redelijk goed tot goed kunt functioneren. Je kunt goed naar jezelf kijken en staat open voor verandering.

In mijn geval betekende het vooral dat ik veel last had van mezelf. Naar de buitenwereld toe functioneerde ik redelijk goed, maar mijn binnenwereld kreeg om de zoveel tijd een flinke knauw. Ik viel dan langdurig uit met zwaar depressieve klachten. Met de kennis van nu denk ik dat ik vooral veel en hoge eisen aan mezelf stelde. Ik wilde geen Borderline hebben, ik wilde “gewoon” zijn. Ik wilde kunnen wat iedereen kon. Ik wilde niet hypergevoelig zijn en ik wilde ook niemand tot last zijn. Ik ontwikkelde allerlei overlevingsstrategieën waardoor ik het ver schopte. Ik rondde een MBO en 2 HBO-studies af, vond een fulltime baan in het onderwijs, trouwde en werd moeder van een zoon. Van alles om trots op te zijn, maar van binnen voelde het vaak niet zo. Ik had regelmatig het gevoel tekort te komen en tekort te schieten. Ik was zelden tevreden over mezelf. Het kon en moest altijd beter.

Tijdens de laatste zwarte periode (2014-2016) volgde ik een intensieve therapie. Die wierp zijn vruchten af. Ik herstelde en het leven lachte me toe. Ik was inmiddels een toolbox rijker, dacht: het gaat me niet nog een keer gebeuren dat ik zo onderuit ga, ik weet nu wat ik moet doen om het te voorkomen.

In 2017, toen ik door een psychiater onderzocht werd, gaf hij aan dat ik, zoals ik toen was, niet meer in aanmerking zou komen voor het Borderline stempeltje. Dat was één van de mooiste opmerkingen die iemand ooit tegen mij gezegd had. Ik was ‘genezen’. Zie je wel dat het kon!

Maar het universum heeft kennelijk een apart gevoel voor humor, want niet zo heel lang daarna kreeg ik kanker en werd alles anders.

In de afgelopen vier jaar is regelmatig gesproken over mijn ‘mentale’ toestand. Meerdere keren werd gevraagd of ik niet eens met een psycholoog moest gaan praten. Het frappante is dat ik dat al die tijd al deed. Mijn eerste gesprek met een psycholoog was 2 dagen na de operatie. Mijn laatste gesprek was in mei van dit jaar.

Bij het multidisciplinaire traject van de Vermoeidheidkliniek hoort ook een psycholoog. Zij nam een kijkje in mijn dossier en besliste vrijwel meteen dat zij zich hier niet aan ging branden. Het leek haar beter dat ik me opnieuw bij de GGZ zou aanmelden voor intensieve therapie.

Dit opende een oude gevoelige wond.

Ik functioneer redelijk goed als de randvoorwaarden goed zijn. Dat betekent globaal: goed en gezond eten, goed slapen, veel tijd en ruimte voor mezelf, voldoende ruimte voor sociaal contact, voldoende ontspanning, niet teveel piekeren en stress zoveel mogelijk proberen te vermijden.

Zodra één item van het lijstje verstoord wordt, merk ik al dat het lastiger wordt. Ik word dan ‘wiebelig’. De balans is tegenwoordig heel snel verstoord. Dit is trouwens absoluut niet ongewoon voor mensen die chronisch ziek zijn. Je ziekte vraagt nu eenmaal veel energie dus de grens is ook veel sneller bereikt. Het lastige is dat ik, door mijn hypergevoeligheid, nog iets sneller uit balans ben. Het duurt ook langer voor de stress weer uit mijn systeem is.

Blijft de stress voortduren, krijg ik vervolgens last van stemmingsschommelingen, verlatingsangst, paniek, eetbuien, koopdrang, problemen met grenzen stellen, problemen om me aan grenzen te houden, tegenstrijdigheden in denken en handelen en ik krijg meer last van zwart/wit denken. Het wordt dus allemaal wat extremer. En dan komen we uit bij kenmerken van Borderline.

Het is voor mij dus heel erg belangrijk dat ik me zoveel mogelijk aan mijn leefregels hou. Maar hoe goed ik ook mijn best doe, soms zijn er nou eenmaal situaties die extra stress geven:

* Therapie volgen is nuttig maar kost veel extra energie. Energie die ik eigenlijk niet heb en die ergens anders vandaan gehaald moet worden

* Gezond koken is goed voor mijn lijf, maar vraagt ook veel energie. Niet alleen op lichamelijk maar zeker ook op cognitief vlak

* Een dagje weg geeft energie en vreugde, maar betekent ook meer pijnklachten

* Een keer een feestje of een concert bijwonen is supergezellig, maar geeft zoveel prikkels dat ik vervolgens geen oog meer dicht doe en ik heb geen reserves die dat op kunnen vangen.

* Een hoge luchtvochtigheid geeft meer pijnklachten

* Een puber in huis is heel gezellig, maar vraagt ook het één en ander aan incasseringsvermogen. Ik wil ook graag een goede ouder voor hem zijn

* Vakantie is superfijn, maar geeft ervoor en erna een piek in belasting. Die koffers moeten ingeruimd en de kleren moeten toch ook echt gewassen worden.

Ik kan nog wel even zo doorgaan. Het lastige is dat ik tegenwoordig het overzicht snel kwijt dreig te raken. Helaas: chemo en bestralingen, maar ook longcovid, zijn een aanslag geweest. Waar ik vroeger goed kon functioneren tussen de depressies door, staat mijn lichaam nu eigenlijk continu onder stress. Ik kan veel minder hebben en de grens is veel sneller bereikt.

En de grote vraag is dus of ik dit kan veranderend door het volgen van een zware (gedeeltelijke groeps-)therapie. Ik denk, eerlijk gezegd, niet.

Ik weet immers al heel goed wat er aan de hand is en waardoor ik de dingen doe zoals ik ze doe. Ik weet wat goed voor me is en wat ik beter kan laten. Maar ik heb niet alles in de hand en ik moet leren dealen met dat wat er is.

Daarnaast kost therapie veel extra energie. Ik moet er naartoe, ik moet socializen, ik krijg huiswerk mee, het vraagt cognitief en emotioneel veel van mij. Het zijn heel veel extra moetjes. En ik heb al zo weinig energie. Levert het ook op wat ik erin steek? Want hoe dan ook: de situatie zoals hij is, zal waarschijnlijk niet veranderen. Ook niet als ik heel hard mijn best doe en heel hard wil.

Een lotgenootje schreef vanmorgen dat ik zo bezig blijf met ‘beter’ willen worden. Niet in de zin van dat ik weer gezond wil worden, dat station is, denk ik, al wel gepasseerd, maar ik blijf zo op zoek om mezelf te verbeteren. Steeds weer opnieuw. Terwijl de uitkomst toch steeds hetzelfde blijft.