Chondrosarcoom

Chondrosarcoom is een vorm van botkanker. De tumor ontstaat in cellen die kraakbeen maken: in de chondrocyten. Soms heet een chondrosarcoom ook wel kraakbeenkanker.

Een chondrosarcoom kan in alle botten in het lichaam ontstaan, maar meestal gebeurt dit in het bovenbeen, de bovenarm of de ribben.

Een chondrosarcoom is zeldzaam. Elk jaar krijgen ongeveer 40 mensen de diagnose chondrosarcoom. Meestal groeit een chondrosarcoom langzaam.

Lees op deze pagina verder over:

• Symptomen van een chondrosarcoom
• Hoe ontstaat een chondrosarcoom?
• Goedaardige kraakbeentumoren
• Oorzaken en risicofactoren van chondrosarcoom
• Onderzoeken naar chondrosarcoom
• Differentiatiegraad en uitzaaiingen bij chondrosarcoom
• Vooruitzichten bij een chondrosarcoom
• Ziekenhuizen voor chondrosarcoom
• Behandeling van chondrosarcoom
• Controles
• Na de behandeling
• Extra hulp
• Meer informatie en lotgenotencontact

Symptomen van een chondrosarcoom

In het begin geeft een chondrosarcoom meestal geen klachten. Als de tumor groeit, kun je pijn krijgen of een zwelling op de plek van de tumor. Soms wordt een chondrosarcoom toevallig ontdekt en heb je helemaal geen klachten.  

Hoe ontstaat een chondrosarcoom?

Meestal ontstaat een chondrosarcoom in een gezond stuk bot. Deze tumoren heten ‘primaire chondrosarcomen’ of  ‘conventionele chondrosarcomen’.

Heel soms ontstaat een chondrosarcoom uit een goedaardige kraakbeentumor. Je hebt dan eerst een goedaardige tumor die kwaadaardig (kanker) wordt. Een chondrosarcoom die uit een goedaardige kraakbeentumor is ontstaan, heet een ‘secundair chondrosarcoom’.

Goedaardige kraakbeentumoren

Er zijn verschillende goedaardige kraakbeentumoren (chondromen). Die komen veel vaker voor dan kwaadaardige kraakbeentumoren (de chondrosarcomen)

Lees op lumc.nl verder over deze kraakbeentumoren:

• Enchondroom en atypische cartilagineuze tumor (ACT): ontstaan aan de binnenkant van het bot
• Osteochondroom: ontstaat aan de buitenkant van het bot

Oorzaken en risicofactoren van chondrosarcoom

Er is geen duidelijke oorzaak voor chondrosarcoom. Wel is de kans op een chondrosarcoom iets groter als je meerdere goedaardige kraakbeentumoren hebt. Bijvoorbeeld door de ziekte van Ollier of de aandoening ‘multipele osteochondromen’. Daarom ga je regelmatig naar het ziekenhuis voor controle.

Ook door een behandeling met chemotherapie of bestraling is de kans op een chondrosarcoom iets groter.

Onderzoeken bij chondrosarcoom

Heb je pijn of andere klachten aan een bot? Ga dan naar de huisarts. Doe dat ook als je je zorgen maakt en je klachten niet over gaan.

Voor meer onderzoek stuurt de huisarts je door naar een orthopedisch chirurg, een internist of een internist-oncoloog in het ziekenhuis.  

Omdat chondrosarcoom erg zeldzaam is, is het belangrijk dat je de onderzoeken in een expertisecentrum voor botkanker krijgt.

Een röntgenfoto of een scan

Een van de eerste onderzoeken bij klachten aan een bot is een röntgenfoto of een scan van het bot. De arts bekijkt dan de plek waar je last van hebt.

Meestal krijg je een röntgenfoto en daarna een MRI-scan. Met een MRI-scan zijn afwijkingen in het bot goed te zien. Zit er een tumor in het bot, dan is dat vaak op deze scan te zien. Ook is soms op de scan te zien of de tumor goedaardig of kwaadaardig is. Soms krijg je een botscan, PET-scan of een CT-scan.   

Een biopsie uit het bot

Blijkt uit de scan dat je misschien een chondrosarcoom hebt? Dan is meestal een biopt nodig om vast te stellen of het inderdaad om een chondrosarcoom gaat.

Tijdens de biopsie verwijdert de arts een stukje van de tumor om te onderzoeken. Het weghalen van een stukje weefsel heet een biopsie. Tijdens de biopsie maakt de arts soms een CT-scan zodat hij of zij goed kan zien wat hij of zij doet.

Soms is de MRI-scan duidelijk genoeg en is er geen biopsie nodig.

Lange tijd in onzekerheid

Het kan soms lang duren voordat duidelijk is dat je een chondrosarcoom hebt. De klachten van een chondrosarcoom zijn niet altijd duidelijk en hebben vaak een andere oorzaak.

Differentiatiegraad en uitzaaiingen bij een chondrosarcoom

Als je de diagnose krijgt, noemt je arts misschien ook de differentiatiegraad van het chondrosarcoom. De graad geeft aan hoe erg de kankercellen afwijken van gezonde kraakbeencellen. Hoe hoger het getal, hoe meer de cellen afwijken van gezonde cellen. En hoe agressiever de tumor is.

Hooggradige en laaggradige chondrosarcomen

Chondrosarcomen worden ingedeeld in graad 1, graad 2 en graad 3. Een graad 1 chondrosarcoom heet ook wel een ‘laaggradige tumor’. Een laaggradige tumor groeit langzaam en zaait bijna nooit uit.

Een graad 2 of een graad 3 chondrosarcoom vallen onder ‘hooggradige chondrosarcomen’. Deze tumoren zijn agressiever, ze groeien snel en zaaien vaker uit.

Uitzaaien betekent dat er cellen van de tumor op een andere plek in het lichaam terecht zijn gekomen, bijvoorbeeld in de longen. Een ander woord voor uitzaaiing is ‘metastase’.

Vooruitzichten bij een chondrosarcoom

De vooruitzichten bij een chondrosarcoom verschillen per persoon. Je kunt je vooruitzichten het best met je arts bespreken.

Het maakt voor je prognose bijvoorbeeld uit waar de tumor zit, hoe groot de tumor is en of er uitzaaiingen zijn. Ook is de graad van de tumor belangrijk.

Ziekenhuizen voor chondrosarcoom

Een chondrosarcoom is een zeldzame tumor. Daarom is het belangrijk dat de onderzoeken en de behandeling in een gespecialiseerd ziekenhuis gedaan worden.

Voor chondrosarcoom (in de lange pijpbeenderen of het axiale skelet) is dat een expertisecentrum voor botkanker. Voor een chondrosarcoom in de rib is dat een expertisecentrum voor bot- en/of wekedelensarcomen.

In deze expertisecentra werken artsen die veel ervaring hebben met de onderzoeken en de behandeling van chondrosarcomen. Verschillende specialisten kunnen je behandelend arts worden. Bijvoorbeeld een orthopedisch chirurg, een internist-oncoloog of een oncologisch chirurg.

Behandeling van chondrosarcoom

Als je een chondrosarcoom hebt, krijg je vrijwel altijd een operatie. Tijdens de operatie snijdt de chirurg de tumor weg, met wat gezond weefsel eromheen. Zo is de kans het grootst dat de hele tumor verwijderd wordt.

Hoe de operatie precies gaat, bespreekt de chirurg met je. Dat hangt ook af van de grootte van de tumor en de differentiatiegraad.

Botreconstructie

Als er een stuk bot is weggehaald, probeert de arts dit tijdens de operatie op te vullen. Bijvoorbeeld met een stuk van je eigen bot of met een bot van een donor.

Zit de tumor in de buurt van een gewricht, dan kan een prothese nodig zijn. Een prothese is een kunstgewricht.

De chirurg kan niet altijd het bot sparen of reconstrueren. Soms is een amputatie van het bot nodig.

Chemotherapie en bestraling

Heel soms krijg je ook chemotherapie of bestraling. Dit gebeurt niet vaak. De meeste chondrosarcomen zijn niet gevoelig voor standaard bestraling of chemotherapie.

Controles bij chondrosarcoom

Na de behandeling blijf je nog een aantal jaar onder controle bij je arts. De controles zijn bedoeld om te kijken hoe je herstelt, en om te kijken of de tumor niet terugkomt en of er uitzaaiingen ontstaan.

Hoe vaak je op controle moet komen, bespreek je met je arts. Dat kan per persoon verschillen.

Meestal gaat het om elke paar maanden een longfoto of een CT-scan van de longen. Deze onderzoeken zijn bedoeld om eventuele uitzaaiingen in de longen op te sporen. Ook krijg je meestal elk jaar een MRI-scan van de plek waar de tumor zat.

Na de behandeling

Een chondrosarcoom en de behandeling ervan kan heel heftig zijn. Je kunt langere tijd last houden van de gevolgen. Bijvoorbeeld als er een stuk bot verwijderd is of als je bot gereconstrueerd is.

Vraag naar de gevolgen van de behandeling als je arts een behandeling voorstelt, zodat je goed geïnformeerd bent.

Extra hulp

Vaak krijg je al tijdens de behandeling van chondrosarcoom hulp van een fysiotherapeut. Na de behandeling ga je soms ook nog een tijdje naar een revalidatiecentrum om weer zo goed mogelijk te leren bewegen.

Daarnaast kun je behoefte hebben aan extra begeleiding of hulp. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een maatschappelijk werker of een psycholoog. Geef dit tijdig aan bij je arts zodat hij of zij je kan doorverwijzen. Meer informatie vind je bij Vind hulp bij kanker.

Meer informatie en lotgenotencontact

Voor meer informatie en contact met lotgenoten kun je terecht bij:

Bezig met laden...