Overleving van kanker

De overleving geeft aan hoeveel mensen met kanker na een bepaalde tijd nog in leven zijn. De overleving wordt vaak aangegeven voor 5 jaar na de diagnose. En soms voor 10 jaar na de diagnose.

De overleving van kanker staat meestal aangegeven met een percentage. Dit percentage geeft aan hoeveel procent van de mensen nog in leven zijn in verhouding tot de mensen die (in datzelfde jaar) de diagnose kregen. Dit kan gaan over het totaal aantal mensen met kanker, of per soort kanker.

Lees verder over:

• Gemiddelde overleving van kanker
• De overleving verschilt per kankersoort
• Overlevingscijfers op kanker.nl
• Wat betekent prognose?
• Overleving per stadium
• Wanneer de kanker is uitgezaaid bij diagnose
• Conditionele overleving
• Overleving en sterfte
• Overleving en nieuwe behandelingen
• Overleving als maat in wetenschappelijk onderzoek

Gemiddelde overleving van kanker

Van alle mensen met kanker is de overleving 1 jaar na de diagnose gemiddeld bijna 80%. Dit betekent dus dat na 1 jaar 4 van de 5 mensen in leven zijn.

Bij 5 jaar na de diagnose is ongeveer 65% van de mensen met de diagnose kanker nog in leven. De overleving na 10 jaar is 59%.

Voorbeeld: de overleving van alle mensen met nierkanker, van 1 tot 5 jaar na de diagnose. Bij 1 jaar na de diagnose is 81% van de patiënten nog in leven. Na 5 jaar is dat 65%.

Per soort kanker verschilt de overleving. Dit kan hoger zijn dan het gemiddelde, of juist lager.

Bij een aantal kankersoorten leeft meer dan de helft van de mensen 10 jaar of langer. Dat is bijvoorbeeld bij borstkanker, prostaatkanker, huidkanker, baarmoederkanker en niet-spierinvasieve blaaskanker het geval. Bij andere vormen van kanker is de overleving minder gunstig. Zoals bij longkanker, eierstokkanker en spierinvasieve blaaskanker.

Mensen met een zeldzame vorm van kanker hebben gemiddeld een slechtere overleving dan mensen met een veelvoorkomende soort. Bij een zeldzame kanker hebben patiënten na 5 jaar 15% minder kans om in leven te zijn. Dat is in vergelijking met mensen die een kankersoort hebben die vaker voorkomt.

Overlevingscijfers op kanker.nl

Op kanker.nl staat de overleving per kankersoort meestal aangegeven voor 5 jaar na de diagnose. Ook is te zien hoeveel mensen na 1, 2, 3 en 4 jaar nog in leven zijn.

De overlevingscijfers zijn een terugblik. Ze zijn gebaseerd op de overleving en sterfte van mensen met kanker in de afgelopen jaren.

De overlevingscijfers kunnen ook gebruikt worden om vooruit te blikken. En om iets te zeggen over de vooruitzichten van iemand die nu kanker krijgt. Dit heet de prognose.

Bekijk de overlevingscijfers per kankersoort.

Wat betekent prognose?

Een gunstige prognose wil zeggen dat de kans groot is dat iemand na 5 en zelfs na 10 jaar na de diagnose nog in leven is. En dat degene zelfs nog langer kan overleven. Een ongunstige prognose wil zeggen dat de kans op overleving na een paar jaar klein is. 

Het is belangrijk om te weten dat het hier om gemiddeldes gaat. De cijfers zijn gebaseerd op grote groepen patiënten. Jouw individuele situatie kan afwijken van het gemiddelde. En dus meer gunstig zijn, of minder gunstig.

Naast de soort kanker zijn er ook andere factoren die invloed hebben op je vooruitzichten. Zoals je conditie, het stadium van de ziekte (zie onder) en of de behandeling aanslaat. De behandelend arts is op de hoogte van al deze dingen. Hij of zij kan iets zeggen over jouw specifieke vooruitzichten.

Overleving per stadium

De vooruitzichten en kans op overleving hangen ook af van het stadium van de kanker. Het stadium zegt iets over hoe uitgebreid de kanker is. Uitgebreid betekent:

• hoe groot de tumor is
• of de tumor is doorgegroeid in weefsels en organen in de buurt
• of er uitzaaiingen zijn

Op kanker.nl zie je per kankersoort hoeveel mensen bij de diagnose welk stadium hebben.

Per kankersoort is de stadiumindeling net wat anders. Gemiddeld genomen zijn er de volgende 4 stadia:

• Stadium 1: de tumor is nog klein en zit alleen in het orgaan zelf. Genezing is vaak mogelijk.
• Stadium 2: de tumor is al wat groter en kan door de randen van het orgaan heen groeien. Meestal is genezing mogelijk.
• Stadium 3: de kankercellen zit ook in de lymfeklieren in de buurt van de tumor. Of de tumor is doorgegroeid naar omliggende weefsels. Of genezing mogelijk is, hangt af van een aantal zaken en verschilt per persoon.
• Stadium 4: de kanker is uitgezaaid naar andere delen van het lichaam. Genezing is vaak niet meer mogelijk.

Bij de stadiumverdeling staat ook aangegeven wat de overleving per stadium is. Dit staat aangegeven voor 5 jaar na de diagnose.

Voorbeeld: de stadiumverdeling en overleving per stadium van nierkanker bij de eerste diagnose van de ziekte. Van de mensen met stadium 1 is na 5 jaar nog 89% in leven. Bij stadium 2 is dat 82%. En bij stadium 3: 65%. Van de mensen met stadium 4 is na 5 jaar nog 10% in leven.

Bij uitzaaiingen van kanker zitten er kankercellen op andere plekken in het lichaam. In 2016 werden bij ongeveer 20% van de mensen met kanker uitzaaiingen gevonden.

Bij uitgezaaide kanker is genezing meestal niet meer mogelijk. Dit heeft effect op de overleving. Bij mensen met uitzaaiingen is de gemiddelde overleving na 5 jaar ongeveer 15%. Bij mensen met kanker zonder uitzaaiingen is de overleving na 5 jaar een stuk hoger: 75%.

De informatie hierboven gaat over gemiddelde overleving. Naast de gemiddelde overleving is er ook de conditionele overleving.

Conditionele overleving zegt iets over de kans dat iemand met kanker in leven blijft, nadat degene al een periode overleefd heeft. Conditionele overleving betekent: hoe langer iemand al genezen is van kanker, hoe groter de kans is dat hij of zij langer leeft.

Conditionele overleving kan van belang zijn zijn voor mensen met een kankersoort met een gemiddeld minder gunstige prognose. Hebben zij het eerste jaar overleefd? Dan is de kans op overleving op de lange termijn ook groter. En als zij na 2 jaar nog in leven zijn, wordt die kans nog groter.

Op kanker.nl staat voor sommige kankersoorten informatie over conditionele overleving.  

Overleving en sterfte

Tegenover de overleving bij kanker staat het aantal mensen dat aan kanker is gestorven. Dit is het sterftecijfer. Meestal gaat het om een periode van 1 jaar.

Op kanker.nl vind je de overlevingscijfers per kankersoort, en niet de sterftecijfers. Sterftecijfers per kankersoort zijn te vinden op iknl.nl.

Overleving en nieuwe behandelingen

In de afgelopen jaren is de overleving van kanker steeds beter geworden. Van de mensen die in 2000 de diagnose kanker kregen, was na 5 jaar nog 45% in leven. Bij mensen die in 2014 te horen kregen dat ze kanker hadden, was dit 60%.

De overleving van kanker is verbeterd omdat:

• er steeds nieuwe behandelingen bij zijn gekomen
• de onderzoeken voor de diagnose kanker beter zijn geworden
• door de bevolkingsonderzoeken kanker vroeger ontdekt wordt

Hierdoor genezen meer mensen van kanker. En blijven mensen die niet meer kunnen genezen gemiddeld langer in leven.

Ieder jaar komen er nieuwe behandelingen voor verschillende soorten kanker. En worden de onderzoeken voor de diagnose steeds wat verder verbeterd. De verwachting is daarom dat de overleving van kanker steeds wat verder verbetert. Mensen die vandaag de diagnose kanker krijgen, hebben gemiddeld wat betere vooruitzichten dan mensen die 5 of 10 jaar geleden ziek werden.

Overleving als maat in wetenschappelijk onderzoek

Ook in wetenschappelijk onderzoek is het overlevingscijfer een belangrijke maat. Onderzoekers vergelijken vaak 2 behandelingen met elkaar. En willen dan weten bij hoeveel mensen de behandeling aanslaat. En hoeveel mensen na een bepaalde tijd nog in leven zijn.

Welke behandeling is het meest succesvol? Dat is de behandeling die ervoor zorgt dat de meeste mensen na 5 of 10 jaar nog in leven zijn.

Hierbij kijken onderzoekers ook naar de bijwerkingen van de behandelingen die ze vergelijken. Geeft een behandeling nét wat betere overleving, maar ook veel zwaardere bijwerkingen? Dan is dat misschien toch niet de beste optie.