Over preventie, kanker en veroudering...

Wat een interessante PA-Meeting van Inspire2Live donderdag 6 juli 2017. Moleculair geneticus Jan Hoeijmakers (foto) ging in op veroudering en verouderingsziekten. In al onze lichaamscellen gaan iedere seconde veel DNA-moleculen kapot. De schade ontstaat onder andere door invloed van zonlicht, radioactieve straling en stofwisselingsproducten.

Gezonde organismen hebben een paar verschillende moleculaire mechanismen die de meeste DNA-schade herstellen. Die herstelmechanismen zijn al vroeg in de evolutie ontstaan en zijn kennelijk noodzakelijk om in leven te blijven: schimmels en mensen hebben vrijwel dezelfde genen voor DNA-herstel.

Hoeijmakers, ontdekker van een aantal van die DNA-herstelgenen: „In cellen met veel beschadigd DNA kan kanker ontstaan, maar ze kunnen ook doodgaan, of in een soort ingeslapen toestand in de organen blijven zitten. Ze delen dan niet meer. Beide laatste effecten versnellen de veroudering.”
Kiest u maar...veroudering of kanker.

De muizen in het Rotterdamse onderzoek hadden zo’n gebrekkig DNA-herstel dat ze maar 4 tot 6 maanden oud werden, in plaats van de 2,5 tot 3 jaar die een normale laboratoriummuis kan worden. Die dieren blijven klein. „Dat is een verdedigingsmechanismen dat we tien jaar gelden ontdekten”, zegt Hoeijmakers. „Er zijn minder groeihormonen en het lichaam gaat veel meer investeren in onderhoud. Dat gebeurt bij de proefdieren maar ook bij de kinderen die die zeldzame verouderingsziekten hebben.”

Dat leek veel op wat er gebeurt bij organismen, variërend van wormen tot apen, die op een streng dieet worden gezet. Hoeijmakers: „We besloten te kijken of we dat beschermende effect bij de muizen met de genafwijking nog konden versterken met dieetrestrictie. We twijfelden of het zou lukken want het zijn al fragiele muisjes. Tot onze stomme verbazing leefden ze veel langer en, nog belangrijker, ze waren veel gezonder dan de dieren die zoveel mochten eten als ze zelf wilden. De muizen die minder te eten kregen hebben veel minder DNA-beschadigingen. Dat is vooral duidelijk zichtbaar in het zenuwstelsel.”

Echt! Jullie hadden het muisje met de dieetrestrictie eens moeten zien rennen! En ook diens motoriek was veel beter zo bleek uit het filmpje. Oh wacht! Check de filmpjes zelf hier: http://cluster15.erasmusmc.nl/drvideos/index.php

Bizar toch! Minder veroudering en daaraan gepaard gaande ouderdomsziekten door simpelweg minder te eten. Betekent dit dan dat je maar niks meer moet eten? Welnee! Maar 30% minder eten en dan uiteraard verstandige voeding (laag in eiwit en koolhydraten en uiteraard rijk aan alle mineralen en vitaminen die een mens nodig heeft), en dan zou je een eind moeten komen. Niet dat je dan het eeuwige leven hebt, maar een leeftijd van 130 zou in de toekomst toch wel haalbaar moeten zijn. En natuurlijk los je hiermee niet preventief alle problemen in een klap op, maar het kan er wel toe bijdragen dat mocht je bijvoorbeeld toch nog kanker krijgen, de kankercellen door die 30% minder leefstijl al dermate verzwakt zijn dat minder lange en minder sterke chemokuren kunnen volstaan bij het vernietigen van tumoren. Maar daar moet nog een wereld aan onderzoek aan voorafgaan voordat we dat zeker weten. Wat een prachtig vakgebied, die moleculaire genetica. En als patiënt daaraan bij kunnen dragen met je eigen lijf en data zou fantastisch zijn.