Opa, ga je dit jaar dood?

Je weet niet wat er in de koppies van de kleinkinderen allemaal omgaat.

Toen ìk een jonge knul was, in de leeftijd van mijn kleinzoon nu, zei mijn moeder dat alles thuis besproken kon worden. Het was vast een goedbedoelde, liefdevolle wens van haar.
Maar de praktijk leerde anders. Ik heb in mijn jeugd geen overdaad aan verbale communicatieve bagage meegekregen. Integendeel. 
We hadden een oude toiletspetterende opa, om zomaar een voorbeeld aan te stippen. Als de toiletvloer gedweild moest worden wanneer mijn opa na een plasbeurt weer uitgeput in de rookstoel plofte, vroeg ik hem niet wat er aan zijn urinelooscapaciteiten mankeerde. Niemand deed dat. Het toilet werd gedweild, dat was het. En als de oude man terug ging naar huis, naar Haarlem, werd zijn plasgedrag nog steeds niet besproken.
Ik hoopte 20 jaar later dat er in ons jonge gezinnetje meer bespreekbaar was.
En nu, weer zoveel jaar later, hebben mijn kinderen alweer hun eigen gezinnetjes. Ja, ik ben opa, trotse opa.
We mochten een paar dagen oppassen op twee kleinkinderen, de oudste van de twee is al 12. Laten we zeggen dat hij Jeroen heet. En Jeroen weet wel dat ik ziek ben, dat ik kanker heb. Gisteravond zaten we gezellig bij elkaar, hij was relaxed, had het naar zijn zin. En dan onverwacht komt hij met die vraag. 
"Opa, ga je dit jaar dood?"

En Jeroen heeft een neef van zeven. Laten we zeggen dat hij Niels heet. Ik had Niels een week eerder geleerd dat je bij lastige vragen niet altijd inhoudelijk hoeft te reageren. Dus als ik hem een vraag stel die hij lastig vindt, en dat gebeurt wel eens, kan hij als antwoord geven: opa, dat vind ik een moeilijke vraag. En dan hoeft hij ook niet inhoudelijk op mijn vraag in te gaan. En zo gebeurde het ook toen Niels een paar dagen bij ons kwam logeren. Hij vond het heerlijk ontspannend om regelmatig te reageren met: opa, dat vind ik een moeilijke vraag. Ik heb van Niels genoten.

Even terug naar mijn jeugdjaren. Mijn spetterende opa zei vroeger niet veel tegen mij. Vroeg me nooit iets. Dus ook geen moeilijke vragen. Hij heeft na dat toiletspetteren niet lang meer geleefd.
En nu ben ik de opa. Ziek. Maar...ìk ben geen toiletspetteraar!

En dan nu weer terug naar Jeroen met zijn: "Opa, ga je dit jaar dood?" 
Ik was niet voorbereid op die vraag. Jammer. Ik kon het natuurlijk ook weer niet afdoen met: dat is een moeilijke vraag. Nee, ik heb hem verteld dat de medicijnen goed aanslaan. En dat, als de tijd komt dat die medicijnen bij mij niet meer werken, de dokter nog een paar andere medicijnen achter de hand heeft.
Wat een netjes en formeel antwoord. Maar Jeroen maakt zich natuurlijk zorgen om zijn opa. En ik was te overrompeld om me dat goed te realiseren, laat staan voldoende aandacht te geven aan de bezorgde Jeroen.
We hebben wel samen een prima avond gehad, Jeroen en ik.
En nu is hij weer naar school. De oppasbeurt loopt nog. Straks, als hij verteld heeft hoe het vandaag op school ging, misschien nog maar eens voorzichtig vragen wat hij ervan vindt dat opa er eens niet meer zal zijn.
Of is dat een moeilijke vraag?