Er is een steen verlegd

Mijn zus Janny is overleden. Nee, niet aan kanker.  Je zou soms vergeten dat mensen ook nog aan andere dingen overlijden dan aan kanker. En nee, ook niet aan corona.  82 jaar was ze. Het is een wonder dat ze 82 jaar geworden is. De verhalen van vroeger vertellen dat ze als peutertje van 2 jaar TBC heeft gehad. En maanden verpleegd werd in een tent in de tuin, een zogeheten TBC huisje . En dat ze werd bestraald in haar hals voor de TBC. Dat is 80 jaar geleden en men had toen nog geen idee wat dat voor schade kon aanrichten. Zij heeft hier de levenslange lichamelijke gevolgen van ondervonden. Ze heeft er wonder boven wonder geen kanker van gekregen. Wel grote operaties aan haar slagaders en lange ziekenhuis opnames. Al een paar keer eerder zag het ernaar uit dat we haar gingen verliezen. Maar het was een taaie. Ze kon echter steeds minder en minder. De laatste jaren zelfs niet meer eten of drinken. Alleen sondevoeding. Haar leven werd heel klein. Maar wat is ze voor mij van grote betekenis geweest.  Altijd leerde ze mij, heel mijn leven, maar in de jaren sinds ik ziek werd, heb ik wijze lessen geleerd van haar, over omgaan met ziekte en moeite. Daarom wil ik als eerbetoon deze blog voor mijn zusje schrijven.  Wederkerigheid. Want, zoals ze me regelmatig vertelde, mijn blogs hebben haar juist weer geholpen om mij beter te leren begrijpen.

  Drie grote zussen had ik. Mijn jongste zus is 16 jaar ouder dan ik en mijn oudste zus 19 jaar.  Janny zat daar tussen en was 18  toen ik werd geboren. Naast mijn eigen moeder had ik dus nog drie moeders. En al die moeders hebben mij, mede gevormd tot wie ik ben. Met hun lessen, hun voorbeeld en onvoorwaardelijke liefde voor hun kleine zusje.  Janny was verpleegster in het Diaconessen ziekenhuis. Met een blauw uniform en wit schort en kapje. Dat fascineerde me nogal . Ze woonde in het zusterhuis. Ik was een jaar of 4, 5 ,6 en  Janny vertelde over de zieke kinderen in het ziekenhuis. Ik hing aan haar lippen bij alle verhalen, weet ik nog. Het sprak allemaal zeer tot mijn verbeelding. Dát wilde ik later ook worden; zuster.  En zo is dat ook gebeurd, jaren later. We schreven elkaar ook brieven, vanaf het moment dat ik kon schrijven. Mijn brieven slordig , van de hak op de tak. Haar brieven netjes en secuur.  Afgelopen tijd heb ik die oude brieven nog eens doorgelezen. Dan schreef ze mij bijvoorbeeld: "ik vond je brief erg fijn en lief, alleen je moet niet proberen te beginnen met : hoe gaat het met je. Met mij gaat het goed. Dat is zo afgezaagd. Je kunt best iets originelers bedenken". Natuurlijk ben ik nooit van mijn leven zo een brief meer begonnen .Dat was een nuttige les. En zo waren er  veel lessen. Eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat die lessen mij bij het opgroeien ,in de puberteit,  niet meer zo boeiden. Lees: irriteerden.  Maar ook dat hoorde erbij.

Er zitten voors en tegens aan het nakomertje zijn.  Eén van de nadelen is dat mijn oudere zussen al weer een generatie verder waren, voor ik dan uiteindelijk in die bepaalde fase van het leven beland was. Ik liep altijd achter de feiten aan, zeg maar. Ze wisten alles al en hadden het al meegmaakt. Dat was ook één van de dingen die ik ,en ook mijn zussen denk ik, lastig vonden toen ik ziek werd. Opeens waren de rollen omgedraaid en was ik degene die al een fase verder was in mijn leven. De laatste fase. Dat was de realiteit. Nu zijn we zes jaar verder, en ben ik dankbaar dat ik al zo veel tijd, met goede kwaliteit van leven, erbij heb gekregen. En in deze fase van mijn leven is Janny wederom een grote steun en  voorbeeld voor mij geweest. 

Ze heeft geen gemakkelijk leven gehad. Haar dochter zei iets wat me  verdrietig maakte : "het leven is nooit royaal voor haar geweest" . Toch klaagde ze nooit. Was nooit boos of opstandig. Ze aanvaardde haar lichamelijke ongemak. En ze telde haar zegeningen. Ze vond haar kracht in haar geloof.  En ook daarin, zeker ook daarin, is ze een voorbeeld geweest voor mij. Tijdens chemo,s of als ik het moeilijk had, belde ze me iedere dag.  Aan het eind van het gesprek zei ze dan: "Leg het maar in de handen van de Heer".  "Ja,ja..., "dacht ik dan wel eens. Maar wat een wijze raad. Want dat helpt mij echt.

Wat had ze het mooi gevonden dat een blog over haar zou gaan. Ze was een grote fan. Toen ik haar vertelde dat ik blogs schreef zei ze :"wat zijn blogs?" .Ik vertelde haar dat ik schreef om uiting te geven aan hoe het voor mij was ,leven met kanker. In eerste instantie deed ik dat anoniem, voor lotgenoten, maar ik liet ze steeds meer aan vrienden en famillie lezen en de reacties waren altijd positief. Ze begrepen mij nu beter. Janny was er zo blij mee. Ze werden voor haar uitgeprint en ze las ze steeds weer opnieuw. 

Een paar jaar geleden, toen ik een recidief had en weer aan chemo's zou beginnen zei ze een keer tegen mij: "jij gaat nog niet dood". "Hoe weet jij dat? " vroeg ik. "Dat weet ik gewoon " zei ze. Toen dacht ik daar het mijne van. Nu denk ik  regelmatig terug aan deze uitspraak. En aan alle wijze dingen die ze me heeft geleerd. Zo leerde zij mij vanaf het begin van mijn leven tot aan het eind van haar leven. De cirkel is rond. En alle herinneringen koester ik de rest van mijn leven. 

Lieve Janny,  je hebt een steen verlegd..........