Lotgenotencontact

Het woord 'lotgenotencontact 'is negatief en niet meer van deze tijd. Deze opmerking kwam ik een poosje geleden tegen op linkedIn.Het moest allemaal anders en deze meneer deed een oproep om nieuwe, liefst Engelstalige, synoniemen te bedenken voor dat nare woord lotgenotencontact. De man had "diverse mensen gesproken en hij was niet de enige die er zo over dacht". Mijn haren gaan dan direct recht overeind staan als ik zoiets lees. En mijn primaire gedachte toen ik dit las ; wat een gezeur.  Veranderen om te veranderen. Als er geen problemen zijn, dan maken we ze toch. Is die man zelf ziek? Of roept hij dit vanaf de zijlijn, uit een hulpverleners positie of zoiets. En waarom Engels? 

Eigenlijk heb ik nooit goed nagedacht over het woord lotgenotencontact. Zo gaat dat met zo veel woorden. Die zijn er gewoon. Iedereen begrijpt ze.  En soms zijn er vast betere woorden te verzinnen, maar dit zijn de woorden die we kennen. Lotgenotencontact. Ik proef het even op mijn tong. Het woord 'lot' zit erin. Een lot treft je. Dat is passief en klinkt zielig en sneu, vond iemand. Het is ook sneu. Voor ons. Als we hier kanker als voorbeeld nemen; dat is ons  overkomen. Ik kan er niets anders van maken. Iemand reageerde: " Als je van bovenaf kijkt klinkt het al snel als iets van zielig en sneu. Maar als je vanaf hetzelfde niveau kijkt klinkt het wellicht toch meer als solidair, verbindend. Het gaat erom hoe patiënten het zelf ervaren. Vraag het hun nu eens gewoon". Dat vond ik wel een heel goede reactie.

Ik heb gereageerd dat ik lotgenotencontact wél een goed woord vind. Je ziekte of aandoening is jou overkomen, en dat is het lot helaas. En de 'genoten' zijn de anderen die in het zelfde schuitje zitten. En dan heb je contact met elkaar. Lotgenotencontact dus. Het woord dekt de lading. De man reageerde naar mij dat " het negatief was en dat we moeten ombuigen van 'het is mijn lot' naar kracht, accepteren van de realiteit en van daaruit de wereld ingaan en de focus leggen op wat je wel kunt en niet op wat je niet kunt."  Nou meneer, daar ben ik het absoluut mee eens. Laat dat nou net mijn levenshouding zijn. Niet kijken naar wat je niet kunt maar wat je wél kunt. Het glas halfvol in inplaats van halfleeg.  Voor stichting Olijf doe ik telefonisch lotgenotencontact. En deze houding is mijn grondhouding. Ook in de gesprekken die ik voer.

Op de oproep op linkedIn waren best wat reacties. Mensen die ook een hekel hadden aan het woord en allerlei ideeen hadden. Reacties niet alleen vanaf de zijlijn maar ook vanuit verschillende patientenverenigen. Sommigen hebben kennelijk toch inderdaad een negatieve associatie bij het woord. Ik heb bij sommige bedenksels echt zitten schaterlachen. Hoe verzin je ze? Een paar voorbeelden: 'Compagnons de soufrance','peer to peer support',' Nek Die,''  Gelukkig stond daar even een uitleg bij: "Wanneer je je ergens in kan herkennen of iemand een situatie omschrijft waar jij dezelfde ervaringen mee hebt, zeg je nek die. Afgeleid van ‘dat ken ik‘ alleen is ken net zoals veel woorden omgedraaid of zijn er letters omgewisseld." Aha.  Snap jij het?  Ik zie het voor mij. Je hebt net te horen gekregen dat je een nare ziekte of aandoening hebt en je wil graag eens praten met een, ja, hoe zullen we het noemen, een lotgenoot, en dat je dan zoekt op de site van de patientenvereniging (ook al zo,n  woord) en denkt: "ooh ik zie het al, ik moet onder het kopje 'Nek Die" zoeken.

Maar eerlijk is eerlijk',er waren ook synoniemen bij die ik eigenlijk best een aardige vervanger zou vinden. 'Deelgenoot' en 'ervaringsgenoot'  waren de woorden die me het meest aanspraken. Met 'ervaringsgenoot'  op één.  

Het is mijn ervaring met telefonisch lotgenotencontact dat mensen vaak gewoon even willen praten met iemand die in min of meer dezelfde situatie zit. Die hetzelfde is overkomen. De drempel is soms hoog om contact op te nemen. Dan klinkt lotgenoot wel veilig. En bekend. Want heus niet iedereen kan of wil direct met woorden als 'empowerment' en 'in je kracht gaan staan' aan de gang. Mensen die te horen hebben gekregen dat ze een ziekte hebben, zijn vaak in eerste instantie bezig met wat hen overkomen is. Ze willen even hun verhaal kwijt en hun hart luchten bij iemand die kan begrijpen en invoelen wat ze meemaken. Een lotgenoot, zo je wilt ervaringsgenoot.

Hier op kanker.nl gaat het ook over lotgenotencontact. Ik ben eigenlijk wel heel benieuwd hoe jullie er over denken. Vinden jullie het ook een naar woord waarbij het accent  op 'lot' (narigheid) ligt . Of ligt de nadruk  op 'genoten'. Op de ervaringen die je deelt om anderen te helpen. Weet je een ander woord?  Of vinden jullie het ook een prima woord?En laten we eerlijk zijn; het gaat er toch om wat we aan elkaar hebben, wat we elkaar kunnen geven en wat we van elkaar mogen ontvangen. Wat voor naam we het woord ook geven.

 

 

18 reacties

Ik had wel nagedacht over de term 'lotgenoot' (ik heb op Marians uitvaart het prachtige gedicht Lotgenoten van Hanneke voorgedragen, maar dat terzijde). Ik geloof niet in het Lot, als zijnde: onafwendbaar, het is jouw tijd, dragen naar kracht of weet-ik-wat-voor naars.

Deelgenoot, bondgenoot, kankercollega, ik heb het allemaal geprobeerd. Toch blijft 'lotgenoot' het beste de lading dekken. Ondanks dat stomme Lot. We begrijpen elkaar zonder al te veel woorden, we hebben aan een half woord genoeg, we kunnen dat: ons hart luchten en begrepen worden. Mooi is dat!

'In je kracht gaan staan', daar krijg ik echt de kriebels van. Mooie blog, Lenneke. Stof tot nadenken.

Veel liefs! XXX

 

Laatst bewerkt: 17/08/2021 - 18:33

Ik heb geen enkele negatieve associatie met lotgenoot. Ik zie er niets van een loterij in. Ik zie alleen maar hele lieve empathische mensen die hun gevoel uitspreken. Ben eigenlijk best blij om bij dit selecte gezelschap te horen. Al zou ik willen dat de omstandigheden anders waren.

Laatst bewerkt: 19/08/2021 - 21:49

Echt een blog voor jou Lenneke!

Ik heb even wat van de opties gebruikt om woorden die ik van 'lotgenoten' heb afgeleid te hernoemen. 

Ik vertel mijn 'oude' omgeving over mijn lotgenotenvrienden - vriendinnen. Iedereen weet meteen wie ik daarmee bedoel en 'vertalen' daardoor ook meteen hetgeen ik vertel.
Deelgenootvriendinnen
Ervaringsgenotenvriendinnen
Ik schat dat de reacties zouden kunnen zijn 'waarvan?'
Samen gefietst? Gedichten geschreven? Kinderloos? Enz..

Ik heb met het woord lotgenoten nooit moeite gehad. Naar mijn idee dekt het de lading meteen heel duidelijk, want iedereen weet meteen bij een (ziek)mens wie hij of zij ermee bedoelt. En laat dat nou net de bedoeling zijn. Lijkt mij...
Ik schat dat (voornamelijk) gezonde mensen moeite hebben met het woord lotgenoten. Uit die hoek wordt me wel eens verweten dat ik dat woord gebruik om 'het' erger / groter te maken dan het is. Hoef mijn reactie hier niet in te vullen, denk ik.. na ja, een 'beetje' van alles wat.. en m'n best doen daar boven te staan..

Liefs Hebe xxx

Laatst bewerkt: 17/08/2021 - 21:59

"Echt een blog voor mij".  Wat grappig dat je dit herkent Hebe. 

Ben het eens met wat je zegt: ervaringsgenoten en deelgenoten, dat kan inderdaad over van alles gaan. Dus vooralsnog maar op lotgentencontact houden. 

X Lenneke

Laatst bewerkt: 18/08/2021 - 12:10

Als ik het over vriendinnen van het inloophuis of van hier van de site heb, noem ik dat gewoon kankervriendinnen. Daar shockeer ik vast wel eens iemand mee, maar het is dan maar duidelijk. Ik schrik er van, Hebe, dat jou verweten wordt dat je het woord lotgenoten gebruikt om iets erger te maken? Wie beweert nou zoiets? XXX

Laatst bewerkt: 18/08/2021 - 15:23

Wat een heerlijk blog weer, Lenneke. Waarom zouden we nou toch moeilijk doen over dat woord? Alsof dat ons grootste probleem is. Ik moet er gewoon om lachen, eigenlijk.
Ruim twee jaar geleden organiseerde ons aller Dasje voor het eerst een lotgenotenlunch. Daar waren toen maar zeven mensen, de tweede keer veel meer, en tot mijn vreugde was jij er ook bij. Wat was dat ontzettend fijn en gezellig. Op de foto's zie ik alleen maar lachende mensen. Ik heb er destijds een gedichtje over gemaakt.

Lotgenotenlunch

Ik ben naar een lotgenotenlunch gegaan
het heeft me geweldig goed gedaan
ik heb nog nooit zo van mijn lot genoten
als samen met mijn lotgenoten


Met nadruk op 'genoten'.

Liefs, Hanneke

Laatst bewerkt: 18/08/2021 - 09:56

Persoonlijk krijg ik de kriebels van het “in je kracht staan” goeroe gedoe en meer van dit soort populaire kreten.Ik heb zoveel cursussen gehad waar dit te sprake kwam brrrrr  Ik moet dan ook altijd aan Japke-d-Bouwma denken, “Ga lekker zelf in je kracht staan” ik vind haar columns en boeken hilarische, eerlijk en heerlijk realistisch.

Lotgenotencontact…….. het bekt wel lekker en dekt wat mij betreft de lading wel Lenneke. 
Genoten is voor mij wel doorslaggevend als ik er nu zo over nadenk.  Voor mensen met kanker of hun naasten is het gelijk duidelijk wat hier mee bedoeld wordt en dat is waar het toch om gaat. 
 

warme groet Hanny

Laatst bewerkt: 18/08/2021 - 15:38

Het woord ‘lotgenoten’ dekt de lading beter dan welke Engels- of anderstalige term dan ook.

Kankerpatiënten hebben niet om de ziekte gevraagd. Die kregen ze. Gratis en voor niets. Dat zou Nederlanders normaliter blij stemmen, maar dat doet het niet. Dus zijn de patiënten onderling waarlijk lotgenoten.

Kanker heb je zelden alleen. Je naaste familie, maar vaak ook je vrienden, ze leven met je mee. Dat maakt hen ook lotgenoten. Jouw lot beïnvloedt ook hun leven.

Het is onzin om zo’n treffend woord te ‘verengelsen’. Dat maakt het niet beter, minder zwaar of onschuldiger…

Laatst bewerkt: 19/08/2021 - 17:27

Mooie overpeinzing, Lenneke. Woorden hebben kracht. En een positieve houding is vaak helpender dan negativiteit.

Maar kanker overkomt je. Het is geen "reis" dat zie je vaak in het Engels: cancer journey), geen "les". Roberto zei: het is domme pech.

Ik vind het niet nodig het woord te vervangen. Sterker nog, woorden laten zich niet vervangen zolang ze al die sporen in zich dragen van decennia van gebruik. Het woord "economeia" betekende bij Plato heel iets anders dan economie nu bij ons betekent, maar het woord is niet weg. 

Als je dan toch een woord wilt toevoegen dan zou ik zeggen: pechgenoten. Maar dat is natuurlijk net zo "negatief ". Ik vind het een krampachtig zoeken naar verlichting voor degenen die niet ziek zijn van iets van nu eenmaal echt niet tof is.

Liefs, Mirjam 

Laatst bewerkt: 27/09/2021 - 08:35