Een volle maat
Ik heb voor het eerst kaal buiten gestaan. In de voortuin. Ik was aan het praten met een goede kennis, hovenier van beroep, die voor mij het onkruid aan het wieden was. Ik had een ‘opvliegerdag’ en dacht: laat maar even zitten, die mutsen, sjaals en pruiken. Het was toevallig net heel druk buiten. De achterbuurvrouw kwam langsrijden, de overbuurman liep voorbij en nog meer mensen uit de wijk hadden precies dit moment uitgekozen om langs mijn huis te komen. Ik zag sommigen snel een tweede keer kijken, en daarna erg hun best doen om het heel normaal te vinden. Ik moest daar wel een beetje om grinniken.
De dure haarwerken en chemomutsen ten spijt, draag ik het liefst sjaals om mijn hoofd. Die knoop ik zo, dat ik een soort ‘staart’ heb. “Haar wassen” is natuurlijk een fluitje van een cent tegenwoordig. Mijn gezicht tekenen, dat is een ander verhaal. Ik draag normaliter geen make-up maar nu mijn wimpers en wenkbrauwen afscheid van me nemen zie ik zelf niet eens meer hoe ik me voel. Dus nu dan toch maar af en toe aan de wenkbrauwpommade en eyeliner. Geleerd van een Douglas dame die flink op zichzelf geoefend had. Gedoe hoor, want het moet er netjes op, goed blijven zitten en ’s avonds er ook allemaal weer af.
Roberto is te snel overleden om mijn haarwerken en getekende ogen nog te kunnen zien. Jammer, want hij had zich daar wel op verheugd. Ik had zo graag mijn pruiken meegenomen naar het hospice en ze ‘catwalk style’ aan hem getoond. Haren vond hij erg belangrijk, vooral die van hemzelf. Zo ijdel als hij kon zijn! Hij werd langzaam kaal en vond dat vreselijk. Het is bizar natuurlijk, razendsnel overlijden aan alvleesklierkanker op je 57ste en je zieke vrouw achterlaten, maar hij verliet het toneel met in elk geval nog een goede haardos op zijn bol, zo grapten we samen. Nu ik dit aan het typen ben, zie ik hem weer voor me. Op het laatst stond zijn kuif recht overeind en het kon hem geen moer meer schelen. Toen leefde hij nog, maar was hij in essentie eigenlijk al weg, realiseer ik me nu.
Soms denk ik dat ik ergens ook wel ‘geluk’ heb – verkeerd woord, maar ik weet even geen beter – dat ik diep in de rouw ben terwijl ik operaties en chemokuren onderga. Want hoewel ik om de buitenwereld niet te shockeren mijn hoofd bedek en een gezicht teken, kan het me weinig schelen hoe ik eruitzie. Ik relativeer alles, er zijn twee grote dingen in mijn leven: overleven en rouw. Al het andere is van ondergeschikt belang. Ik vind het moeilijk uit te leggen. Volgens mij is er een maximum aan ruimte voor emoties als verdriet, zielenpijn, angst en zorgelijkheid. De maat is vol. Dus nu mijn mooie wimpers en wenkbrauwen zeggen: “Tabee!” kan ik er geen traan om laten, want: vol. Tientallen opvliegers op een dag? Ik zit ze maar uit, kan me er niet druk om maken. Gewoon geen ruimte meer.
In het begin, net na onze diagnoses en in de periode voor Roberto’s dood, was er echt niets anders belangrijk dan die kanker. Dat was best lastig in gesprekken met anderen. Ik vroeg niet naar hen, en als iemand mij toch een verhaal vertelde over haar/zijn eigen leven, dan dacht ik al snel: lekker belangrijk. Wij zijn aan het doodgaan en jij maakt je druk over… (vul hier elk willekeurig onderwerp in dat niet met doodgaan te maken heeft). Tijdens de ziekenhuisopname dacht ik het ook. Hoorde ik vanuit mijn kamer medewerkers lachen op de gang, dan dacht ik: hallo, ik lig hier te rouwen, pijn en kanker te hebben en jullie staan te geinen? Gelukkig is dat inmiddels veranderd. Ik vind het fijn als mensen plezier hebben en om te horen wat er zich in de levens van de mensen om mij heen afspeelt. Dat leidt me af en ik heb interesse in wat er in hun levens gebeurt. De gedachte: waar maak je je druk om?, komt nog wel naar boven, maar die wordt dan meteen gevolgd door: wat heerlijk dat jij je daar zo druk om maakt. Dat gun ik jou zo. Want wie zich zorgen kan maken om iets kleins, heeft nog een heleboel ruimte voor emoties. Niks vol. Die mag zich gelukkig prijzen.
26 reacties
Je ziet er prachtig uit!
Mooi en raak geschreven weer😉
Dank je Simone!
Het je niet druk maken om de kleine dingen vond ik wel een fijne bijkomstigheid van m'n ziekte. Eén van de weinige fijne dingen aan ziek zijn.
Ik ben nu 4 jaar verder en geniet van het feit dat ik me weer (heel) druk kan maken over kleine dingen . Een soort dankbaarheid of zo. Voor jou wens ik hetzelfde.
En je hebt een prachtig gezicht!
Ik denk dat ik dat helemaal begrijp! Ik denk echt dat de eerste keer dat ik me weer druk maak om een file, of een niet zo belangrijk nieuwsbericht, of een auto die te hard door de straat rijdt, ik ga juichen. Dankbaar inderdaad.
Dank je wel!
Lieve Mirjam,
Het rare is, dat ik net de gedachte had: jij hebt het zo evident ontstellend zwaar, maar je hoeft daardoor niet na het overlijden van je man weer 'gewoon' aan het werk te gaan, te doen alsof je 'eroverheen' komt, te merken dat mensen om je heen vinden dat je er nu maar eens over op moet houden, al die dingen die mensen in diepe rouw meemaken . Ik vond dat een heel wrede gedachte en zou hem nooit hier schrijven als jij zelf niet daarna net zoiets schreef. Geluk, nee, dat is het natuurlijk niet. Het is ongelofelijk veel ongeluk, véél te veel, inderdaad, vol, vol en nog eens vol. De bodem van het dal is gruwelijk diep voor jou.
Toch zie ik in jouw blogs ook zo veel veerkracht. Dat je nu alweer aandacht kunt opbrengen voor de verhalen van anderen. Dat je zo moedig aan de slag gaat met sjaals en make-up. Dat je kaal in de tuin gaat staan.
En last but not least dat je hier je eerlijke, rauwe, ontroerende, wijze en soms zelfs enorm humoristische blogs schrijft.
Diepe buiging voor jou, bijzondere vrouw!
Hanneke
Ik was bezig om een reactie te schrijven Mirjam. Toen ik de reactie van Hanneke las. Ik vind je ook een heel mooi, krachtig mens. Heel bijzonder dat je ogen zo stralen. Heel veel bewondering voor jou. Fijne zondag. Warme groet Dasje 🌺🌺🌺
Lieve Hanneke,
Nou ga ik blozen en krijg ik tranen in mijn ogen tegelijk. Ik ervaar de laatste tijd bijzonder veel emoties, maar die combi had ik nog niet "geproefd".
Inderdaad blijft mij veel bespaard van wat andere rouwenden wel meemaken. Ik kan hier in mijn blogs over Roberto blijven tetteren (wat ik heeeeeerlijk vind) want ik heb kanker en hij had het ook. Dus. Geen betere plek. Ik vraag me nu opeens wel af hoe dat zal zijn over een half jaar, of een jaar. Of mensen dan wel gaan vinden dat ik "eroverheen" zou moeten zijn. En of ik me daar dan ook iets van aantrek, haha, ik ga proberen Hans' advies toe te passen.
Die veerkracht voel ik ook nog. Gelukkig maar, want zonder dat zou het snel voorbij zijn, vrees ik.
Liefs, Mirjam
lieve Mirjam
Onderschrijf volledig wat Hanneke en Dasje schrijven.
Pracht mens ben je.
Marieke
Wat lief, Marieke.
Hé Mirjam,
Wat weer een krachtige blog! Diepe bewondering voor je!
Liefs, Kim
Dank je wel, lieve Kim!
Och lief mooi mens!
Zo mooi je tegen jezelf lacht. Als wij niet (deels) uit hetzelfde hout gesneden waren, zouden we daar geen jota van snappen. Dan ook nog wetende welk drama jij met de dood van Roberto als extraatje bij je kanker hebt gekregen, kan lachen eigenlijk al helemaal niet meer. Het tekent je, die lach. Het maakt je mooi en met wat tovermake-up lijk je een gewone vrouw met een sjaal om haar hoofd. Die ik ook had, maar met geen mogelijkheid zo mooi geknoopt kreeg als jij.
Zo vaak denken we, zwaarder kan niet. Jij 'bewijst' dat dat wel kan. Dat je dan denkt dat 'ze' moeten ophouden met zeuren over niets, is volkomen logisch. En ook jij bent nu al bij het fenomeen beland dat je je realiseert dat 'niets' voor een ander best 'heel zwaar' kan betekenen. Niet lullig of verkeerd bedoeld, maar mensen die nog niet 'echt iets hebben meegemaakt', kunnen zich daar ook oprecht geen voorstelling van maken. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk.
Aan mijn bed direct na de niet al te beste diagnose zat een vriendin te zeuren over de kerstvakantie waarin ze helemaal geen zin had. Ga dan niet, dacht ik vals.
Jij schakelt snel en dat bewonder ik enorm. Voor wie het leven voor (meer dan?) de helft al is opgehouden te bestaan, is je veerkracht ongekend. Zoals ook jouw gedachten naar anderen. Een zo groot verschil met nog maar zo kort geleden. Je toont meer kracht en doorzettingsvermogen dan je zelf misschien beseft. Je lijkt met jezelf twee keer zo sterk geworden te zijn. Jij voelt die kracht, die moed, die wil. Je haalt kracht uit jezelf en uit 'het geluk' (bizar mens!) dat je voor jezelf creëert met je gedachten. Misschien zijn ook dat wel gedachten die alleen wij hier begrijpen...
Blijf vooral voor ons schrijven lieve Mirjam!
Daarmee ook voor jezelf... gelukkig...
Je schrijft boeiend, mooi, onverbloemd en puur.
Je bent een heel bijzondere vrouw!
Veel liefs mét xxxxxx natuurlijk!
Hebe xx
Lieve Hebe,
Ik heb maar twee opties: lachen of huilen. Het niemandsland daar tussenin heeft mij nooit getrokken.
Jouw gedachte richting je vriendin begrijp ik helemaal. Het is een kloof die ik steeds duidelijker waarneem: de kloof tussen gezond en levensbedreigend ziek. En ook die tussen "zum Tode betrubt" en vrij van rouw. Het is voor iemand zonder die ziekte en/of rouw niet in te denken of voelen hoe triviaal de alledaagse zorgen zijn. Het is echt niet te vatten hoeveel pijn het kan doen dat iemand nog ruimte heeft om zich druk te maken over een vakantie. Wat jij ook zegt: ze kunnen er zich oprecht geen voorstelling van maken. Inmiddels kan ik daar dus achteraan denken: gelukkig maar.
Ik voel mezelf ook inderdaad wat sterker worden. Ik ben er nog lang niet, hoor. Vanmorgen bij de acupuncturist zaten de tranen ook weer hoog. Op elke hoek loert het verdriet om zich op mij te storten. In het weekend zat ik in de auto terug en begon te luisteren op Spotify naar nummers die Roberto in zijn lijst had gezet ("Nummers die ik mooi vind"). Nou, tranen met tuiten, en daar achteraan een keiharde lach plus de note to self: NIET huilen met make-up op je ogen. Het loopt erin en prikt als een idioot. Toen moest ik dus hartelijk om mezelf lachen met die betraande, prikkende panda-ogen.
En dat jullie mij begrijpen, dat is het grootste geluk!
Liefs, Mirjam
Prachtig verwoord weer en zo waar ,soms kan ik niet zo goed snappen de peanuts waar andere mensen zich zooo druk om maken ,maar ik denk nu ach wat fijn dat ze grote heftige zorgen nog niet kennen dan zijn ze nog even zorgeloos misschien is dat wel goed voor ze en hebben ze dat nodig .ooit was ik wel heel erg boos of zeg maar gerust witheet kwaad ,toen ik als 12 jarige keurig gekleed in een zwarte auto zat ,het was 32 graden en de lucht was staalblauw zon hoog aan de hemel ,en buiten waren mensen fleurig en kleurig gekleed en ze lachten en hadden plezier ,terwijl ik dacht hoe halen jullie dit in je hoofd want voor me reed een auto met een paarskleed en witte bloemen met mijn moeder erin kon ik echt niet hebben .soms moet je denken ach ze weten niet beter laat maar .
Liefs hes 🍀🌻👌😘
Och jemig Hes, je moeder verliezen als je 12 bent, wat verschrikkelijk. En ja, het is dan zo ontzettend moeilijk dat de onwetende meerderheid plezier staat te maken. En op je 12e kun je dat ook nog niet relativeren. Die snijdende pijn is dan iets waar iedereen rekening mee zou moeten houden. Oh, ik wil die 12-jarige Hes graag even knuffelen en zeggen dat het echt zo erg is als ze denkt. Dus dat doe ik nu.
Liefs, Mirjam
Jeetje je hebt me stil en ontroerd wat een super lief bericht ben dr verlegen van ,dikke knuff terug prachtig mens die je bent ❤🍀
Goedemorgen Mirjam,
Ik heb wederom jouw blog gelezen en nu voor het eerst maar eens even
een reactie plaatsen...
Ten eerste wil ik je zeggen dat ik op de foto een prachtige en krachtige vrouw
zie [ scheelt maar één letter ...hahaha]
Door alles wat ik de laatste tijd van je heb gelezen, weet ik eigenlijk niet precies
wat ik naar je moet "schrijven "??
Één brok ellende die jij meemaakt en hebt gemaakt, maar er toch zo
"mooi " en treffend over kunnen schrijven maar waar ik eigenlijk ook vaak
dingen lees waarvan ik denk dat jij je erg aan het "inhouden" bent ??
Hou jij zoveel rekening met wat je omgeving ergens van vind of wat
zij vinden hoe jij je moet voelen en laten zien ??
Doe aub wat jij zelf wilt en gedraag je zoals jij dat op dat moment wilt!!
Schreeuw eens lekker om je heen , letterlijk tegen anderen die niet weten
hoe zij zich moeten "gedragen " naar jou toe maar misschien ook gewoon
eens heel erg hard schreeuwen zonder dat anderen weten waarom
[ als het jou maar oplucht !! ]
Ik hoop dat je eens leert om alleen maar voor jezelf op te komen en totaal
geen rekening meer blijft houden met wat anderen van je denken!!
[ Ik ben altijd heel direct in mijn reacties Mirjam en hoop dat je daar
tegen kan....ik bedoel het goed hoor !! ]
Groetjes Hans
---
Hallo Hans,
Dat is inderdaad direct, maar ook recht in de roos. Bull's Eye. Ik houd inderdaad veel rekening met anderen. Ik kan hier een heel verhaal ophangen, maar de korte versie is: verlatingsangst. Bang dat mensen van me weglopen als ik ga schreeuwen. En ook wel: ik voel niet zoveel behoefte om te schreeuwen, eigenlijk. Minder dan ik zelf zou verwachten van iemand in mijn omstandigheden. Misschien komt dat nog...
Als ik een keer geschreeuwd heb, zal ik het je laten weten. ;-)
Groetjes, Mirjam
Bedankt voor je " openhartige " antwoord en misschien omdat je dat nu ook
durft te vertellen hier , moeten de mensen in jouw omgeving gaan oppassen
voor je....hahaha
Groetjes Hans
---
Je hebt helemaal gelijk! Ik heb dat ook gehad, dat 'waar maak je je druk om'. En bij is dat gelukkig ook weer bijgedraaid, al steekt het soms heus de kop nog op.
Ik heb zelf ook wel eens die vraag gekregen: 'maak jíj je daar druk om?'
'Ja, gelukkig nu weer wel ja!'
Mimpie wat zie je er stralend uit, en wat kan je goed schrijven, daar ben ik jaloers op, ik kan alleen maar schrijven over wat me overkomt. Terwijl ik vroeger wel goeie opstellen en verhalen kon schrijven. ;(.
Wel vraag ik mij af wat er in dat hoofd achter die lach zich afspeelt. Veel sterkte met de verwerking van je verlies en met je ziekte.
Groet uit Zeeuws Vlaanderen.
Dank je wel voor je complimenten. Ik dacht dat ik in mijn blogs laat zien wat er zich in mijn hoofd afspeelt? Of vind je dat ik meer over mijn emoties zou moeten schrijven?
Groetjes terug ;-)
Ach welnee, je laat je emoties wel zien. Ik bedoelde eigenlijk dat je op dat moment zo straalt. Maar in je hoofd... straalde je misschien niet.
Of misschien ben ik nu zo'n warhoofd door de pijnstillers. Ik ga eens proberen een blog te schrijven die wel mijn gevoelens laat zien. Ik heb er nog al heftige. Nee hoor, blijf jij schrijven zoals je doet, het is heel goed.
Groetjes van Maria D K (of korter) Riet.
Beste Mirjam,
Een paar weken geleden zag ik al een verhaal van jou en je man langskomen. Dit was voor mij zeer herkenbaar. Het verschil is natuurlijk wel dat wij wat ouder waren/zijn. In 2011 kreeg mijn vrouw borstkanker en ikzelf prostaatkanker. Wij gingen samen naar het ziekenhuis om allebei bestraald te worden. Bij mij kwam het 2 jaar geleden terug en nu ook weer, maar ben onder behandeling. Mijn vrouw kreeg vorig jaar januari weer klachten en is in april overleden. Waarschijnlijk heeft ze wel signalen gehad maar ze liep niet zo snel naar de dokter. Zelf probeer ik elk pijntje te begrijpen en als ik het niet vertrouw naar de huisarts. Wij stonden allebei zeer positief in het leven maar ik heb iets meer geluk gehad tot nu toe. Voor het eerst heb ik nu ook een blog geschreven en dit is ook mijn eerste reactie op een blog. Jij hebt dus de primeur. Ook nu sta ik nog steeds positief in het leven, ik kan gewoon niet anders! Wat mij helpt is actief/sportief bezig zijn, zowel alleen (wandelen met de hond) als ook groepsgewijs,Fitness-Aquarobic-trimmen in het bos. Mijn devies: zorg goed voor jezelf, hou van jezelf, jij bent de belangrijkste. Misschien heb ik makkelijk praten, heb ik ontzettend veel geluk gehad met al mijn lichamelijke ongemakken en ongelukken. Behandeling is bij mij nog mogelijk, misschien volgend jaar weer bestralen of anders hormoontherapie. Als je hier in de buurt zou wonen was ik even bij je langsgegaan om je op te monteren. Dus blijf positief en actief en laat je niet kisten. Succes en lieve groet, Wim.
Hoi Wim,
De primeur! Ik voel me vereerd :-)
Jij schrijft dat je "geluk" hebt, terwijl je vrouw is overleden en je zelf wordt behandeld voor kanker. Dat vind ik bewonderenswaardig. Ik herken hoe jij in het leven staat: inderdaad positief blijven, goed letten op je lichamelijke gesteldheid en zo fit mogelijk blijven. Vanmorgen ook weer met gewichten getraind.
Wat ik wel echt zwaar vind is het "tegelijk"-verhaal en toch ook wel de leeftijd. Roberto was nog lang, lang, lang niet klaar met zijn leven.
Liefs,
Mirjam
Dag Mirjam,
In je blog van 19 september heb je het zelf ook over geluk en dat klopt want je wordt behandeld en bent er nog. Het overlijden van mijn vrouw (Marry) ging veel te snel, de laatste 2 weken is ze als het ware door mijn vingers geglipt. Ik had achteraf niet in de gaten hoe slecht ze al was. Ze had ook uitzaaiingen naar de hersenen.
Je schreef ergens dat Roberto 57 jaar was en natuurlijk hoop je dan nog een half leven voor je te hebben. Vanaf mijn 50ste jaar ben ik zeer actief gaan sporten en hoopte met de goede genen van moeders kant de 100 wel te halen. Nu ben ik 80 en heb dat inmiddels bijgesteld tot 90 jaar!
Ik hoop dat je positief en strijdbaar blijft want je zit in een zwaar behandeltraject. Het gekke is dat ik mij over mijzelf geen zorgen maak. Augustus j.l. werd ik nog geconfronteerd met een melanoom. De huisarts kwam mij dat persoonlijk melden, mijn reactie was dat kan er ook nog wel bij. Inmiddels operatief verwijderd met tevens verwijdering poortwachterklier. Uitslag daarna dat alles oké was.
Groetjes en hou je taai, Wim.