Rennen of rouwen?
Ik zit in een stoel voor me uit te kijken. De tranen biggelen over mijn wangen. Ik huil stil. Een nieuwe ervaring. De laatste tijd ken ik vooral huilbuien waarbij ik in de foetushouding op de bank of het bed lig en er geluiden uit mij komen die ik nooit eerder uit mezelf heb gehoord. Mijn leven staat in het teken van verlies. En stilte. Ik duw haar weg, met muziek, luisterboeken, podcasts, Olympische Spelen op de achtergrond. Alles om de stilte niet te horen.
“De twee situaties waarin jij je nu bevindt hebben twee verschillende stress-responses”, zegt de psycholoog. “Weet je wat dat zijn, stress-responses?”. Ja, dat weet ik wel. Vechten, vluchten, bevriezen. De dingen die iemand doet wanneer er acuut gevaar dreigt. “Wie door een roofdier wordt achtervolgd, neemt niet de tijd om erover na te denken wat een nare situatie het is”, vervolgt de psycholoog. “Eerst ren je voor je leven, later ga je overdenken. Dat geldt ook bij kanker en de behandelingen ervoor. Je bent aan het rennen voor je leven.” Bij rouw, legt hij me uit, is dat het tegenovergestelde. Rouw vraagt om ruimte, tijd, het voelen van je emoties. Hij raadt me aan om elke dag tijd toe te wijzen aan het rouwproces. Om herinneringen op te halen, of te huilen, en te voelen. En de rest van de dag moet ik me dan wijden aan mijn hoofdtaak: de behandelingen zo goed mogelijk doorstaan. Ik ga zijn advies opvolgen, het klinkt zinnig.
Over taken gesproken. Een week na de eerste chemo voel ik mij (gelukkig) al wat beter. Nog niet “goed”, hoor, ik zou niet eens meer weten hoe dat voelt. Ik was altijd superfit, veel krachttraining, dijk van een conditie. Maar ik voel me nutteloos. Ik werk nu niet. Deadlines kan ik niet afspreken; als ik ziek in bed lig, kan ik die niet halen. Lesgeven gaat nu ook niet en bovendien is het zomer. De geestelijk verzorger, de eerste professional die mij in dit proces echt goed is gaan helpen en met wie ik een fijne klik heb, wijst mij op een website waarop vrijwilligers allerlei oude archieven digitaliseren. Ik meld me ook aan bij NL voor Elkaar als vrijwilliger. Ik wil graag een paar uur per dag iets doen wat ertoe doet, wat mij en/of andere mensen blijer maakt. Ik moet het wel zelf kunnen invullen qua tijd. Iemand nog ideeën?
Tot slot nog een citaat uit een boek dat dezelfde geestelijk verzorger mij heeft geleend en dat morgen ook hier wordt bezorgd, want ik vind het goed en wil erin strepen en schrijven. “Het is oké om je niet oké te voelen. Manieren voor het liefdevol dragen van verlies” van Megan Devine. “Rouw is geen probleem dat om een oplossing vraagt. Het is niet ‘fout’ en het kan niet ‘opgelost’ worden. Het is geen ziekte die beter gemaakt kan worden. We nemen aan dat als iets onaangenaam is, er iets mis is. Mensen vinden rouw ‘slecht’ omdat het pijn doet. Ze hebben het over pijn verlichten, uit je rouw komen en dromen over een tijd dat er geen verdriet is. We gedragen ons alsof verdriet iets is waar je zo snel mogelijk overheen moet komen, alsof het een afwijking is die genezing behoeft, in plaats van het te zien als een natuurlijke reactie op verlies.”
18 reacties
Dag Mimpie,
Kanker is niet eerlijk, voor niemand niet en voor jou dubbel op niet. De meesten onder ons hebben een partner waar troost bij te vinden is, maar jij moet het helemaal alleen doen, zonder je beste maatje. Mijn hart bloedt voor jou, zou willen dat mijn woorden je konden troosten.
Ik steek een extra kaarsje voor je op.
Zweef
Dank je wel Zweef. Gelukkig kan ik hier mijn (blog-)ei kwijt.
Dag Mimpie,
Dat jij met deze twee verschrikkelijke situaties tegelijkertijd moet dealen , is teveel voor een mens om te dragen .Goed dat je psychologische begeleiding hebt Rouw is op zich zo pijnlijk , zo erg pijnlijk ,dat het geen dagen zou mogen duren Helaas is het niet zo . Ik ben zelf mijn echtgenoot veel te vroeg verloren en weet hoe het voelt . Als je dan ook nog ziek bent zoals jij , zal de eenzaamheid en het gemis nog harder aankomen .Ik kan me bijna fysiek en mentaal voorstellen waar jij door moet .Ik kijk regelmatig naar jouw blog , wil weten hoe je het doet .Veel liefs Mimpietje.
Het is inderdaad echt veel, en ik hoop maar dat jij je niet echt fysiek en mentaal kunt voorstellen waar ik doorheen moet. Want dat wens ik echt niemand toe. Ik heb een paar keer gezegd: als mijn leven een soap was, was de scriptschrijver ontslagen. Te ongeloofwaardig. En tegelijkertijd realiteit. Het is zoals je het schrijft: hoe zieker ik me voel, des te groter het gemis. Lief dat je mijn blogs leest, dat vind ik fijn.
Bizar deze reactie van jou.... Dit heb ik net als reactie op een van jou eerdere blogs geschreven. Vrijwel letterlijk....
Laat die tranen maar biggelen Mimpie, Het voelt vast oncomfortabel, zeker als je niet veel huilt van jezelf, maar het verdriet moet een uitweg vinden. Verdriet om je verlies, verdriet over je eigen ziekte, en verdriet over de machteloosheid die je af en toe zeker zal voelen. Tranen luchten best een beetje op.
Daarnaast, ook in je reacties op dit blog, vind je blijkbaar nog kracht om te reageren op ons "aan de zijlijn" (jouw zijlijn, wel te verstaan). Hoe je dat doet, weet ik niet, maar ik bewonder je dat je het allemaal opbrengt.
Veel liefs & sterkte, Joke
Dank je wel <3
Onwijs veel bewondering voor jou Mimpie. Je kunt niet anders. Het leven gaat door. Maar is (bijna) niet te doen, lijkt mij. Heel goed van je dat je er professionele hulp bij krijgt.
Je lichaam moet topsport leveren om weer beter te worden. Maar daarnaast zou je het liefste in een heel diep holletje weg willen kruipen door het gemis en verdriet van jouw allerliefste maatje. Wat extra zwaar is doordat jezelf zo ziek bent.
Vrijwilligerswerk is een heel mooi iets, waar je veel voldoening uit kan halen. Maar bedenk wel dat ook vrijwilligerswerk een baan is, en er dus ook van alles van je verwacht wordt. Als je zoiets doet, moet het je wel energie opleveren. Anders lijkt het mij dat je dit nog niet moet doen.
Lieve groet Dasje 🌺🌺🌺
Lieve Mimpie
Stil huilen is vaak het grootste verdriet wat een mens kan hebben .dat is huilen wat uit je diepste ziel komt .
Verdriet mag je echt diep voelen zodat je het een plaats kan geven op de lange termijn ,neem hier ook alle tijd voor die jij nodig hebt hier is geen richtlijn voor en eerst alles voelen en er doorheen voor het beter wordt .
ben een klein beetje blij om te lezen dat je een prima psycholoog hebt ,daar kun je zo veel aan hebben .
Taken zijn dingen om te doen om de tijd door te komen maar kosten heel veel energie ,als je nou es die dingen doet die voor jou goed voelen en niet alleen voor anderen ,want dat is mooi hoor en kun je veel voldoening door voelen maar je mag nu ook echt aan jezelf denken ,wat deed jij zelf graag voor jou wat waren je hobby's waar je plezier aan beleefde .
heel veel sterkte lieverd en ik hoop van harte dat je veel liefde mag krijgen .liefs hes xxx
Lieve Hes,
Het maakt dat ik me voldaner voel wanneer ik iets voor een ander kan doen. Bovendien is alles wat mij nu afleidt van ziekte en dood, een goede zaak. Ik ben er al vaak genoeg mee bezig. Zelf ben ik gek op wandelen in de natuur, maar dat kan ik niet de hele dag doen, en sporten, en dat lukt nu helemaal niet zo goed. Ik kijk ook Netflix hoor, doe wat huishoudelijke klusjes met een podcast of luisterboek op de achtergrond, en probeer gezond eten te maken voor mezelf. Het is erg om te zeggen, maar Roberto was mijn grootste hobby, ik was het liefst gewoon bij hem.
Liefs terug
Snap ik lieve schat ,doe het maar op jou manier ,wat lief gezegd dat je man je grootste hobby was wat een gemis .
Lieve warme knuffel hes✨🙏😘
Ha Mimpie,
Ik herken het wel een beetje, van het begin, dat je denkt : ik wil wat anders dan alleen bezig zijn met kanker . Ik wil iets dóen. Maar hoe verdrietig en onomkeerbaar; dit is waar je midden inzit. Ik schreef het je eerder; rouw is heel hard werken. Manu Keirse(Vlaams psycholoog en geeft veel lezingen en schreef boeken over rouw en verlies) zegt rouwverwerking bestaat niet. Hij noemt het "rouwarbeid". En bovendien moet jouw lijf ook heel hard werken nu. Het is bijna niet te doen. Ik denk dat dit niet het juiste moment is om vrijwilligerswerk (bijvoorbeeld Olijf) te gaan doen. Je bent het nog aan het ondergaan. In het boek Prediker staat : "Alles heeft zijn tijd. Een tijd om te baren, een tijd om te sterven. Een tijd om te helen en een tijd om af te breken. Een tijd om te huilen en een tijd om te lachen.........
Je schrijft dat je iets wil doen wat andere mensen blij maakt en wat ertoe doet. Nou dat is precies wát je doet met het schrijven van je blogs. Je schrijft zó mooi; de taal, je zinnen en wát je schrijft. Jij geeft hier veel om over na te denken, te relativeren. Natuurlijk worden we niet 'blij 'van wat je meemaakt, maar het raakt in het hart. Dank je wel Mimpie. Voel je gedragen hier.
Liefs Lenneke
Wow Lenneke.. mooi!
Lieve Lenneke,
Ik ben onder de indruk van wat je schrijft en het raakt me.
Het boek van Manu Keirse heb ik gelezen, mijn vriendin heeft mij dat cadeau gedaan na mijn opname in het ziekenhuis. Inderdaad, het is rouwarbeid. Het boek van Megan Devine (waaruit ik citeerde) helpt mij ook. Inmiddels doe ik wel vrijwilligerswerk; ik ben online taalmaatje en help iemand Nederlands leren die dat heel graag wil. Ik vind dat echt heel fijn om te doen, hij is er ook zo blij mee. Dit kan ik wel, het is echt een fijne afleiding. Het heeft niets met kanker te maken.
Blozend lees ik jouw commentaar op mijn blogs :-) wat lief! Dank je wel voor de complimenten. Het is fijn dat iets wat ik zelf als uitlaatklep en als troostend ervaar, zo wordt gewaardeerd. (Ik voel een grote glimlach op mijn gezicht.)
Liefs,
Mirjam
Vasthouden die lach lieverd! Hij is je zó gegund!
Een prachtige stralende foto van een prachtig stralend stel!
Ik wil je niet ongelukkig maken door dit zo te zeggen. Ik besef heel goed dat jou die foto nu ontzettend veel pijn doet. Jullie stralen in een gelukkige tijd met alle geluk nog vóór je.. Dat is nu geen toekomst meer, doet zeer en voelt leeg. Onaf, je bent geamputeerd..
Soms kan ik niet schrijven maar 'borrelen' er oude en nieuwe gedichten in mijn hart. Ik wil je graag troosten terwijl ik weet dat dat niet kan. Uit vele gedichten heb ik dit met zorg gekozen. Ik hoop niet dat ik je er pijn mee doe... gooi dan mijn reactie maar gauw weg.
Liefs xxx Hebe
Verder
Zet naast elke traan
een mooi moment
dat je zeker ook hebt gekend
De traan is dan niet weg, o nee
maar je geeft hem
een geluksmomentje mee
daardoor is hij veel lichter in gewicht
zodat je niet
voor somberheid zwicht
maar volhoudt dóór te gaan
wetende dat er velen
met je zijn begaan
die je troosten en een knuffel geven
zodat je langzaam
weer verder kunt bewegen … of leven…
Wat prachtig, Hebe! Je geeft de traan een geluksmomentje mee! Zwichten voor de somberheid zal ik zo nu en dan zeker nog doen, want het verdriet is dubbel en daarmee zo zwaar. Wanneer het regent, is het meteen een tropische storm, zeg maar.
Superlief van je, dit bericht met dit gedicht. Dat waardeer ik enorm.
Met liefde gedaan!
Je hebt me geraakt met jouw woorden. Jouw kanker, de kanker van jouw dierbare man, zijn overlijden, alles zo veel te veel van veel!
Je komt dan bij me binnen en krijgt 'een plekje' in mijn hart, daar is ruimte genoeg. En in dat hart werken woorden aan tekst om je te troosten waar ik weet dat dat niet kan. Maar een heel klein beetje misschien dan toch...
Begrijp die tropische storm van jou helemaal. In een heel ander soort pijn heb ik die gekend. Maar toch zeker niet te vergelijken met die van jou.
Ik wil er graag voor je zijn.
Misschien met af en toe een gedicht... als dat past..