I am sorry

Veel van wat jij schrijft, geldt ook als je geen kanker hebt, zei een vriendin nadat ik haar mijn blogs op kanker.nl had laten lezen. Ze heeft zelf geen kanker, wel meer voor haar kiezen gehad in haar leven dan een mens zou moeten verdragen. Het klopt dat ik niet alleen over kanker schrijf en probeer het leven te relativeren. Soms voel ik me daar schuldig over naar lezers hier. Alsof ik kanker niet serieus genoeg neem. Andere bloggers lijken het zoveel zwaarder te hebben dan ik. Misschien genees jij wel nooit meer van kanker. Of ben je zieker dan ik en heb je geen goede dagen meer. Ik kan me voorstellen dat relativeren voor jou anders is. Het lijkt makkelijk schrijven over het leven met kanker als de kans heel groot is dat het leven je ook daarna gegund is. Ik weet dat ik me er niet schuldig over hoef te voelen, maar toch wil ik dit een keer gezegd hebben: ik vind het heel erg voor je.

Voor mij maakt dat uit. Dat iemand dat zegt. Daarvoor moet ik mezelf eraan herinneren dat er andersom in mijn omgeving mensen zijn die het in hun ogen minder slecht hebben dan ik. Mensen die het moeilijk vinden hun eigen problemen met mij  te delen omdat ze vinden dat ze niet mogen klagen, omdat ze geen kanker hebben. Terwijl ze, net als iedereen, ook echte zorgen en problemen hebben. Van hele vervelende medische issues en langdurige levensbepalende ziektes tot zorgen over een hond met spierpijn en het wel of niet kopen van een vakantiehuisje. Het is niet aan mij om de zwaarte van problemen voor een ander in te schatten. Ook dat is makkelijk gezegd. Ik ben gezegend dat het bij mijn kleine kring van intimi ook echt zo voelt. Niet omdat ik zo verlicht ben of zij zo fijnzinnig. Dat komt omdat ze zich realiseren dat sommige zorgen van een andere gradatie zijn. Niet minder erg of minder belangrijk, maar anders. Zolang ik dat voel, is het okay. Niemand hoeft zich te verontschuldigen voor wat hij of zij voelt.

Er wordt in mijn ogen nogal eens onterecht sorry gezegd. Dan bedoel ik de sorry waarmee je je excuses maakt, waarmee je aangeeft dat je je ergens verantwoordelijk voor voelt. Sorry kan ook een andere lading hebben, daarover zo meer, maar in het Nederlands betekent sorry meestal tonen dat je het zelf liever anders had gedaan. Sorry dat ik je pijn heb gedaan, sorry dat ik niet gezien heb dat dit belangrijk voor je is, sorry dat ik me verslapen heb en je daardoor de enige niet gecancelde vakantievlucht gemist hebt, sorry dat ik de urn met je vader heb laten vallen. Dat zijn terechte sorry’s. Die sorry kan niet vaak genoeg gezegd worden. Die sorry zouden we alleen moeten gebruiken als er iets te verontschuldigen valt.

Sommige mensen, vaker vrouwen dan mannen, beginnen iedere zin met sorry hoor, maar... Sorry hoor, maar ik kan dat weekend echt niet. Sorry hoor, maar ik heb echt helemaal genoeg van de regen. Daarmee wordt er misplaatst verantwoordelijkheid genomen voor iets waar je zelf niets aan kan doen. Zoals hier bus 28 rondrijdt met ‘Sorry, geen dienst’. Waarom die sorry? Als er alleen ‘Geen dienst’ had gestaan, zou ik niet eens stilstaan bij de reden waarom de  bus niet rijdt. Dan pak ik gewoon de tram, de fiets of ga ik lopen. Maar juist omdat er sorry voor staat, denk ik, dus je hàd wel kunnen rijden? Anders hoef je je er toch ook niet voor te verontschuldigen?

In het Engels heeft I am sorry een andere lading, die in formeler taalgebruik ook voelbaar is in het Nederlandse ‘het spijt me’. Dan gaat het niet over excuses of verantwoordelijkheid nemen, maar over empathie en begrip. Zoals in I am sorry for your loss. Dan betekent het ik vind het heel erg, of ik betreur het. Ik weet dat ik me niet hoef te verontschuldigen voor de inhoud van mijn blogs. Net zoals niemand zich hoeft te verontschuldigen als hij daar moeite mee heeft. Dat begrijp ik. I am so sorry!