Gestopt

7 januari 2023

Gestopt met roken, ik sta te kijken van mezelf. Asjemenou! De verslaafde geest in mij is niet eens neergeslagen, het is niet eens een gevecht. Verbaasd ben ik ook, gewoon gestopt. Met pleisters dus ik ben er nog niet, weet ik! Ik heb een week afscheid genomen, de laatste sigaretten uit mijn megapak van 48 (!) heel bewust stuk voor stuk opgerookt. Ik hoop dat (ex)-rokers erkenning en herkenning vinden in dit onvoorstelbare fenomeen. Als u tot de nog-nooit-gerookt-ers behoort, het verafschuwt, lees met stijgende verbazing!

In ons nieuwe leven is geen plaats meer voor de sigaret. In ons, vooral mijn, vorige leven was dat wel anders. Hoe vaak en hoe veel stoppogingen ik gedaan heb, is een vermelding op zich waard. Meesttijds meldde ik mijn omgeving ook niet dat ik stopte, zo zeker was ik van mijn zaak; zo verslaafd was ik.  Vooral de eerste ‘s-morgens, net na het ontwaken, bakkie erbij! Gewoon een (verslaafd) goed begin van de dag. Dat was ook de meest heerlijke sigaret. De makkelijkste stoppogingen zijn mijn zwangerschappen geweest, dan ging het gewoon, geen centje pijn! Maar na de borstvoeding ging het al heel snel weer mis. Pleisters, kauwgom, pillen, je kunt beter vragen wat ik niet heb geprobeerd. Er is ook een periode van een jaar of vijf geweest dat ik niet rookte, ik herinner mij dat ik altijd bleef smachten maar hield stand en na die periode, in een moeilijke periode in mijn leven, weer voor de bijl ging. De herinnering daaraan staat mij nog helder voor de geest, het was in 2008. Ik was alleen en het was zaterdagavond. De verslaafde geest in mij was weer klaar- en dan ook klaarwakker. Dus pakte ik mijn fiets en reed naar de snackbar een eindje verder op. Daar stond een sigarettenautomaat. Ik heb nog even getwijfeld . . . . In mijn herinnering kon je in de automaat muntgeld gooien en dan op de knop van je favoriete merk drukken waarna het pakje met een zachte plof in de uithaallade viel, je tegen de klept duwde om je aankoop te bemachtigen. Dat laatste werkte nog net zo echter het muntgeld had plaats gemaakt voor speciale sigaretten-automaat-munten die je kon kopen. De man van de snackbar zag mij klungelen met muntgeld en zei me dat er van die speciale munten gekocht konden worden. O, uhhh, ja, uhhh, ik was gestopt ennuuuu uuuu hhhhh. Zou u dat nu wel doen mevrouw? En, JA, deze mevrouw ging dat doen! Toen is de ellende weer begonnen. Dan stop ik wel weer over twee maanden, dacht ik, het werd een veelvoud van jaren met ook weer de nodige stoppogingen die meestal niet veel langer duurden dan een maand of drie. Die sigaret was mijn maatje. Die was er altijd. Het was mijn partner in crime met name tegen stress. Daar heb ik het nodige van gehad, evenveel als de overdaad aan sigaretten. Als je op mijn rug klopte verscheen mijn favoriete merk op mijn voorhoofd, zo erg verslaafd dus. Het is slecht één van velen voorbeelden. Een beter huwelijk tussen mij en de sigaret bestond niet, leek het.

Toen ik begon te roken was ik te jong en ik weet nog steeds eigenlijk niet waarom als ik er nu over nadenk. Ik weet wel dat ik er graag bij wilde horen, dat vooral. Roken mocht overal. In de trein, op het vliegveld, in het ziekenhuis (er waren rookkamers red.), in restaurants, cafés, in het vliegtuig, overal.

Enige jaren reisde ik per trein naar de middelbare school, vandaar deze herinneringen van eind jaren ’70, eerste helft jaren ’80. Overal kon je roken, echt overal. Het was ook overal verkrijgbaar. Zelfs bij de groenteboer, de kleine zelfstandige die nu zeldzaam is, dan ging het onder de toonbank. Service, voor de klant die toen nog koning was, noemden we dat toen. Met als tegenstelling nu dat je kunt chatten met een robot en als je al een telefoonnummer kunt vinden dat je ook kan bellen ….. er zijn nog … x …  wachtende voor u, de verwachte wachttijd bedraagt langer dan … x … minuten . . . . of zoals bij de belasting waar een metalen stem zegt “probeert u het op een later moment nog eens ….” waarna de verbinding wordt verbroken tot “blijft u aan de lijn”. . . .Dat kun je je nu haast niet meer voorstellen, zowel het roken als klantenservice.

Terug naar de trein, er waren al wel rookcoupés, hoe vooruitstrevend. Aan de wanden hingen vaste aluminium asbakken met een klepje wat je omhoog kon zetten om je as in te mikken en aan het einde van het genot, je peuk. Als de as ernaast viel, viel daar niemand over. De lucht in deze coupés was zurig doorrookt, vies gewoon. De hele coupe was goor en er lagen ook altijd uitgetrapte peuken op de grond, heel gezellig tezamen met uitgedroogde, vies-grijze verharde kauwgomresten en nog goorder, verse, nog roze kauwgomfloppen. We rookten vrolijk door. Die asbakken werden geleegd door de N.S., net als de prullenbakken onder het tableautje waar soms ook een asbak in was verwerkt. Ooit is er een prullenbak in de fik gegaan omdat iemand van de groep reizigers, waarvan ik deel uit maakte, een peuk in de afvalbak had geworpen. We hebben het brandje geblust, zo erg was het nu ook weer niet.

Zo ook rookte men op het perron, waar sigarettenpeuken op de grond werden uitgetrapt. In de wachthal van het station was het ook de normaalste zaak van de wereld dat er gerookt werd. In die wachthal werden een paar keer per dag, met een brede bezem, alle sigarettenpeuken bij elkaar geveegd en (voor u !) opgeruimd. “Laat niet als dank” toen de campagne tegen zwerfvuil, was daar niet van toepassing blijkbaar. Onvoorstelbaar toch? Tegenhanger in deze, die inmiddels ook geskipt is, de rookzuil op het perron.

In de jaren ’70 werd er op mijn basisschool ook door leerkrachten in de klas gerookt. Als je dat nu doet ….. een proces aan je broek, je haalt de krant!

Indertijd kostte een pakje van 25 sigaretten fl. 2,10 (twee gulden tien, eerste helft jaren ‘80) tegen nu gemiddeld € 10,-- (tien euro). Oud als ik ben, even omrekenen; € 10,-- is nu fl. 22,37 !! , meer dan vertienvoudigd dus. Wat zijn ze rijk geworden van mij!

Toen ik begon met werken als telefoniste/receptioniste werd er op de receptie ook gewoon gerookt door mij, dat mocht gewoon. Midden jaren ’80 was dat. De asbak werd iedere dag geleegd door de dame die koffie rond bracht en ze had daarvoor een metalen “peukenbak” met klep. Ook de ramen werden regelmatig gezeemd; en dat was niet vanwege vette vingers.

Bij bruiloften en partijen was het gebruikelijk en gastvrij als er glazen gevuld met sigaretten van diverse merken en sigaren stonden.

Er is door een zeer bekende voetballer zelfs reclame gemaakt voor een merk sigaretten. Bekende voetballers rookten gewoon, onvoorstelbaar. En zo zijn er talloze voorbeelden. Het werd er met de paplepel ingegoten. Zo werd er in bioscoopzalen voor de film startte ook reclame gemaakt; stoere mannen te paard die rookten.

Tweede helft jaren ’80 kwam de kentering voor mij, in mijn beleving, eerder campagnes zijn aan mij voorbij gegaan.  Er kwam een campagne “Roken moet mogen”. Dat resulteerde bij mijn toenmalige werkgever in het vriendelijke verzoek om alleen op je eigen werkplek / kantoor te roken.

Ook kwam de nicotinepleister op de markt, alleen op recept verkrijgbaar via de huisarts. Beproefd, toch weer voor de bijl gegaan.

Toen wij afreisden naar midden Amerika hadden we een tussenstop vn een aantal uur in Atlanta. Ik heb toen op het internet een plattegrond van de airport opgezocht waar je mocht roken! Zo erg ja! Er was toen nog een ruimte waar je mocht roken, het is een jaar of zeven terug, die ruimte was net zo goor als de rokerscoupé in de trein. Ik was een van die verslaafden die daar genóót van niet één sigaretje maar een veelvoud daarvan. Inhalerend tot in je tenen. Of nog dieper . . . Inmiddels zal de rookruimte aldaar wel verdwenen zijn.

Soms heb je wel eens een gedachte. Dat is alleen een gedachte, daar hoef je niets mee te doen. De gedachte was , in mijn vorige leven, dat ik al ontwenningsverschijnselen heb als ik alleen al denk dat als ik het leven laat, nooit meer kan roken. Dat is overigens een gedachte van een zeer verslaafde geest en ik ben bij leven gestopt nu.

In mijn omgeving ken ik meerdere rokers, net als ik, die ook al heel wat keren een stoppoging deden en van die mensen zijn er ook daadwerkelijk een aantal gestopt, zelfs al jaren!

En nee,  ik ga niet beginnen met een e-smoker, ten eerste ben ik niet digitaal genoeg, ik ben van begin van de tweede helft vorige eeuw, en daarnaast is e-smoken echt niet hetzelfde als roken. En dan nog met smaakjes, bah!!

Er kwamen rookruimtes, inmiddels grotendeels of helemaal verdwenen. Het wordt nu overal ontmoedigd, het mag niet meer, het is not done, je voelt je soms een paria . We willen, ook ik, een rookvrije generatie.

Neemt niet weg dat ik vandaag toch een lastig dagje heb, opeens duikt ie weer op; die sigaret. Zomaar uit het niets! Zucht, ga uit mijn hoofd! Potdulle! Ik ben dan gestopt maar nog niet van mijn verslaving af. Het is heel hardnekkig. Ik spreek mezelf toe en weet dat het beter is, ik zoooooo blij ben dat ik eindelijk weer gestopt ben; 2 weken geen sigaret gerookt, wat ben ik toch goed bezig!

Het Instituut Verbeeten heeft voor haar patiënten een stoppen met roken poli! Een heel goede zaak, stoppen met roken is niet eenvoudig, daar weet ik alles van. Ook heel fijn voor mensen die echt willen stoppen maar op een of andere manier steeds weer terug vallen in oude gewoontes. Het is gedrag wat je kan veranderen en daar kun je best hulp bij gebruiken. Niets om je voor te schamen, ik schaam me ook niet, waarom zou ik? Of ben je dan zwak? Als je er vanaf weet te komen, dan ben je een held. Niet dat ik een held ben, er gaan heus nog wel momenten komen dat die geest opspeelt, zoals vandaag. Steun me dan, motiveer me, moedig me aan en veroordeel me niet!

Misschien is het niet waar, in mijn beleving zou het kunnen kloppen; worden er stofjes aan toegevoegd zodat je verslaving haast onomkeerbaar is? Of is dat een verslaafde gedachte en is het net zo verslavend als andere drugs c.q. het is geen toegevoegd stofje maar is dat (de sigaret) het gewoon, heel verslavend? Wie was er eerder; de kip of het ei? Geen idee, waar en waarachtig niet. Wat ik wel weet is dat in mijn nieuwe leven, ondanks the fear factory, ondanks de buien, het verdriet, de onmacht, de gedachte het kan me niets meer schelen, al komt de stoom uit mijn oren, niet meer rook!