Medeleven of medelijden?

Het lijkt misschien een klein verschil, maar het is belangrijk om het verschil te kennen als je contact hebt met een ernstig zieke persoon: toon je je medeleven of toon je je medelijden? Heb je daar weleens over nagedacht? Dit is wat ik meemaakte en ik vond het niet fijn, hoe goed het ook bedoeld was.

We zijn hier met lotgenoten en naasten onder elkaar, dus herken je het misschien. Op een dag kwam er iemand bij mij langs in het ziekenhuis die zich niet goed raad wist met mijn situatie en die niet veel anders uitbracht dan ‘ach meisje toch’, en ‘ach gossie’. Ik kreeg zelfs een aai over mijn bol...

Normaal gesproken houd ik best van een knuffel of een aanraking, maar dit voelde niet goed. Later ben ik me gaan afvragen waarom dit zo oncomfortabel voor me voelde. En toen had ik het: mijn bezoeker had medelijden met mij gehad. Dat had iets ongelijkwaardigs. Alsof diegene beter was dan ik. Ik was een arme ziel. Het medelijden maakte mij als het ware kleiner, zwakker.
Het zal voor het bezoek moeilijk schakelen zijn tussen het gewone leven en het leven van de zieke, maar toch zou ik tegen mensen willen zeggen dat je moet oppassen dat je geen medelijden toont. In plaats daarvan is medeleven zoveel fijner.Toegegeven, het is een dunne lijn tussen deze twee. Het is vast goed bedoeld, maar sommige mensen vervallen al snel in kleinerende termen, zoals bijvoorbeeld ‘ach gossie’, ‘arme ziel’ of zelfs ‘zielig’en dat voelt niet fijn. Als zieke begrijp je best dat het heel verdrietig en moeilijk is om aan te zien wat er met jouw vriend/ vriendin, neef, nicht of wie dan ook aan de hand is, maar door deze benadering voel je je al snel minderwaardig. Ook in die periode wou ik niets liever dan als normaal mens gezien worden en als gelijkwaardige persoon behandeld worden.

Uiteraard wil je het als bezoeker wel even hebben over hoe het met de zieke gaat. Het zou vreemd zijn om er niet naar te vragen. Vertel gerust dat je ongerust of verdrietig bent, dat je het heel naar voor hem/ haar vindt, maar geef geen letterlijke of figuurlijke ‘aai over de bol’. Daar zit ‘m nou net het verschil. Misschien komt het wel omdat de bezoeker die het medelijden voelt, het leed van de zieke op zichzelf betrekt en daardoor angstig en verdrietig wordt en letterlijk mee lijdt.

Als je ernstig ziek bent, heb je op dat moment als zieke vette pech, meer niet. Het kan iedereen overkomen. Sterker nog, kanker overkomt heel veel (veel teveel) mensen. Als het goed is ben je niet ineens gek, of heel dom geworden. Je bent niet ziek geworden omdat jij minder waard bent. Je bent nog steeds dezelfde persoon.

Dus een tipje voor de bezoeker: schakel na het gesprek over de ziekte over naar interesses die je met hem/ haar deelt. De dingen waar je het vroeger ook samen over had. Het is juist zo fijn om je eventjes gelijkwaardig en minder patiënt te voelen, om het over normale dingen te hebben en een moment je verdriet en pijn te vergeten.

Misschien vind je het wel complete onzin wat ik schrijf. Het is natuurlijk ook een hele lastige situatie voor de omgeving. Het is bijna niet te doen om precies het juiste te zeggen tegen iemand die in zo’n fase zit. Hoe zie jij dit? Wat vind jij fijn in het contact met bezoek, en wat vind je minder fijn? Of heb je iets soortgelijks meegemaakt en herken je dit gevoel misschien? Ik ben benieuwd.

Liefs!