Wijze lessen van Jochem Myjer. Over leven. Over geluk.

Mijn man tipte mij gisteren over de korte documentaire Over Leven. Deze uitzending ging over cabaretier Jochem Myjer.

Jochem vertelde in de documentaire over zijn leven de afgelopen jaren. Enkele jaren geleden heeft hij te maken gehad met tumoren in zijn ruggenmerg. Zijn zogenaamde kauwgomtumoren zaten overal en konden dus niet helemaal weggesneden worden. 'Ja, eigenlijk ben ik dus wel een tikkende tijdbommetje’, zei hij met die grote bekende grijs van hem. Om het meteen daarna te nuanceren. Hij was niet bang voor de dood. Zou het vandaag afgelopen zijn, dan was dat ook oké. Hij had een mooi leven gehad, of eigenlijk: hij had nog steeds een mooi leven. Hij vertelde verder over hoe hij had leren omgaan met zijn gebrek aan energie. Dat het lastig was voor iemand die altijd 1000 dingen tegelijk deed en energie had voor 10, om dan te moeten leren leven met nog maar 50% van die energie.

“Tja”, zei ik tegen mijn man op de bank, “maar als hij nog maar de helft kan van wat hij kon, dan kan hij dus nog steeds hartstikke veel.”

Maar zo bleek het toch niet te zitten. Jochem vertelde dat hij nog steeds middagdutjes moest doen én dat hij eigenlijk maar één echte activiteit per dag aan kon. Vandaag deed hij dan dit interview en dat was het dan wel zo’n beetje. De rest van de dag draaide om dat ene piekmomentje heen.

Hoe hij dan toch een gelukkig leven kon leiden, vroeg de interviewer. Dat wilde Jochem graag vertellen. Hij had ontdekt dat geluk niet zat in 100 keer Carré. Die 100ste keer bracht namelijk niet meer geluksgevoel dan de 1e keer. En het geluksgevoel dat hij ervaarde als hij door Noorwegen liep, dat was precies hetzelfde geluksgevoel als wanneer hij een paar dagen in zijn eentje door de Veluwe liep. En sterker nog: als hij op zaterdagochtend zijn kinderen zag voetballen, dan was dat geluksgevoel eigenlijk ook precies hetzelfde. Hij had ontdekt dat er geen gradatie was in geluk. Geluk is geluk. Hij had er vervolgens een sport van gemaakt om het geluk steeds dichterbij en in steeds kleinere dingen te zoeken.

Inmiddels liepen bij mij de tranen over mijn wangen. Ik dacht aan al die evenementen die ik gewandeld heb. Hoe ik elke keer mijn doel verlegde. Nog iets verder wandelen, nog iets verder weg. Niet één Fjoertoer (avondwandeling langs het strand) wandelen, maar alle drie. En toen dat niet allemaal in hetzelfde jaar lukte, werd dat mijn doel voor het jaar erop. Maar was ik nou gelukkiger als ik dat laatste doel bereikt had? Het simpele antwoord daarop is inderdaad: nee. Sterker nog: ik was tijdens het wandelen vaak al bezig met mijn volgende grote doel. Nam amper de tijd om te genieten.

De keren dat ik het meest genoot, was als ik in de buurt van de zee of bij ander water wandelde. Maar datzelfde geluksgevoel had ik afgelopen zaterdag dus ook toen Arno en ik samen in Dordrecht gingen lunchen in mijn favoriete brasserie aan het water. Voor datzelfde geluksgevoel is het dus helemaal niet nodig om eerst 30 kilometer te wandelen.

“Waarom kan ik dat nou niet?’, snikte ik. Waarom lukt het mij nou niet om die spaarzame energie die ik heb zo te verdelen dat ik elke dag iets doe wat mij gelukkig maakt? Mijn 4 oranje (matig zware) activiteiten (advies ergo) bestaan meestal uit douchen, koken, 1 was draaien en de puber helpen met huiswerk. Ik mag 2 oranje activiteiten inwisselen voor 1 rode (zware) activiteit, maar die gaat heel vaak op aan fysio – en ziekenhuisbezoek. 

Ik herinnerde me een gesprek met mijn psycholoog vorige week waar zij het ook had over het belang van dingen doen die je een fijn gevoel geven. Tegenover die bak met ellende moest volgens haar ook een bak met geluk staan. En nu vertelt Jochem dat dat geluk dus hartstikke dichtbij te vinden is. Waarom lukt mij dat dan niet? Of niet is eigenlijk niet het juiste woord, het lukt me af en toe al wel, maar ik vind het toch vaak nog knap lastig. Mijn dagen zijn te vaak gevuld met allerlei moet-dingetjes, waardoor ik niet echt het gevoel heb dat ik leef. En wat zou ik dat graag anders willen leren doen.

En dan vertelt Jochem dat het hem ook jaren gekost heeft om dit alles te ontdekken. Van een achtbaan aan nare situaties en emoties naar een bewust gelukkig leven. Ik ben pas 3 jaar onderweg. Pas 3 jaar! Sterker nog: ik zit eigenlijk nog steeds midden ín die achtbaan. Ook dit jaar was het 2 keer incasseren; in maart door die val uit de bus en afgelopen augustus door die tweede coronabesmetting met opnieuw een opleving van pijn en vermoeidheid.

En ineens voel ik het. Het kleine zaadje geluk dat hij plant in mijn hart. Want hé, ik doe het helemaal niet zo slecht. Vergeleken met vorig jaar is er al zo ontzettend veel veranderd. Vorig jaar zat ik nog down en eenzaam op de bank. Gistermiddag ging ik voor het eerst met de deeltaxi op bezoek bij een vriendinnetje. Dat ik dan de rest van de dag rustig aan moet doen en ’s avonds op de bank in slaap val. Dat geeft allemaal niet. Want ik ben wél op pad geweest. En het was spannend, maar vooral ook leuk en gezellig. Ik voelde me happy en fijn. En is dat niet waar het eigenlijk allemaal om gaat?