20. Lieve staff, denk out of the box

20. Lieve staff, denk out of the box 

De eerste kijk operatie zit erop en tegen alle verwachting in zijn er toch twee biopten afgenomen, dus het is weer een spannend weekje tot de uitslag.

Ondanks dat ik al jaren mee loop in het ziekenhuis blijven sommige dingen me verbazen in het ziekenhuis, bij een behandeling of opname. Zo ook maandag weer en wat me het meest verbaasd is de codes waarmee wordt gewerkt door iedereen die voor je zorgt die dag. Er zijn codes hoe je een patiënt aanspreekt, wat je ze vertelt of juist niet vertelt en wat mag en wat niet mag. En met name die laatste, daar gaat het wel eens mis.

In een ziekenhuis moeten er grenzen zijn. Grenzen van wat een patiënt wel of niet mag en wat wel of niet aangeboden kan worden. Maar lang niet alles kun je vastleggen en soms moeten er uitzonderingen zijn voor diegene die dat nodig hebben. Het valt me op dat lang niet iedereen in het ziekenhuis 'out of the box' kan denken, de tijd kan nemen om te luisteren naar een patiënt en in zijn belevingswereld kan stappen. Voor hen is het een gewone werkdag. Ze stonden die ochtend op met veel of weinig zin, reden naar hun werk, trokken hun pak aan waarbij direct duidelijk wordt dat zij van de staf zijn, dit hun afdeling is en zij het voor het zeggen hebben. En dat is prima, zo is het ook.

Maar soms en misschien best vaak moet je als verpleegkundige, arts of anesthesist even de gedragscodes laten voor wat ze zijn en bedenken dat de patiënt die je voor je hebt deze ochtend niet uit zijn bed stapte en naar zijn werk ging. De patiënt die je voor je hebt die lag misschien al weken wakker van deze dag, voor deze operatie, dit onderzoek of deze behandeling. Er is voor de patiënt veel aan vooraf gegaan voordat hij hier voor je lag. Misschien is hij boos of bang voor wat je gaat doen of verreist hij of zij een speciale aanpak. Geen patiënt is hetzelfde, net als voor ons geen arts of verpleegkundige hetzelfde is.

Mijn operatie dag begon, zoals altijd, op de dagbehandeling. En inmiddels heb ik de ervaring dat het daar vrijwel altijd mis gaat. Zoals eerder beschreven heb ik ontzettend veel angsten voor het ziekenhuis, voortkomend uit mijn kindertijd. De meeste artsen zijn hier goed van op de hoogte en daarom worden er soms uitzonderingen gemaakt. Een anesthesist die me prikt bij een MRI of mijn man die mee mag naar de OK. Zoals je je wellicht kunt voorstellen zijn mijn angsten niet bepaald afgenomen na mijn opname op de IC, maar zijn ze vooral toegenomen.

Omdat dit de eerste operatie zou worden na de IC werd er door de anesthesist een plan the campagne gemaakt. Voor mij is dat nodig, want ik heb nogal de neiging om in paniek vreemde dingen te doen, zoals een infuus eruit trekken of weglopen. Moet je voorstellen dat ik dat zou doen als ik op de operatie tafel lig. Daar is niemand bij gebaat. Wat mij het meeste opvalt en waarschijnlijk ook het meeste irriteert is het niet (goed) lezen van een dossier.

Neem even afgelopen maandag. De verpleegkundige stapt in de ochtend binnen, ziet haar eerste patiënt zitten, want die moest zich immers om 8 uur melden en gaat direct aan de slag. Ze komt op de kamer van een patiënt waar een jonge vrouw zo ongeveer in elkaar gedoken zit van paniek en angst. Die eerste signalen mist ze direct. Ze gaat over op dat wat haar computer haar dagelijks vertelt, het standaard praatje. Ze bellen ons straks, dan wordt je opgehaald, bril moet af, zus moet van de afdeling. Hop. Daar miste ze ook even mijn tweede signaal. Ik hang al bijna kotsend boven de wasbak.

Ik geef aan dat er een heel plan is gemaakt met de anesthesist en dat mijn zus mee mag naar de OK, net als mijn bril en ik geprikt zal worden op de OK door de anesthesist. Ze kijkt me aan en zegt; 'maar dat bepaald een anesthesist niet zomaar en dat zijn niet de regels'. Ik vraag me dan twee dingen af; waarom belt een anesthesist je altijd vooraf (of moet je erheen) en maakt hij een heel plan, als hij deze vervolgens niet mag uitvoeren? en twee; kun je mij dan vertellen wie wel de baas is en wie hier bepaald, want ik kan me toch niet voorstellen dat jij vanaf hier op de afdeling bepaald wat er daar op de OK gebeurt?

En echt lieve mensen, lieve verpleegkundigen, ik zou dit niet zeggen of schrijven als het eenmaal gebeurt. Het is elke keer. Elke keer dat ik mezelf, of eigenlijk de anesthesist moet verdedigen over wat is afgesproken als ik net binnen ben. Stel je even voor; Een jonge vrouw die een shitload aan medische voorgeschiedenis heeft, meerdere keren is geopereerd, helse maanden heeft gehad door kanker, een IC opname achter de rug heeft en vandaag voor het eerst weer hoort of de kanker weg is gebleven. Denk het je even in. Een standaard benadering past niet.

Elke kanker patiënt is anders, we hebben allemaal een andere route gelopen de afgelopen weken, maanden of jaren. En elke patiënt is ergens bang voor als ze bij jullie komen. Bang voor wat er komen gaat, de operatie, een uitslag, het verliezen van haar, lichaamsdelen of wat dan ook van jezelf. Begrijp dit: Het moment dat je als kanker patient het ziekenhuis in stapt ga je iets verliezen van jezelf. Je keert er anders uit dan dat je erin komt. Je bent bang, boos, gefrustreerd, opgelucht, wie zal het zeggen? maar je weet bij de eerste stap in het ziekenhuis, daar gaan we weer, wat gaat de dag me brengen en hoe kom ik hier vanmiddag, vanavond of morgen uit? Voor jullie is het een gewone werkdag, voor ons is zo'n dag alles bepalend.

Voor mij was het een dag waarin ik mijn angst voor de operatie kon overwinnen. Dat is gelukt. Dankzij mijn fijne arts en een geweldig team van anestesisten. Zij dachten om regels heen, maakten uitzonderingen en toonden begrip. Ik kijk elke drie maanden aan tegen kijk operaties. Elke drie maanden. Tegen de tijd dat ik van de ene operatie hersteld ben, komt de volgende weer. Dan is er weer de angst. De angst of de kanker terug is gekomen, de angst om weer wakker te worden op de IC, om weer hallucinaties te krijgen, de angst voor het prikken en... de angst voor jullie.

Laat het niet zo zijn dat ik elke drie maanden om 8 uur in de ochtend al moet roepen dat de operatie niet doorgaat, puur omdat ik ontzettend bang wordt van die woorden die jij uitspreekt.