Seks, drugs, rock and roll en nu de dood
Nee, niet ik, ik ga nog niet dood. Tenminste niet op de korte termijn voor zover ik weet. Over de langere termijn durf ik geen uitspraken te doen. Kanker is een donkere kracht die je van het ene op het andere moment kan veranderen van iemand die redelijk functioneert, geniet van dagelijkse kleine dingen, in een wrak dat op bed de dood ligt af te wachten.
Ik zag dit veranderingsproces laatst op de tv. RTL4 heeft kennelijk bedacht dat zij ook, net als BNN een paar jaar geleden, mensen live op televisie kan laten sterven. Die mensen geven zich op, ze zijn al opgegeven door een levensbedreigende ziekte, meestal kanker. En wij, het kijkend publiek, wij mogen wekelijks het stervensproces volgen. In het begin zien de zieken er nog tamelijk menswaardig uit, sommigen met hoofddoek om het kale chemohoofd. Ze vieren feesten, trouwen nog snel voor ze sterven. En dan komt het moment dat de artsen zeggen: we kunnen niets meer voor u doen. We zijn getuige van de geleidelijke of snellere aftakeling, de verwording van een wrak, een levend lijk in een wit bed. Een presentator die niet weet wat ie moet zeggen aan dat bed, alleen kan bedenken: ik ben nog niet zo ver dat ik afscheid van je wil nemen. Daarna, in die laatste aflevering zijn we bij de uitvaart. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat deze vanwege de aanwezigheid van de camera's van RTL, er geënsceneerd uitziet, aan intimiteit verloren. Evengoed bezie ik de beelden met gevoelens van ongemak. Ik hoor niet bij deze familie, ik hoor hier niet bij te zijn, ik hoor dit niet te zien. Seizoen één afgelopen, in september pakken we de draad op met vijf nieuwe kankerlijders, vijf nieuwe op sterven na dode personen.
Eerder dan het bovengenoemde programma, deed NPO2 een duit in de zak van de dood op televisie met een documentaire over twee vrouwen, die onafhankelijk van elkaar, in verschillende delen van het land euthanasie pleegden omdat ze gediagnosticeerd waren met Alzheimer. Ook deze mensen hebben zich opgegeven, met hun familie. En ook hier voelde ik me voyeur. Misschien zelfs in hogere mate omdat er wel degelijk sprake was van intimiteit toen de arts in bijzijn van de naasten, het dodelijke drankje aanreikte aan de vrouw op de bank in de huiskamer.
Waarom geven deze mensen zich op? En waarom is opeens de dood aan de beurt om ons op tv te vermaken? Seks was spannend toen de eerste borsten verschenen van Phil Bloom. Nu is seks op tv een oplossing voor verveling of frustratie. Drugs hoorden ooit bij de happy jaren 70, make love and peace en rook daar een jointje bij. Nu gaan programma's over zwaar verslaafden, die het niet bij die jointjes hebben gelaten. Rock and roll is here to stay, kijk naar Golden Earring, I rest my case.
Maar wat doet mensen zich opgeven om voor heel Nederland openlijk te sterven? Ik hoorde de verse presentator van RTL die vraag stellen, zij het iets anders geformuleerd. Het antwoord luidde: ik wil dat de mensen zien dat je met kanker heel goed kunt leven, met al z'n ups en downs.
Ik kan hier niks mee. Hoezo moet Nederland dit weten? Elke inwoner van ons land heeft inmiddels allang één of meer mensen in de directe omgeving met kanker. Iedereen kent wel die zogenaamde ups en zeker de onvermijdelijke downs. Dat is het dus niet. Maar wat dan wel? Ego? My last minutes of fame, ik ben in beeld, met reden want ik ben ziek en ik ga dood?
Het fascineert me, houdt me bezig meer dan me lief is. Ik spiegel en kom op persoonlijke vragen. Nee, op tv wil ik niet dood gaan. Maar publiek heb ik me wel toegeëigend. Ik schrijf immers geen dagboek, maar tik een blog op internet. En houd bij hoeveel lezers ik heb en voel trots als de 10.000 gepasseerd is. Ego. Wat wil ik dan wereldkundig maken over het leven met kanker, mijn leven met kanker? Er zijn al veel te veel boeken verschenen van (genezen) patienten, boeken die ik niet wil lezen, niet zal kopen. Wat voegt mijn blog toe aan al die schrijfsels? Ik ben daar slechts deels uit. Mijn schrijven voegt toe aan mijn leven, mijn gevoelsleven. Ik moet iets kwijt en noteer dit ernstig, sarcastisch, grappig of reflectief. Gezien het aantal lezers op de kankersite hebben mijn berichten waarde voor anderen. Dat is voor mij al voldoende. Het maakt me niet uit of mensen ervaringen van mij herkennen, gevoelens delen, of me als een voorbeeld zien. Het feit dat ik word gelezen, dat mijn woorden de moeite waard zijn voor duizenden anderen doet me goed. Rest de vraag zonder antwoord, of ik alleen met een dagboek ook voldoening had kunnen vinden...
Voor de wereld van de televisie, een wereld die op z'n einde loopt, is de dood blijkbaar het laatste taboe dat doorbroken moet worden. Op internet is die dood al jaren expliciet in beeld. Mensen worden onthoofd in YouTubefilmpjes, oorlogsslachtoffers met mobiele telefoons vastgelegd en het internet op gestuurd. Voordat het fenomeen televisie zelf sterft, laat het ons aan het eind nog even de dood van anderen in de ogen zien. Ik besluit dat mijn eigen dood, op de hopelijk lange(re) termijn, voor mij genoeg is. Ik kijk niet meer.
http://www.rtlxl.nl/#!/zolang-ik-leef-322975/2bc73075-4f09-47f7-8b49-5d…
5 reacties
Nu roer ik me wel eens in de theaterwereld, dus kan wel enigszins aanvoelen hoe e.e.a. werkt. Dat sterkt me in mijn voornemen nooit mijn kankerleven te laten samenvatten in docu's op tv, voor mij geen real life or death show. Het staat té ver af van mijn gevoelsmatige werkelijkheid. Camera's doen namelijk gekke dingen met mensen, podia ook. Onbewust speelt men toneel, houdt men rekening 'met wat anderen zien of zullen zeggen', Je moet echt héél sterk in je schoenen staan wil je in een dergelijke situatie helemaal jezelf blijven. En niet alleen jij, ook de anderen in je naaste omgeving. Als ik die programma's met een kritisch oog bekijk, zie ik toch vaak zaken die geënsceneerd zijn, en dat kan ook niet anders. Hou me ten goede; alle respect voor de mensen die zich voor dergelijke programma's opgeven, ze doen het met goede bedoelingen en zullen er allemaal wel een reden voor hebben. Voor mij geld; geboorte en dood horen tot de meest intieme zaken tussen geliefden. Dat zijn herinneringen die ze in hun hart bewaren, en die zijn in hun toekomst alleen beschikbaar voor hen..