Vallen en opstaan: Het overkomt iedereen!

Hallo lieve lotgenoten,

Het  onderwerp 'Vallen en opstaan' houdt me de laatste tijd nogal bezig. Want hoe vaak heb ik dat in mijn leven al  niet gedaan? Met kanker als de ultieme val-en-weer-op- sta uitdaging.  Misschien geldt dat ook voor jullie? 

Alhoewel ik nu 2  jaar en  9 maanden kankervrij ben, overkomt het me ook nu nog regelmatig. Vandaar dat ik besloten heb er een  blog, of eigenlijk een zomer-reeksje, over te schrijven. Dit is de eerste in de reeks.  Misschien ook de moeite waard voor jou om te lezen? Zie maar.

Oeps hij was nog niet helemaal af. Onderstaand de aangepaste versie van do mo 7 juli, 9.15u

groetjes Christa

 

Vallen en opstaan: het overkomt iedereen! 

Hoe vaak krijgen we in ons leven niet te maken met gebeurtenissen die veel van ons vergen en ons beproeven? Situaties die soms te groot zijn om ons staande te houden. En als dat niet lukt vallen we om. Misschien is vallen en opstaan zelfs wel de grootste opgave in een mensenleven? En hoe bijzonder is het als het je lukt om na je val weer op te staan en sterker dan ooit verder te gaan?! Ik weet er persoonlijk en professioneel veel van. Daarover gaat dit zomer-blogreeksje. Misschien ook interessant voor jou als mens of professional (psycholoog, coach, trainer, medische professional etc.)?

 

Zomaar een paar voorbeelden 

Wie kent het eigenlijk niet? Beproevingen en tegenslag in werk of privé?  Bijna iedereen heeft dat wel eens, of vaker, meegemaakt. 

In werk 

Bijvoorbeeld wanneer je hoeveelheid werk groter is dan feitelijk in je werkweek past en je daarom, gevraagd of ongevraagd, steeds overwerkt. Totdat je ‘s nachts steeds slechter slaapt en overdag zo moe bent dat je niet meer goed kan functioneren. Totdat op een dag je hele lichaam pijn doet, je te moe bent om uit te bed te komen en je om het minste of geringste in huilen uitbarst. Alles is je dan te veel geworden en je blijkt een burn-out te hebben. Of wanneer je in je werk te maken hebt met verstoorde werkverhoudingen, onverwachtse of onvrijwillige beëindiging van je dienstverband, een bedrijfsongeval etc. Dergelijke situaties kunnen er,  zo weet ik uit ervaring, flink er inhakken.

Privé 

Ook het gewone leven kent vele beproevingen. Bijvoorbeeld wanneer een dierbare (je kind, je partner, je ouders, beste vriend etc.) of jezelf iets ergs overkomt, bijvoorbeeld een ongeval of een ernstige ziekte zoals hart- en spierziekten, dementie of kanker. Wanneer je relatie geen stand houdt en je kinderen opeens op twee adressen moeten gaan wonen omdat hun ouders uit elkaar zijn etc.  Dan krijg je er opeens flinke zorgen bij. De voorbeelden uit het leven van alledag zijn legio. Heel begrijpelijk dat mensen dus soms omvallen. Soms voor kortere tijd, soms langer of voor altijd. Zeker wanneer er ingrijpende gebeurtenissen op meerdere fronten tegelijk spelen. Dat kan iedereen overkomen. Dus ook jou en mij. En dat kan flink pijn doen.

 

Herkenbare werkelijkheid 

Dat het leven soms meer van je vraagt dan je aan kan, heb ik persoonlijk ook ondervonden. Zowel in werk als privé heb ik behoorlijk wat ingrijpende gebeurtenissen meegemaakt. Bijvoorbeeld onverwachtse opheffing van mijn functie terwijl ik aan het herstellen was van een burn-out, faillissement van de organisatie waar ik met veel plezier werkte, echtscheiding, ernstige ziekte en overlijden van dierbare familieleden en zelf kanker krijgen. Door dit alles durf ik mezelf inmiddels wel ervaringsdeskundige Vallen en opstaan te noemen. Goedbeschouwd een geuzentitel, al zeg ik het zelf, want na elke val was het hard werken om fysiek, mentaal en emotioneel opnieuw en sterker op te staan. Dat is tot nu toe overwegend gelukt. Iets om best trots op te zijn!  En, ik heb er deels ook mijn werk van gemaakt. Het liefst coach ik namelijk mensen die in hun werk te maken hebben met taaie vraagstukken en tegenslag. 

 

Vallen is ingrijpend 

Vallen is over het algemeen behoorlijk ingrijpend, want je valt meestal niet alleen fysiek of mentaal of emotioneel, maar op alle fronten tegelijkertijd.

Vallen brengt behalve fysieke en mentale klachten vaak allerlei pijnlijke emoties met zich mee: gevoelens van zelfkritiek, falen, kwetsbaarheid, hulpeloosheid, schaamte, onzekerheid, angst, verdriet, frustratie, boosheid, kritiek.

En vallen heeft meestal impact op meerdere levensterreinen tegelijkertijd: op je lichaamsfuncties, je dagelijkse functioneren, je werk, je sociale contacten en relaties met anderen, je mentale welzijn, je kwaliteit van leven en zingeving.

Kortom: al die beproevingen en tegenslagen kunnen je leven behoorlijk ontregelen.

 

Veerkracht 

Na een flinke val weer sterk op staan is best een flinke uitdaging. Mentaal, fysiek en emotioneel. Het gaat eigenlijk over succesvol omgaan met tegenslag, dus over veerkracht. Op basis van mijn persoonlijke en professionele ervaring als arbeids-en organisatiepsycholoog, coach en trainer zou ik er wel een boek over kunnen schrijven. Maar wat bedoelen we eigenlijk met veerkracht? 

Veerkracht is de kracht van lichaam en geest om je snel te kunnen herstellen na kwetsing of tegenslag. Dat gaat echter niet vanzelf. Om na een val sterker weer op te staan moet je actief met jezelf aan de slag. En dat vergt moed. Maar hoe doe je dat dan? 

 

Sterker weer op staan: hoe doe je dat?

Brené Brown (Amerikaans onderzoekshoogleraar en auteur van ‘De moed van imperfectie’) heeft uitgebreid onderzocht hoe mensen omgaan met beproevingen en tegenslag. Ook geeft ze goede adviezen over wat helpt om daarna weer sterker op te staan. Ze schreef er in 2015 een inspirerend en leerzaam boek over: Sterker dan ooit. De wijsheid van vallen en opstaan. 

Drie essentiële stappen

Volgens Brené bestaat het proces van vallen en opstaan uit 3 essentiële stappen:

1. In contact komen met je gevoelens

Zowel met je lichamelijke gevoelens als met je emoties.  Zonder dat je in deze eerst stap al precies hoeft te snappen wat je voelt en waarom je je zo voelt. ‘Rekenschap geven’ noemt Brené dat.

1. Nieuwsgierig zijn naar het verhaal dat erachter zit

Ofwel de bereidheid om de verhalen die je over jezelf vertelt (verzint) nieuwsgierig en eerlijk onder ogen te zien, met als doel om je gedachten, gevoelens en gedrag beter te begrijpen. Zelfreflectie vergt ook moed, want het confronteert je soms ook met schaduwkanten van jezelf die je liever niet onder ogen wil zien.  Brené noemt dat ‘stoeien met je eigen verhaal’.

1. Integratie

Belangrijke opgedane inzichten over jezelf en je ervaringen omzetten in meer wijsheid, authenticiteit en heelheid. Dat wil zeggen: op een wijzere manier  opnieuw in het volle leven gaan staan. ‘Integrare’ (Latijn) betekent immers ‘heel maken’. Het weer-op-staan-proces op deze manier kan dus leiden tot diepgaande, grensverleggende transformatie.  Brené noemt dat ‘revolutie’.

Gemak of moed?

Aan jou dus de keuze, ongeacht om wat voor reden je bent omgevallen: Kies je voor gemak of voor moed?

Gemak betekent: op je ‘oude’ manier weer opkrabbelen en op dezelfde manier verder gaan als daarvoor. Met als risico dat je na enige tijd weer tegen hetzelfde aan loopt. Bijvoorbeeld: na te hard werken opnieuw ziek of overspannen worden. Of na een echtscheiding op dezelfde manier in een volgende relatie stappen en daarna opnieuw in vergelijkbare relatieproblemen terecht komen.

Moed daarentegen betekent: wanneer je valt bewust de tijd nemen om contact te maken met wat je echt voelt, de verhalen die je over jezelf vertelt diepgaand onderzoeken, (hopelijk) tot nieuwe, wezenlijke inzichten over jezelf en je relaties met anderen komen en die integreren in een wijzere, sterkere versie van jezelf. Brené noemt dat ‘revolutie’.

 

Geen garanties

Na een val opnieuw voor het volle leven gaan geeft echter geen garanties voor de toekomst. Want bij écht leven hoort ook het risico dat je misschien in de toekomst ooit weer ten val komt. Weer opstaan gaat dus ook over lef en moed tonen, ongeacht wat de toekomst zal brengen. Ik wens je veel moed toe!

En jij?

Heb jij in jouw leven ook de nodige val-en- weer-opstaan-ervaringen? Ik ben benieuwd naar wat jij hebt gedaan om weer op te staan. En… misschien voel jij je nu wel sterker dan ooit?

In mijn volgende blog deel ik op basis van mijn persoonlijke ervaringen met kanker en andere beproevingen én op basis van mijn professionele ervaringen als arbeids-en organisatiepsycholoog en coach graag nog een aantal tips over  hoe na tegenslag veerkrachtig en sterker op te staan.

Moedige groet,

Christa 

 

Meer lezen?

• Brown, B. Sterker dan ooit. De wijsheid van vallen en opstaan.  (2017) Bruna Uitgevers BV Amsterdam.  Oorspronkelijke titel: Rising strong.  (2015)
• ChristaBlogt. Ben je benieuwd wat ik heb gedaan om na kanker weer op te staan? Lees dan ook mijn eerdere blogs: https://christablogt.blogspot.com/