106. Crisisopvang tegen wil en dank...

Gisteravond belde een vriendin. Ze huilde en tussen het snikken door begreep ik dat de uitslag van de scan van haar man niet echt hoopvol was. Tien jaar geleden kreeg hij blaaskanker en het ging goed met hem. Vorig jaar kwam het onverwachts terug en het werd al snel duidelijk dat hij niet meer kon genezen. Hij greep de laatste strohalm aan om met chemo zijn leven te kunnen rekken.

Twee dagen na dit ‘doodvonnis’ kreeg zijn vrouw, mijn vriendin dus, de diagnose borstkanker. Beiden stortte ze zich in het  chemoavontuur en bij beiden was de behandeling succesvol. In de adempauze werd haar borst geamputeerd en goddank waren ze er in haar geval op tijd bij. Geen uitzaaiingen, lymfeklieren schoon en met een twee jaar durende immuuntherapie in het vooruitzicht krabbelden ze beiden uit het diepe dal omhoog.

Drie maanden geleden was op de controlescan van haar man niets meer te zien van de uitzaaiingen van de blaaskanker en wat waren ze blij en opgelucht. Dat de uroloog hen toen al vertelde dat het slechts een kwestie van tijd was voor die krengen weer terug zouden komen, namen ze voor kennisgeving aan. Die mededeling namen zij niet echt serieus en vol goede moed boekten ze een reis naar hun geboorteland Libanon. Twee weken later was het zover en stapten ze goedgemutst op het vliegtuig voor een hereniging met de familie.

Een maand later kwamen ze weer thuis en niet lang daarna begon hij moeite te krijgen met eten. Hij was altijd een goede eter geweest, maar nu was zijn eetlust plotseling verdwenen. Hij werd kortademig en kreeg pijn in de buikstreek. Na een telefoontje met de uroloog werd besloten de driemaandelijkse scan een maand te vervroegen en gisteren was het dus zover.

Acht weken na de vorige scan waarop geen spoortje van kanker zichtbaar was, was zijn toestand nu dramatisch verslechterd. Uitzaaiingen in de longen, lever en buikstreek waren nu ineens overduidelijk zichtbaar en maakte korte metten met hun hoopvolle levensverwachting.

Gistermiddag kwam de huisarts om zijn toestand te bespreken, de thuiszorg en de pijnbestrijding in gang te zetten. Gisteravond ging ik dus bij ze op bezoek om de eerste klap te kunnen opvangen. Hun kinderen waren alle drie, met aanvankelijke aarzeling, maar na stevig aandringen van moeder en vader afgelopen maandag op het vliegtuig naar Nepal gestapt om aan de geplande gezamenlijke vakantie te beginnen. Zij kon het niet opbrengen om haar kinderen het trieste nieuws te vertellen en daarmee hun vakantie te verpesten. 

Ik nam die noodzakelijke en vooral emotionele taak op mijn schouders. Na een lange, emotionele avond nam ik met een bezwaard gemoed afscheid en kroop mijn bed in. Na een veel te korte nacht meldde ik me geradbraakt op mijn werk en probeerde mijn gedachten bij mijn werk te houden. Even na tien uur belde mijn vriendin me huilend op. Haar man had vreselijk veel pijn, maar hij weigerde de snelwerkende morfinepleister die de huisarts hem had gegeven, te gebruiken. Ze klonk zo overstuur dat ik zonder verder nadenken mijn computer afsloot en naar haar toesnelde. Ik schrok bij de aanblik van haar man. In één nacht tijd was zijn normale kleur verdwenen en was er een kanariegele kleur voor teruggekomen. De gealarmeerde huisarts zou pas aan het begin van de middag weer langskomen, maar zij kon zijn ellende niet langer aanzien.

Ik ging bij hem zitten met de pleister in de aanslag en toen zag ik ineens dat hij bang was voor die pleister. Ik legde de pleister op het nachtkastje en zag hoe de angst uit zijn ogen verdween. Ben je bang voor de morfine vroeg ik hem rechtstreeks en toen hij knikte vroeg ik hem waarom. Hij bekende aarzelend dat hij bang was dat Jezus het niet goed vond dat hij morfine gebruikte. Jezus droeg immers zijn kruis en het lijden zonder morfine en hij vond dat hij, als overtuigd katholiek, het voorbeeld van Jezus moest volgen.

Heel even zat ik met mijn mond vol tanden en verwenste mijn gebrek aan kennis over het katholieke geloof. Met de moed der wanhoop haalde ik me fragmenten uit de Passion voor de geest in de hoop argumenten te vinden die hem van het tegendeel konden overtuigen. Jezus was de zoon van God en heeft het lijden van de wereld op zich genomen. Hij is voor dat doel geboren en gestorven. “Jij bent Jezus niet”, begon ik aarzelend. “Jij bent een gewoon mens van vlees en bloed die voor een heel ander doel is geboren en straks ook zal sterven. Ik ben ervan overtuigd dat Jezus niet van jou vraagt om te creperen van de pijn. Hij heeft er in mijn ogen namelijk voor gezorgd dat er pijnstilling werd uitgevonden en morfine is niets meer of minder een vorm van pijnstilling. Jezus is liefde en liefde vraagt niet om ondraaglijk lijden als voorwaarde. Wil je dat ik de pastoor bel zodat je deze kwestie met hem kunt bespreken?” Hij aarzelde even maar mompelde toen dat hij me geloofde. Net voor ik de pleister op zijn arm wilde plakken keek hij me angstig aan en vroeg of hij door die pleister eerder dood zou gaan dan dat de bedoeling zou zijn. Zonder nadenken antwoordde ik overtuigd dat Jezus in mijn ogen machtiger was dan die pleister en dat hij geen seconde eerder zou sterven dan dat het de bedoeling van Jezus was. 

Hij was gerustgesteld en niet lang nadat ik de pleister op zijn arm had gepakt zag ik de wonderbaarlijke werking van de morfine. Hij kwam zijn bed uit en zat niet veel later met een verheerlijkte blik op de bank en vroeg om een kopje koffie. Toen ik afscheid van hem nam bedankte hij me en vertelde dat alles nu goed was. 

En ik… Ik tel met angst en beven de minuten af tot het vliegtuig is geland met daarin hun kinderen en ik, heel laf misschien, de verantwoordelijkheid van mijn schouders kan laten glijden. Want na deze intense ervaring weet ik weer dat ik voor ‘crisisopvang’ niet het juiste talent in huis heb. En nou maar hopen dat Jezus mijn overtuiging deelt of me in het andere geval mijn leugens vergeeft. Halverwege de herstart van mijn computer op mijn werk, komt er onverwacht een confronterend kankerspook achter mijn scherm vandaan en borrelt de uiterst confronterende vraag in me op; ‘uitgezaaide blaaskanker, is dat ook mijn voorland?’ 

Zuchtend sluit ik mijn computer opnieuw af, van werken komt niets meer vandaag. Klote ziekte!