90. Dag illusies, hallo realiteit...

Na een periode waarin ik me nogal afzijdig heb gehouden, is het tijd dat ik de 'radiostilte' doorbreek. Na maanden van chaos en wanorde in mijn hoofd lijkt de rust nu toch weer een beetje terug te keren. Alhoewel 'rust' misschien niet helemaal de lading dekt, ik denk dat 'leegte' voor mijn huidige toestand een betere omschrijving is. Leegte die ontstaan is door het uitdoven van een vonk die tot op dat moment mijn denken en handelen had bepaald. Een vonk die tot uitdrukking kwam in mijn tomeloze enthousiasme, creativiteit, impulsiviteit, positiviteit, ambitie en een onvoorwaardelijk vertrouwen in het goede van de mens en de gebeurtenissen in het leven. Die vonk, dat vuur lijkt gedoofd te zijn en wat ervoor in de plaats is gekomen is een leegte, een toestand van 'zijn' waarin elke behoefte ontbreekt om op welke manier dan ook, verandering in de situatie te brengen.

Zo half augustus, toen ik werd geconfronteerd met het intrieste feit dat collega nummer vijf door kanker werd getroffen en de vooruitzichten op herstel bijna nihil zijn, brak er iets in mij. Na een lange periode waarin een enorme boosheid en opstandigheid tegen deze rotziekte de boventoon voerde, gaf ik mijn strijd eindelijk op. Ik realseerde me voor het eerst echt hoe wreed en meedogenloos deze ziekte kan zijn. De 'illusie' dat je op welke manier dan ook invloed op deze ziekte kan uitoefenen, was op slag verdwenen. Kanker en alle middelen die worden ingezet om deze ziekte, met of zonder succes, te bestrijden, kwamen op mij over als Russische roulette. Als je geluk had ontsprong je de 'dans met de dood' en als je pech had dan ging je gewoon dood. Zelfs als je het geluk had om te genezen, dan nog moest je zien te leven met de wetenschap dat een volgende kogel uit het 'kankerpistool' je zomaar ergens dodelijk kon treffen.

Als ik deze zinnen teruglees, schrik ik toch wel van de negatieve ondertoon, maar zo voelde het wel voor mij. Toen de illusie van enige invloed op deze ziekte was verdwenen, stond ik daar voor het eerst zonder 'wapens' zonder 'schild' om me te beschermen tegen de vloedgolf van emoties die deze realiteit in me losmaakte. Naast deze heftige confrontatie met de ziekte kanker, vond er tegelijkertijd een eveneens heftige confrontatie met de slechtheid en harteloosheid van bepaalde mensen in mijn werkomgeving plaats. Ik verloor mijn onvoorwaardelijke geloof en vertrouwen in de goedheid van mensen. Ontdaan van illusies stond ik 'naakt' voor de harde realiteit en werd overspoeld door een vloedgolf van emoties waarvan 'machteloosheid' toch wel de meest akelige was. Ik kon niet anders dan deze emoties ondergaan, ik had geen enkele illusie meer over die ik als wapen in de strijd kon inzetten. Ondergaan en vooral de stilte opzoeken, want de 'geluiden' van de realiteit klonken oorverdovend hard in mijn oren.

Waar was mijn tomeloze enthousiasme gebleven? Mijn impulsiviteit, mijn creativiteit? Waar was de persoon gebleven die altijd in mogelijkheden geloofde, die ervan overtuigd was dat het leven tot op zekere hoogte 'maakbaar' was? Degene die elk probleem als een uitdaging beschouwde, als een manier om te leren en te groeien? Zonder de vonk, het vuur waarin ik mijn 'wapens' om te overleven met zoveel enthousiasme had gesmeed, voelde mijn leven na de vloegolf in eerste instantie als een lege, dorre woestijn en ik had geen enkel idee hoe ik die vreemde gemoedstoestand moest veranderen. Totdat ik me zomaar op een dag begon te realiseren dat ik deze toestand ook niet hoefde te veranderen. Alle emoties, alle gevoelens, de realiteit van het leven zonder illusies, vormde het 'zand' van de woestijn waarin ik me bevond en vreemd genoeg voelde die leegte en dorheid best goed. Ik voelde geen enkele behoefte om op zoek te gaan naar water en voeding die 'nieuwe' planten zou kunnen laten groeien. Het vuur, de vonk om op welke manier dan ook verandering in de situatie te brengen, was volledig gedoofd. Als dit het was, dan was het dat en het was goed zo.

Gisteravond keek ik naar het 'vreemde' schilderij dat ik halverwege juli heb gemaakt en toen vielen ineens de schellen voor mijn ogen.... en wist ik haarscherp wat er aan de hand was. Op de een of andere manier voelde ik de intense behoefte om lappen stof in mijn schilderijen te verwerken en dat leverde bijzondere en soms ook bizarre creaties op. Gisteravond zag ik voor het eerst de enorme chaos in het schilderij, chaos die mijn gemoedstoestand beschreef, maar ik zag ook iets anders, iets wat eigenlijk veel belangrijker was en wat bij mij insloeg als een bom; ik zag mijn wanhopige pogingen om de zichtbare rimpels in het schilderij glad te strijken, de doeken te modeleren in vormen die de illusie van volmaaktheid verbeelden, doeken die het bloeden verbergen....

En zo heb ik dus mijn leven geleefd; tegen elk naar gevoel een wapen gesmeed, tegen elke nare gedachte een fijne gedachte geplaatst, tegen de harde realiteit een illusie gecreëerd, tegen wantrouwen, vertrouwen geplaatst, tegen onmogelijkheden, mogelijkheden gezet, tegen negativiteit, positiviteit enz. enz. Aan verbeeldingskracht geen gebrek dus en doordat het vuur bleef branden kon ik eindeloos doorgaan met het smeden van wapens in de strijd tegen de realiteit.

Nu is het vuur dus gedoofd, ik heb geen wapens meer om de realiteit te ontvluchten en kan die dus alleen nog maar ondergaan. Dat betekend dat ik met elke confrontatie met kanker de emoties moet ondergaan en accepteren dat het er bij hoort. Dat mijn tomeloze ambitie op mijn werk, de drang om mezelf voortdurend te verbeteren, zonder die vonk is verdwenen en ik genoegen neem met mijn huidige plichtsgetrouwe werkwijze. Ik hoef geen doeken voor het bloeden meer, ik wil geen illusies meer, ik wil het leven leven zoals het is, met alle pijn, onrecht, wreedheid, maar ook met alle adembenemende schoonheid. Ik moet nog erg wennen aan die 'leegheid' in mijn hoofd die nu nog als een dorre woestijn voelt, maar waarvan ik weet dat de zaadjes van 'nieuwe' planten geduldig wachten op een regenbui die de dorre woestijn veranderd in een oase van schoonheid.

Kanker heeft mij mijn illusies ontnomen, heeft me geconfronteerd met machteloosheid, wreedheid, pijn en verdriet, maar heeft me daarnaast ook de realiteit gegeven hoe enorm kostbaar iedere seconde van ons leven is, te kostbaar om te verspillen met illusies of de wens dat het leven anders zou moeten zijn. Het gaat dus eigenlijk best goed met mij!

http://www.kanker.nl/rita1958/blog