Leerschool

‘Kun je leven van je kunst?’ vraagt een medecursist van de schrijfcursus. Het is zo’n eenvoudige vraag en toch raak ik ieder keer weer van slag als hij gesteld wordt. Niet omdat het antwoord ‘nee’ is maar vanwege de vervolgvraag: ‘waar leef je dan van?’ Vroeger, voordat ik ziek werd, was het antwoord makkelijk: ik had een vaste baan waar ik een inkomen mee verdiende. Maar nu ben ik arbeidsongeschikt en ontvang ik een WIA uitkering. Daar schaam ik mij niet voor integendeel, ik vind dat ik bevoorrecht ben in een land te leven waar dit zo goed geregeld is. Nee, het gaat mij erom dat als ik op de tweede vraag naar waarheid antwoord ‘van een arbeidsongeschiktheidsuitkering’ de vragensteller naar het waarom van de arbeidsongeschiktheid zal vragen. En niet iedere gelegenheid leent zich om zoiets zwaars als ongeneeslijk ziek zijn ter sprake te brengen.
Of het nu gaat om het voorstellen aan de nieuwe buren, of bij het voorstelrondje van een cursus, of een andere gelegenheid waarbij ik mensen voor het eerst ontmoet, het is een dilemma dat zich regelmatig voordoet. Gelijk vertellen dat ik ernstig ziek ben: ‘hallo, ik ben Josephine en ik heb uitgezaaide borstkanker,’ ligt mij niet dus schuif ik het voor mij uit en wacht een geschikt moment af. Maar wat is een geschikt moment?
De vraag ‘waar leef je dan van?’ beantwoordde ik deze keer na enig aarzelen met ‘van een uitkering en ik heb een partner met een inkomen.’ Dit laatste is eigenlijk mijn eer te na, ik die altijd voor mijn eigen inkomen heb gezorgd. Maar goed, een leugentje om bestwil was de enige uitvlucht die ik kon verzinnen maar daarmee ben ik er nog niet. De cursus duurt nog een half jaar, het groepsgevoel neemt toe en daarmee ook de belangstelling voor elkaar. Er zal een moment komen dat ik er niet onderuit kan en over mijn ziekte zal vertellen. Dit zal zorgen voor ongemak en een beladen sfeer. Dus zal ik het luchtig houden en vertellen dat het al jaren goed gaat met me en dat ik er mee om heb leren gaan. Dat het jaren goed gaat met mij is zo maar dat ik er mee heb leren omgaan? Nee, echt niet. Kanker is te ongrijpbaar, te ongewis, te onvoorspelbaar, te geniepig, te allesomvattend, te aanwezig. Er bestaat geen leerschool om te leren omgaan met ongeneeslijk ziek zijn. Iedere keer opnieuw moet ik een afweging maken en besluiten hoe ik ermee naar buiten treed.

De komende twee weken zal ik geen blog schrijven. Volgende week maandag zijn Lief en ik druk bezig met de voorbereidingen van het Kerstdiner. De maandag daarop is het Nieuwjaarsdag. Dan zitten we ver weg van het vuurwerkgeweld, veilig weggedoken in een huisje op de Veluwe met miss Happy, onze viervoetige grand old lady die inmiddels redelijk is opgeknapt van de laatste hersenbloeding. Ik meld mij weer op 8 januari in het nieuwe jaar. Die ochtend ga ik voor controle naar het ziekenhuis. Er breken weer spannende tijden aan...