Pijnpunt

‘Zoek waar je pijn zit. Ieder mens draagt zijn eigen pijn met zich mee. Als je je eigen pijn eenmaal gevonden hebt, kun je deze ombuigen tot je kracht.’ De theatermaker vertelt dat hij deze boodschap aan zijn studenten meegeeft. Zijn opmerking zet mij, toehoorder, aan het denken. Pijn omzetten in kracht, mooie woorden, kan ik daar zelf iets mee?
In gedachten ga ik op zoek naar mijn pijn. Zevenenvijftig jaar laat ik de revue passeren. Ja natuurlijk, in die 57 jaar heb ik het nodige meegemaakt, het leven gaat nu eenmaal niet over rozen, dat geldt voor ieder van ons.
Mijn pijnen overwegend kom ik uiteindelijk uit bij het moment dat ik te horen kreeg dat ik uitgezaaide borstkanker had. Het is een cliché maar “gezondheid is het hoogste goed” is een waarheid als een koe. Niets overtreft het verlies van mijn gezondheid. Niets overtreft het feit dat ik ernstig ziek ben en niets overtreft de consequenties van deze ziekte.
Niet bij de pakken neerzitten, schouders eronder en verdergaan, zo ben ik mijn hele leven omgegaan met tegenslagen en zo probeer ik ook om te gaan met mijn ziekte, pragmatisch, met beide voeten in de Hollandse klei verankerd. Maar doe ik daar wel goed aan? Ben ik daarom misschien zo vreselijk moe? De mensen om mij heen vergeten soms dat ik ziek ben, het is niet aan mij te zien en niet te merken. Zelf vergeet ik ook wel eens dat ik ziek ben, op zich is daar niets mis mee, ik ben immers mijn ziekte niet. Maar de kanker is er wel, het verdriet is er wel, de spanning is er wel, het verlies is er wel, de beperkingen zijn er wel, de vermoeidheid is er wel, de somberte is er wel. Steek ik misschien teveel mijn kop in het zand? Moet ik mijzelf misschien wat meer ruimte geven? Ik had mij nog zo voorgenomen zachter en vriendelijker te zijn voor mijzelf. Wat is daarvan terecht gekomen? Waar is de compassie? Terwijl ik mij dit afvraag, springen de tranen in mijn ogen. Ai, ik schrik ervan, het is duidelijk dat ik hier een behoorlijk pijnpunt te pakken heb. Er ontspint zich een discussie in mijn hoofd, de aloude tweestrijd tussen compassie enerzijds en niet zeuren anderzijds. Ik mag dan wel ziek zijn maar mag verder niet klagen, het ontbreekt mij immers aan niets, dus waar heb ik het over?
Pijn omzetten in kracht, het klinkt zo mooi. Die theaterman mag zijn studenten daarmee aan het denken zetten, ook bij mij heeft hij het één en ander losgemaakt.