vloeken in de kerk

Vormde voorheen de periode voor en na de diagnose borstkanker de cesuur in mijn leven, nu is dat het overlijden van Lief. Zijn dood overstijgt het kwaad dat uitgezaaide borstkanker heet. Sterker nog, de gedachte dat mijn leven ingekort wordt door deze ziekte, biedt mij troost. Ik ben mij ervan bewust dat dit als vloeken in de kerk klinkt maar het stelt mij gerust dat ik niet de hoge leeftijd van mijn moeder, oma en overgrootmoeder zal behalen. De vrouwelijke lijn in de familie is een sterke lijn, allen werden meer dan 90 jaar oud. Het is een opluchting dat dit voor mij niet is weggelegd. Ik hoef niet eindeloos lang door te modderen zonder de man die zo’n grote rol in mijn leven heeft gespeeld. 
Net zoals bij oude mensen gebeurt, merk ik dat het verleden dichterbij komt. Al ben ik wel kieskeurig in het selecteren van de periode die ik uit mijn geheugen opdiep. Mijn jeugd, gekenmerkt door onrust vanwege het veelvuldig verhuizen, speelt geen grote rol. De langdurige relatie (21 jaar) die ik aanging met een man die slechts voor zichzelf leefde, voelt als een ander leven. Dit deel ligt ver van mij en is afgesloten.
Het is mijn leven met Lief, gekenmerkt door wederzijdse genegenheid, liefde en betrokkenheid waarin ik mij terugtrek. Foto’s van ons leven samen neem ik chronologisch door. Ze laten mij lachen, zuchten, glimlachen, huilen. Ik zie mijzelf zitten op zo’n wit plastic kuipstoeltje buiten in de tuin bij een vakantiehuisje tijdens één van onze eerste vakanties samen. Het is begin van de avond, ik hoor de geluiden uit de keuken waar Lief aan het koken is. De stilte en rust van het platteland, de warmte van de zon, maar vooral de wetenschap dat er iemand was die voor mij zorgde, die zijn best deed voor mij en die dit met zichtbaar plezier deed, bezorgden mij destijds, zittend in dat kuipstoeltje, een gevoel van intens geluk. 
Vakantiefoto’s, ze zijn mij nu bijzonder dierbaar: Talloos zijn de foto’s van Lief op een markt in dorp of stad, groenten uitzoekend, grapjes makend met marktkoopman of – vrouw. Talloos zijn de foto’s met Lief in de vreemde keuken van een vakantiehuis. De eerste dag foeterend op van alles en nog wat dat niet naar zijn zin was maar waar hij vervolgens prima mee overweg kon. Talloos zijn de foto’s van Lief genietend achter een bord eten in restaurant of op terras. Talloos zijn de foto’s van de toetjes die Lief maakte tijdens vakanties. Met eenvoudige middelen maakte hij kleine kunstwerkjes. En altijd voelde ik mij gezien en geborgen. Terwijl de foto’s aan mij voorbij trekken, voel ik een glimlach op mijn gezicht terwijl de tranen over mijn wangen stromen.
Gelukkig weet ik mij omringd door mensen die om mij geven. Zo is een WhatsAppgroep opgezet bestaande uit buren en vrienden, voor als ik hulp nodig heb. Nee niet alleen voor een hulpvraag, krijg ik te horen, maar ook voor praktische zaken, zoals bijvoorbeeld ’s avonds laat een spin buiten de deur zetten. Mensen willen boodschappen doen, chaufferen, mee naar het ziekenhuis, eten koken en ergens staat een bed voor mij klaar als ik het thuis even niet meer zie zitten. 
Ontroerd laat ik alles over mij heen komen. Soms word ik, terecht, gecorrigeerd zoals begin deze week toen mijn broertje en ik net bij dokter B. waren geweest. (Dokter P. is in maart met pensioen gegaan, mijn dossier is overgenomen door dokter B.) De tumormarker is inmiddels zo gestegen dat doorgaan met de huidige medicatie geen zin heeft. Het verbaast mij niet, het afgelopen jaar was een stijgende lijn te zien, eens houdt het op. Ik ben er laconiek onder en merk op dat ik het niet erg vind om dood te gaan. De weg ernaar toe, dat is waar ik tegenop zie. Mijn broertje schudt mij liefdevol door elkaar, ‘Maar ik vind het wel erg als je dood gaat,’ zegt hij. Ai, hij heeft gelijk, zijn opmerking raakt mij diep. Lief mag er dan niet meer zijn, dat betekent niet dat ik anderen, die van mij houden en mij graag nog een tijdje mee zien hobbelen, mag verwaarlozen en achteloos opzij kan schuiven. 

Het wachten is nu op een oproep voor een petscan. Daarna weer een afspraak met dokter B. Een andere fase dient zich aan: vermoedelijk ga ik over op Capecitabine, een cytostatisch medicijn nu de antihormoon medicatie uitgewerkt lijkt. Maar wellicht denkt dokter B. daar heel anders over.