Bestraling bij oorkanker

Bij oorkanker kan de arts een behandeling met bestraling voorstellen. Je kunt op verschillende momenten in de behandeling bestraling krijgen, maar meestal is het na de operatie. Een andere naam voor bestraling is radiotherapie.

Lees verder over:

• Bestraling in de genezende behandeling
• Bestraling als je niet meer beter kunt worden
• Hoe werkt bestraling?
• Protonentherapie bij oorkanker
• Masker voor de operatie
• Bijwerkingen van de bestraling
• Controles tijdens de bestraling
• Gevolgen van de bestraling

Bestraling in de genezende behandeling van oorkanker

Stelt de arts een behandeling met bestraling voor om te genezen van de tumor in het oor? Dan kan bestraling op de volgende manieren helpen:
 

• Na de operatie als aanvullende behandeling. Dat is nodig als:
  • de arts de tumor niet helemaal heeft kunnen verwijderen
  • er niet voldoende marge in de snijranden is bij de operatie
  • de kans groot is dat de tumor terugkomt.
• Bestraling van de lymfeklieren in de hals, na de operatie aan de halsklieren.
   
• Als enige behandeling, als een operatie aan het oor niet mogelijk is. De kans op genezing van de kanker is over het algemeen dan wel kleiner dan na de operatie.

Meestal krijg je de bestraling voor 5 tot 7 weken. In deze periode kom je 5 keer per week of vaker naar het ziekenhuis voor bestraling. Per keer duurt de bestraling een paar minuten.

De bestraling gebeurt op de polikliniek Radiotherapie. Een opname in het ziekenhuis is niet nodig.

Bestraling als je niet meer beter kunt worden

Ook als je niet meer kunt genezen van de oorkanker kan bestraling helpen. De behandeling heeft dan als doel klachten door de ziekte zoveel mogelijk te verminderen.

Bestraling als je niet meer beter wordt, heet palliatieve bestraling. Bij palliatieve bestraling zijn er meestal minder bestralingen nodig dan in de genezende behandeling. De bijwerkingen zijn daardoor meestal minder heftig.

Bestraling is de behandeling van kanker met straling. Het doel is kankercellen te vernietigen en tegelijk gezonde cellen zoveel mogelijk te sparen. De bestraling gebeurt plaatselijk: alleen op het deel van je lichaam van de tumor of uitzaaiingen. Een ander woord voor bestraling is radiotherapie. 

De straling komt uit een bestralingstoestel. De straling gaat van buitenaf door je huid heen. De radiotherapeut bepaalt nauwkeurig de hoeveelheid straling en de plek waar je wordt bestraald.  

Stelt de arts bestraling voor om te genezen van oorkanker? Dan is soms ook protonentherapie mogelijk.

Bij protonentherapie gebruikt de arts een speciaal soort straling met protonen. Een proton is een heel klein natuurkundig deeltje dat straling afgeeft. De straling maakt de kankercellen kapot.

Met protonentherapie komt er mogelijk minder straling op de gezonde weefsels rondom de tumor. Daarom is de kans op bijwerkingen na protonentherapie kleiner dan bij de ‘gewone’ uitwendige bestraling. Die bestraling is met fotonen.

Kom ik in aanmerking voor protonentherapie?

Of je met protonentherapie minder kans hebt op bijwerkingen van de bestraling, verschilt per persoon. Het heeft vooral te maken met:

• de vorm en grootte van de tumor
• welk deel van het oor bestraling moet krijgen
• hoeveel bestraling er op het gezonde weefsel komt

Om dit te bepalen, maakt de arts een planningsvergelijking. Hiermee vergelijkt de arts het bestralingsplan van de protonentherapie met het bestralingsplan van de bestraling met fotonen. Zo kan de arts nagaan of protonentherapie bij jou minder schade geeft aan de gezonde weefsels om de tumor heen.

Het voordeel van protonentherapie in vergelijking met de fotonenbestraling moet groot genoeg zijn. Dat staat zo aangegeven in de landelijke richtlijn. Als dat zo is, kom je in aanmerking voor een behandeling met protonentherapie.

Tijdens de bestraling is het belangrijk dat je met je hoofd en hals elke keer in dezelfde houding ligt. Zo kan de straling bij iedere sessie op precies dezelfde plek komen. Hiervoor krijg je een bestralingsmasker aangemeten. Dit is een kunststof afdruk van je hoofd en hals. Het masker wordt van tevoren op maat gemaakt.

Tijdens de bestraling lig je op een speciale tafel met je hoofd in een hoofdsteun. Vlak voor de bestraling krijg je het masker over je gezicht en hals. Het masker zit vast aan de tafel zodat je niet kunt bewegen. Je kunt gewoon ademhalen door je mond en neus.

De laborant geeft met stift op het masker aan waar de bestraling moet komen. Zo krijg je iedere keer op precies dezelfde plek bestraling.

Bijwerkingen van de bestraling bij oorkanker

Door de bestraling kun je last hebben van bijwerkingen. Die bijwerkingen kunnen zwaar zijn, maar dat hoeft niet. Het verschilt per persoon van welke bijwerkingen iemand last heeft en hoe erg die zijn.

Krijg je bestraling van de gehoorgang? Dan kan dieper in het oor een ophoping van vocht ontstaan. Dit kan  een aantal klachten geven:

• pijn aan het oor
• een ontsteking aan het oor
• vocht loopt uit het oor
• tijdelijk minder goed of niet meer kunnen horen

Andere bijwerkingen van bestraling aan het oor die veel voorkomen:

• vermoeidheid
• een droge mond
• geen gevoel in de wang
• een rode en schilferige huid

Controles tijdens de bestraling

In de periode van de bestralingen kom je regelmatig op controle bij de radiotherapeut. Daarnaast is de verpleegkundige bij de controles betrokken.

Met hen bespreek je hoe het gaat. Ook krijg je adviezen om zo goed mogelijk met de bijwerkingen om te gaan. Na een paar weken tot maanden zijn de meeste bijwerkingen verdwenen.

Gevolgen van de bestraling bij oorkanker

Bestraling bij oorkanker kan ook klachten op de lange termijn veroorzaken. Vaak ontstaan deze gevolgen pas later na de behandeling, en houden ze lang aan. Soms zijn de gevolgen blijvend, en heb je er de rest van je leven last van.

Bestraling van het oor kan deze gevolgen hebben:

• minder goed, of niet meer kunnen horen
• lymfoedeem: ophoping van vocht in de lymfeklieren in de hals
• litteken in het gezicht
• geen haargroei meer op de plek van bestraling