Het voorstadium van vaginakanker (VaIN)
Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.
Naar colofonBij een voorstadium van vaginakanker (VaIN) zijn er onrustige of afwijkende cellen in de vagina. Dit is nog geen kanker, maar kan dat wel worden. Heb je de uitslag VaIN gekregen? Dan is soms een behandeling nodig om te voorkomen dat je vaginakanker krijgt.
Lees op deze pagina over:
- Vaginale Intraepitheliale Neoplasie (VaIN)
- VaIN uitslagen
- Behandeling van VaIN
- Laserbehandeling bij VaIN
- Lisexcisie bij VaIN
- Imiquimod bij VaIN
- Cauterisatie bij VaIN
En over:
Vaginale Intraepitheliale Neoplasie (VaIN)
VaIN is de afkorting voor Vaginale Intraepitheliale Neoplasie. Het is het voorstadium van vaginakanker. De oorzaak van VaIN is meestal een infectie met het humaan papillomavirus (HPV).
Bij VaIN wijken de cellen in de huid van de vagina af van normale cellen. De afwijkende cellen kunnen in kankercellen veranderen.
Meestal merk je er zelf niets van dat er afwijkende cellen in je vagina zitten. Het wordt vaak bij toeval ontdekt, bijvoorbeeld bij het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker.
VaIN uitslagen
Als er bij jou afwijkingen zijn gevonden na het gynaecologisch onderzoek en het weefselonderzoek van het biopt, kun je de uitslag VaIN1, VaIN2 of VaIN3 krijgen. Hoe hoger het cijfer, hoe ernstiger de afwijking.
De arts of verpleegkundig specialist bespreekt zo’n uitslag met je.
VaIN1 (of VaIN I): Lichte afwijkingen
Bij VaIN1 is meestal geen behandeling nodig. Meestal verdwijnt deze afwijking vanzelf binnen 2 jaar. Na 1 jaar krijg je een controle-uitstrijkje om te kijken of de afwijking weg is.
VaIN 2 (of VaIN II): Matige afwijkingen
Bij VaIN2 bespreekt je arts met je wat de beste optie is: behandelen of een controle-uitstrijkje over 12 maanden.
VaIN 3 (of VaIN III): Ernstige afwijkingen
Bij VaIN 3 adviseert je arts om je te laten behandelen. De kans dat je lichaam de afwijking zelf opruimt, is dan namelijk een stuk kleiner. En VaIN 3 kan overgaan in vaginakanker.
Behandeling van VaIN
De keuze van de behandeling hangt af van de VaIN-uitslag en van jouw situatie. Bespreek met je arts welke behandeling het beste bij jou past.
Lees op deze pagina verder over behandelingen bij VaIN:
- Laserbehandeling
- Lisexcisie
- Behandeling met imiquimod (crème)
- Wegbranden van afwijkend weefsel (cauterisatie)
Laserbehandeling bij VaiN
Bij een laserbehandeling brandt de arts de afwijkende cellen weg met laserlicht. Hierdoor ontstaat er een brandwond. Voor deze behandeling krijg je een ruggenprik of ga je helemaal onder narcose. Meestal mag je dezelfde dag weer naar huis.
Bijwerkingen van een laserbehandeling
Na de laserbehandeling kan de wond in je vagina pijn doen. Dit gaat meestal na 1 tot 2 weken over. Het kan ook nabloeden. Meestal heb je afwijkende afscheiding tijdens de genezing van de wond.
Na de behandeling heb je een kans op een infectie van je vagina. Heb je een infectie, dan krijg je antibiotica.
Lisexcisie bij VaIN
Bij een lisexcisie snijdt je arts de afwijkende cellen weg. Voor deze behandeling krijg je een ruggenprik of ga je helemaal onder narcose. Meestal mag je dezelfde dag weer naar huis.
Na een lisexcisie onderzoekt een patholoog het weggehaalde weefsel onder de microscoop.
Imiquimod bij VaIN
Soms kun je een VaIN 2 of 3 met imiquimod behandelen. Imiquimod is een crème. Die stimuleert je afweersysteem om de afwijkingen door de HPV-infectie op te ruimen.
Jonge vrouwen verdragen deze behandeling beter dan vrouwen na de overgang. De reden hiervoor is dat het slijmvlies van de vagina op jongere leeftijd dikker is dan op oudere leeftijd. Daarom schrijft de arts deze behandeling meestal alleen voor als je jong bent.
Soms komt VaIN toch terug bij vrouwen die succesvol werden behandeld met imiquimod. Dit overkomt ongeveer 3 op de 10 behandelde vrouwen.
Een behandeling met imiquimod duurt 16 weken. Je brengt de crème 3 keer per week aan op een tampon en brengt deze in je vagina. Dit doe je ’s avonds voor het slapen gaan. Omdat de imiquimod op de VaIN terecht moet komen, werkt het vooral bij VaIN die op de top van de vagina zit, vlak bij de baarmoedermond. Je behandelaar geeft je meer uitleg hierover.
Je mag niet zwanger worden in de periode dat je de crème gebruikt. En ook niet in de eerste 3 maanden na de behandeling met imiquimod. Daarom moet je anticonceptie gebruiken als je seks hebt.
Ben je zwanger? Dan schrijft je arts je geen imiquimod voor.
Bijwerkingen van imiquimod
Aan het begin van de behandeling kun je last hebben van griepachtige verschijnselen. Zoals spierpijn, stijve spieren, vermoeidheid, hoofdpijn en een koortsig gevoel. Je kunt dan een pijnstiller nemen.
Ook kun je last hebben van pijn en/of jeuk aan je vagina. Komt de crème op je schaamlippen, dan kun je daar wondjes krijgen.
Cauterisatie bij VaIN
Bij een cauterisatie brandt je arts de afwijkende cellen weg met een metalen bolletje. Dit doet de arts tijdens een kijkonderzoek van de vagina: een colposcopie.
Voor een cauterisatie krijg je een plaatselijke verdoving. Heel soms gebeurt de cauterisatie na een ruggenprik of onder narcose. Meestal mag je dezelfde dag weer naar huis.
Het bolletje wordt elektrisch verhit. Van de cauterisatie zelf voel je meestal niets. Wel geeft het wegbranden soms een branderige geur en kun je wat rook zien.
Een cauterisatie gebeurt heel weinig bij VaIN.
Controle na de behandeling van VaIN
Tussen 3 en 6 maanden krijg je een uitstrijkje. Zo controleert de arts of de afwijking helemaal weg is.
HPV-vaccinatie na behandeling voor VaIN
Ben je behandeld voor VaIN en ben je nog niet gevaccineerd tegen HPV? Dan kan het een goed idee zijn om je nu wel te laten vaccineren tegen HPV. Zo bescherm je jezelf tegen nieuwe infecties met de HPV-typen die het vaakst kanker veroorzaken.
Of vaccineren in jouw geval zinvol is, hangt af van je situatie. Bespreek het met je huisarts of gynaecoloog.
Goed om te weten: een vaccinatie tegen HPV kost ongeveer 450 euro. Je moet dat zelf betalen, want de zorgverzekeraar vergoedt dit niet.
Lees meer over de HPV-vaccinatie op de website van het RIVM.