Soorten doelgerichte therapie

Doelgerichte therapie is niet één soort behandeling. Het is een verzamelnaam voor verschillende behandelingen. Die hebben allemaal wel hetzelfde doel: ervoor zorgen dat de tumor stopt met groeien. Dat doen ze allemaal op een andere manier.

Bij sommige kankersoorten is doelgerichte therapie een standaardbehandeling. Bij andere kankersoorten doen artsen en wetenschappers nog onderzoek naar of doelgerichte therapie goed kan werken. Je kunt soms meedoen aan zo’n behandeling waar ze nog onderzoek naar doen. Dat heet een trial.

Doelgerichte therapie heeft altijd als doel dat de tumor stopt met groeien. Dat kan op verschillende manieren:

• Het aanmaken van nieuwe bloedvaten naar de tumor stoppen (angiogeneseremmers)
• De kankercellen zichzelf laten vernietigen
• Het delen van de kankercellen remmen

Doelgerichte therapie met angiogeneseremmers

Een tumor heeft een aantal dingen nodig om te kunnen groeien, zoals voedingsstoffen en zuurstof. Die stoffen komen via de bloedvaten bij de tumor. Kankercellen zorgen ervoor dat er extra, nieuwe bloedvaten gemaakt worden naar de tumor, zodat ze nog meer voedingsstoffen krijgen. Hierdoor kan een tumor groeien.   

Angiogeneseremmers zijn doelgerichte medicijnen die ervoor zorgen dat er geen of minder nieuwe bloedvaten naar de tumor worden gemaakt. Zo komt er minder bloed bij de tumor. Daardoor kan de tumor minder hard of helemaal niet meer groeien. 

Voorbeelden van angiogeneseremmers zijn: bevacizumab, sunitinib, pazopanib, lenvatinib en cabozantinib. Artsen noemen deze medicijnen soms ook VEGF-remmers.

Doelgerichte therapie waardoor kankercellen zichzelf vernietigen

Als je gezond bent, krijgen cellen die er anders uitzien dan gezonde cellen een signaal dat ze zichzelf kapot moeten maken. Er is dan namelijk iets mis met die cellen. Dat zou ook zo moeten zijn bij kankercellen.

Maar dit werkt niet altijd goed. Kankercellen verstoren het signaal dat er iets mis is met de cel. Dan weet de cel niet dat die zichzelf moet vernietigen en kan die blijven groeien. Zo kan een tumor ontstaan en doorgroeien.

Doelgerichte therapie herstelt deze verstoring. De kankercellen krijgen weer het signaal om zichzelf kapot te maken.

Doelgerichte therapie met proteïne-kinase (TKI-)remmers

Een gezonde cel groeit en deelt op een heel precieze manier. Daar zorgen groeifactoren voor. Groeifactoren zijn eiwitten die vastzitten aan de voelsprieten van de cel. Zo’n voelspriet zit in of op de cel. Als een groeifactor vastzit aan de voelspriet, krijgt de cel een signaal dat hij moet delen. Als de groeifactor loslaat, stopt de cel met delen.

Bij kankercellen werkt dit niet goed. Ze blijven maar delen, ook zonder groeifactor. Artsen noemen dit ‘ongecontroleerde celgroei’. Zo kan een tumor ontstaan en verder groeien.

Sommige doelgerichte medicijnen zorgen dat de kankercel niet meer ongecontroleerd kan groeien. Dit soort medicijnen heten proteïne-kinaseremmers of tyrosinekinaseremmers. Bijvoorbeeld: dabrafenib, trametinib, crizotinib, imatinib en olaparib.