Wat is doelgerichte therapie bij kanker?

Doelgerichte therapie is een behandeling bij kanker. De behandeling heet doelgericht omdat de medicijnen recht op hun doel afgaan: direct naar de kankercellen. Daar zorgen ze ervoor dat de kankercellen stoppen met groeien. Een ander woord voor doelgerichte therapie is targeted therapy.

Hoe werkt doelgerichte therapie bij kanker?

Kanker kan groeien omdat de kankercellen zichzelf maar blijven delen. Dit komt omdat er in de cellen afwijkingen zijn ontstaan: ze zijn kwaadaardig geworden. Doordat ze zich maar blijven delen, kunnen ze snel groeien. Door het delen komen er steeds meer kankercellen bij en wordt de tumor groter.

De medicijnen bij doelgerichte therapie moeten ervoor zorgen dat de kankercellen stoppen met delen, dus stoppen met groeien. Ze remmen het signaal dat de cellen nodig hebben om in actie te komen. Of ze remmen de groeifactoren: de stoffen die de cel nodig heeft om te groeien. Daarom heten de medicijnen vaak ‘remmer’. Zo wordt de tumor (vaak) kleiner.

De behandeling heet doelgericht, omdat de medicijnen direct naar de kankercellen gaan. Ze laten de andere, gezonde cellen in je lichaam met rust. De gezonde cellen hebben daardoor minder last van de behandeling en kunnen gewoon op een gezonde manier blijven delen en groeien.

Lees op deze pagina over:

• Bij welke kankersoorten is doelgerichte therapie een behandeling?
• Wie krijgt doelgerichte therapie bij kanker?
• Hoe gaat een behandeling met doelgerichte therapie?
• Soorten doelgerichte therapie
• Als doelgerichte therapie niet meer werkt (resistentie)
• Bijwerkingen van doelgerichte therapie

Bij welke kankersoorten is doelgerichte therapie een behandeling?

Niet iedereen met kanker kan doelgerichte therapie krijgen. Bij deze kankersoorten is doelgerichte therapie soms een behandeling:

• borstkanker
• longkanker
• melanoom (vorm van huidkanker)
• eierstokkanker
• darmkanker
• nierkanker
• hoofd-halskanker
• maagkanker
• slokdarmkanker
• hersentumor
• blaaskanker
• prostaatkanker

Trials met doelgerichte therapie

Soms kun je bij een andere soort kanker ook doelgerichte therapie krijgen. Dan gaat het om een behandeling waar artsen nog onderzoek naar doen. Het is dan nog niet duidelijk of doelgerichte behandeling ook voor deze kankersoort werkt. Lees verder over onderzoek naar doelgerichte therapie (trials).

DNA-onderzoek bij doelgerichte therapie

Als doelgerichte therapie een behandeling is van jouw soort kanker, is het niet zeker dat je de behandeling krijgt. Dat komt omdat doelgerichte therapie niet altijd werkt. Het ligt vaak aan de soort kankercellen of de behandeling kan aanslaan. Je arts kan je hier meer over vertellen.

Sommige medicijnen bij doelgerichte therapie werken alleen als er bepaalde afwijkingen in de kankercellen zitten. Of de medicijnen werken juist niet als er bepaalde afwijkingen zijn. De arts laat dit onderzoeken met DNA-onderzoek van een stukje van de tumor.

Bij deze afwijkingen in kankercellen werkt doelgerichte therapie:

• ALK-mutatie
• BRAF-mutatie
• EGFR-mutatie
• HER2-mutatie
• RAS-mutatie
• BRCA-mutatie

Wie krijgt doelgerichte therapie bij kanker?

Sommige mensen krijgen doelgerichte therapie om te kunnen genezen van kanker. Dan krijg je de doelgerichte therapie meestal samen met een andere behandeling, zoals chemotherapie of immunotherapie. Je krijgt de doelgerichte therapie dan bijvoorbeeld vóór of na een operatie. De doelgerichte therapie versterkt het effect van de andere behandeling. Hierdoor is de kans groter dat je geneest van de kanker.

Doelgerichte therapie kan ook een behandeling zijn bij uitgezaaide kanker. Doelgerichte therapie kan de uitgezaaide kanker dan remmen en je klachten verminderen. Je kunt dan niet genezen, maar de behandeling kan er wel voor zorgen dat je langer leeft.

Hoe gaat een behandeling met doelgerichte therapie?

Soms krijg je doelgerichte therapie in het ziekenhuis. Je krijgt de medicijnen dan via een infuus of via een spuit.

Doelgerichte therapie kan ook met tabletten of capsules. Die kun je meestal thuis innemen. Het is belangrijk dat je de medicijnen op de juiste manier gebruikt. Soms moet je ze namelijk nemen op een lege maag en soms juist mét eten. Lees daarom de gebruiksaanwijzing en volg de adviezen van de arts. Zo werken de medicijnen het beste en heb je minder kans op bijwerkingen.

Soorten doelgerichte therapie

Doelgerichte therapie is niet één soort behandeling. Het is een verzamelnaam voor verschillende behandelingen. Iedere behandeling werkt op een andere manier, maar ze hebben allemaal als doel om de groei van de kanker te stoppen.

Van je arts hoor je of een behandeling voor jou geschikt is. En welke soort doelgerichte therapie je krijgt. Je krijgt de behandeling van een internist-oncoloog. Deze arts heeft veel kennis over verschillende medicijnen bij kanker.

Lees over de soorten doelgerichte therapie bij kanker.

Als doelgerichte therapie niet meer werkt (resistentie)

Na een tijdje werken de medicijnen bij doelgerichte therapie vaak niet (goed) meer. Dat komt omdat de kankercellen voortdurend veranderen. Daardoor sluiten de medicijnen niet meer goed aan bij wat er nodig is. De cellen worden dan ongevoelig voor de medicijnen. Artsen noemen dit ook wel ‘resistent’. Soms geeft de arts je dan een ander soort doelgerichte therapie.

Bijwerkingen van doelgerichte therapie

Doelgerichte therapie heeft bijwerkingen. De bijwerkingen verschillen per medicijn. Je arts en verpleegkundige vertellen je welke bijwerkingen je kunt verwachten.

Tijdens de behandeling letten je arts en de verpleegkundige goed op je. Ze vragen bij elke afspraak of je last hebt van bijwerkingen. Schrijf je klachten op, zodat je ze niet vergeet te noemen tijdens de afspraak in het ziekenhuis.

Zolang de medicijnen goed werken en de bijwerkingen meevallen, kun je doorgaan met de behandeling. Maar soms is het nodig om de hoeveelheid van de medicijnen aan te passen omdat de bijwerkingen te heftig zijn.

Lees verder over de bijwerkingen van doelgerichte therapie.