Morfine en andere zeer sterke pijnstillers

Bij ernstige pijn kun je morfine krijgen of een pijnstiller met eenzelfde werking als morfine. Dit zijn opioïden. Ze kunnen pijn lang en goed bestrijden. Het is niet nodig om ermee te wachten tot het ‘echt nodig is’.

Lees op deze pagina over:

• Welke opioïden zijn er?
• Langwerkende en kortwerkende pijnstillers
• Hoe neem je de pijnstiller in?
• De dosis van de pijnstillers
• Overstappen op een ander middel of andere toedieningsvorm
• Afbouwen van pijnstillers
• Pas op met autorijden en alcohol
• Zijn opioïden verslavend?

Welke opioïden zijn er?

Fentanyl, buprenorfine, oxycodon, hydromorfon, methadon of tapentadol. Deze medicijnen werken ongeveer even goed. De bijwerkingen kunnen verschillen. Meer informatie over deze middelen vind je op apotheek.nl

Langwerkende en kortwerkende pijnstillers

Meestal krijg je een langwerkend middel én een kortwerkende opioïd. Het langwerkende opioïd zorgt voor een constante pijnstilling tijdens de dag. Je neemt dit middel op vaste tijden in (of je vervangt de pleister op vaste tijden). Ook als je op dat moment weinig of geen pijn hebt. 

Bij optredende pijnpieken (doorbraakpijn) kun je het snelwerkende opioïd erbij nemen. 

Hoe neem je de pijnstiller in?

Meestal start je met een pijnstiller die je via de mond kunt innemen. Of met een pijnstiller in de vorm van een pleister. 

Als de pijnstiller snel moet gaan werken, dan krijg je een opioïd (meestal morfine) via een injectie of infuus. 

In sommige gevallen is pijnstilling mogelijk via een morfinepomp die het medicijn met een plastic naaldje als een infuus onder de huid toedient.

De dosis van de pijnstillers

Bij het begin van de behandeling met een opioïd moet je arts de dosering bepalen. Dat is de hoeveelheid die nodig is om de pijn te stillen. Het is daarom belangrijk dat je eerlijk en open bent tegen de arts. Vertel hoeveel pijn je nog hebt. En wat de belangrijkste bijwerkingen zijn. Pijn kan voor een groot deel onder controle worden gebracht, maar dat kan je arts alleen samen met jou.

Wanneer de pijnstiller de pijn niet meer voldoende onderdrukt, kan de arts de dosis verhogen. Voor de meeste opioïden is geen maximale dosering. 

Gebruik nooit zonder overleg met je  arts minder of meer medicijn dan is voorgeschreven. 

Overstappen op een ander middel of andere toedieningsvorm

Blijf je pijn houden of heb je vervelende bijwerkingen van het opioïd? Dan kan het helpen om een ander opioïd te proberen. Of om op een andere toedieningsvorm over te gaan. De arts bespreekt dit met je.

Afbouwen pijnstillers

Is de oorzaak van de pijn weg, dan kun je het gebruik van het opioïd geleidelijk afbouwen. Uiteindelijk kun je er helemaal mee stoppen. 

Bouw het gebruik van een opioïd wel altijd af in overleg met je arts. Anders loop je het risico om ontwenningsverschijnselen te krijgen.

Pas op met autorijden

Als je morfine of een morfineachtige pijnstiller gebruikt, kun je bijwerkingen hebben zoals sufheid, verwardheid en duizeligheid. Autorijden is dan gevaarlijk.

Overleg met je arts of het verantwoord is om auto te rijden.

Pas op met gebruik van alcohol

Sufheid kan een bijwerking zijn van morfine en morfineachtige pijnstillers. Alcohol kan je extra suf maken. 

Matig alcoholgebruik is toegestaan. Je kunt gerust een biertje, wijntje of borrel nemen. Vaak en veel alcohol gebruiken is niet verstandig. Hierdoor kunnen de bijwerkingen van de pijnstiller erger worden.

Zijn opioïden verslavend?

Gebruik je een opioïd als pijnstiller, dan treedt verslaving niet op. Iemand zonder pijn kan wel verslaafd raken aan opioïden, Dat komt door de ‘kick‘ die het geeft. Deze ‘kick’ treedt niet op wanneer een opioïd de functie heeft om pijn te verlichten. 

Je lichaam raakt wel gewend aan het gebruik van opioïden als je deze lange tijd gebruikt. Dat gebeurt bijna altijd als een medicijn lange tijd wordt gebruikt. Op zich kan dit geen kwaad. Het betekent wel dat je een opioïd niet ineens moet stoppen. Overleg altijd met je arts als je wilt stoppen.