Behandeling van zenuwpijn

Gewone pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen helpen niet tegen zenuwpijn (pijn door neuropathie). Maar er zijn wel andere medicijnen of andere behandelingen die je klachten kunnen verlichten.

Lees op deze pagina over:

• Medicijnen tegen zenuwpijn 
• De Qutenza® huidpleister bij zenuwpijn
• Fysiotherapie bij zenuwpijn 
• Ergotherapie bij zenuwpijn
• TENS bij zenuwpijn
• Andere behandelingen en middelen bij zenuwpijn

Medicijnen tegen zenuwpijn

Deze medicijnen helpen soms bij neuropathie: 

• amitriptyline of nortriptyline (bij ouderen)
• duloxetine of venlafaxine
• gabapentine of pregabaline 

Ze zijn oorspronkelijk ontwikkeld voor mensen met een depressie of epilepsie, maar kunnen ook werken bij zenuwpijn. Ze worden bij jou dus niet gegeven om depressie of epilepsie te behandelen. Meer over deze medicijnen en hun bijwerkingen lees je op apotheek.nl

Je kunt deze medicijnen niet zelf kopen, maar hebt altijd een recept van je arts nodig. De arts kan je één medicijn voorschrijven, of een combinatie van deze medicijnen. Wat de arts voorschrijft, hangt onder andere af van de oorzaak van je pijn. Je moet de medicijnen iedere dag innemen en dus niet alleen op het moment dat je pijn hebt.

Je merkt pas na 2 tot 3 weken dat de behandeling werkt. In deze periode kun je al wel last krijgen van de bijwerkingen, zoals suf zijn, slaperig zijn of duizeligheid. 

De medicijnen uit het rijtje hierboven werken niet bij iedereen. Waarom dat zo is, is niet bekend. Ruim de helft van de mensen die deze medicijnen gebruikt, heeft minder pijn. 

Bij sommige mensen hebben de medicijnen vervelende bijwerkingen, zoals duizeligheid en slaperigheid. Dan moet de behandeling gestopt worden.

Goed om te weten: Gewone pijnstillers zoals paracetamol helpen nauwelijks tegen neuropathie door chemotherapie. Dat geldt ook voor pijnstillers met ontstekingsremmende eigenschappen, zoals ibuprofen of diclofenac.

De Qutenza® huidpleister bij neuropathie

Qutenza® is een huidpleister met de stof capsaïcine. Deze stof zit ook in hete pepers, maar in de pleister zit een veel hogere concentratie. Het medicijn zorgt ervoor dat er minder pijn- of gevoelsprikkels worden doorgegeven aan de hersenen. Hierdoor voel je geen of minder pijn. Je kunt deze behandeling alleen in het ziekenhuis krijgen.
 
De pijnarts in het ziekenhuis kan Qutenza® voorschrijven als je plaatselijk pijn hebt door beschadigde zenuwen in je huid. Bij mensen met kanker gaat het dan om pijn die ontstaat door beschadiging van een zenuw door sommige soorten chemotherapie, een operatie of bestraling.

De behandeling werkt gemiddeld bij ongeveer driekwart van de mensen met neuropathie door chemotherapie. Als de behandeling aanslaat, merk je dat vaak na 1 of 2 weken. 

Soms kun je Qutenza® krijgen in combinatie met andere geneesmiddelen tegen pijn.

Hoe gaat de behandeling met Qutenza®?

Een pijnverpleegkundige plakt de pleister op de plek die pijn doet. De pleister geeft een hoge dosis capsaïcine op het pijnlijke gebied. Je kunt een heel heet gevoel krijgen op de plek van de pleister. Na maximaal 1 uur kan de pleister eraf.

De werking van de pleister is ongeveer 3 maanden. Als de behandeling goed werkt, kun je elke 3 maanden een nieuwe pleister krijgen. Het komt regelmatig voor dat de tijd tussen de behandelingen langer wordt en het pijnlijke gebied kleiner.

Lees meer over Qutenza® op apotheek.nl

Fysiotherapie bij neuropathie

Zijn je bewegingszenuwen aangetast door de chemotherapie, dan werken je spieren minder goed. Daardoor kunnen je kracht, balans en stabiliteit afnemen. 

De fysiotherapeut kan je helpen om je kracht, balans en stabiliteit te verbeteren of op peil te houden met training en oefeningen.

Het is aan te raden om naar een oncologisch fysiotherapeut te gaan. Die heeft de kennis en ervaring die nodig is.

Goed om te weten: De zorgverzekeraar betaalt fysiotherapie bij neuropathie door chemotherapie vanaf de 21e behandeling. Als je een aanvullende verzekering hebt, krijg je misschien ook de eerste 20 behandelingen vergoed. Check hiervoor de voorwaarden van je aanvullende verzekering.

Zoek een oncologie fysiotherapeut bij jou in de buurt.

Ergotherapie bij neuropathie

Als je door neuropathie moeite hebt met dagelijkse activiteiten, kun je terecht bij een ergotherapeut.

Soms zijn aanpassingen of hulpmiddelen nodig. Samen met jou bedenkt de ergotherapeut oplossingen voor de problemen waar je tegenaan loopt.

Zoek een ergotherapeut bij jou in de buurt

TENS bij neuropathie

TENS is een apparaatje dat schokjes geeft. De afkorting staat voor Transcutane Electro Neuro Stimulatie. TENS kan soms een behandeling zijn bij neuropathie door chemotherapie.

TENS neemt de oorzaak van de pijn niet weg, maar kan de pijn wel verlichten. Het is een veilige behandeling. Er zijn geen bijwerkingen. 

Hoe gaat de behandeling met TENS?

Bij deze behandeling krijg je elektrische stroompjes door de huid heen. Dit gebeurt via 1 of 2 elektrodes op je huid en een apparaatje dat je bij je draagt. Je kunt zelf de sterkte van de stroompjes regelen. 

Je gebruikt je TENS gemiddeld 3 tot 4 keer per dag, elke keer een half uur tot een uur. En zolang het werkt en nodig is, 

Je plakt de elektrodes met pleisters of stickers op je huid. De elektrische stroompjes lopen vanaf het apparaatje naar de elektrodes. De stroompjes kunnen de zenuwen beïnvloeden of stimuleren en zo de pijn verminderen.

Bij pijn aan je voeten is TENS lastig toe te passen. De pleisters en elektrodes kunnen makkelijk losgaan door lopen.

Voor een TENS-behandeling kun je terecht bij een pijnarts. Eerst krijg je een proefbehandeling van 2 weken. Als de pijn door de TENS-behandeling minder wordt, kan de pijnverpleegkundige een TENS-apparaatje voor je aanvragen. Je krijgt dat dan volledig vergoed van je zorgverzekeraar.

Ben je zwanger, heb je een huidziekte of een pacemaker? Dan is een TENS-behandeling minder geschikt.  

Andere behandelingen en middelen bij neuropathie

Als medicijnen of een Qutenza® huidpleister niet of niet voldoende helpen, ga je misschien op zoek naar andere behandelingen tegen neuropathie. 

Op internet kun je informatie vinden over pijnstillende crèmes, palmitoylethanolamide (PEA), acupunctuur, en (medicinale) cannabis. Er is geen overtuigend wetenschappelijk bewijs dat dit soort behandelingen en middelen werken bij neuropathie. 

Wil je toch 1 of meer van deze behandelingen of middelen proberen, overleg dan altijd met je arts of verpleegkundige of dat in jouw situatie veilig is. 

Lees meer over deze 4 behandelingen. En waar je op kunt letten als je zo’n behandeling overweegt:

Acupunctuur bij perifere neuropathie

Acupunctuur is een behandeling waarbij de behandelaar met heel dunne naalden op bepaalde acupunctuurpunten in je lichaam prikt om processen in je lichaam en geest te beïnvloeden.

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar acupunctuur bij neuropathie als gevolg van chemotherapie. De resultaten zijn wisselend. Soms is er bewijs dat het klachten kan verlichten, maar soms ook niet. 

Wil je proberen of acupunctuur bij jou helpt? Overleg dan altijd met je behandelend arts. Samen kunnen jullie kijken of acupunctuur in jouw situatie veilig is. 

Kies altijd een acupuncturist die is aangesloten bij een erkende beroepsvereniging. Zo weet je zeker dat de behandeling op een veilige en verantwoorde manier gebeurt. 

Goed om te weten: een behandeling met acupunctuur zit niet in het basispakket. Als je een aanvullende verzekering hebt, kun je de behandeling meestal wel (deels) vergoed krijgen.

Lees meer over acupunctuur bij kanker.

Medicinale cannabis bij perifere neuropathie

Medicinale cannabis is cannabis van de apotheek. De soort medicinale cannabis die misschien kan helpen bij neuropathie heet Cannabis Bediol ®. Je hebt hiervoor een recept van je arts nodig. 

Deze soort cannabis is te koop in gedroogde vorm (flos). Je kunt er thee van zetten of de cannabis inhaleren (inademen) met een verdamper. In de bijsluiter bij het medicijn staat hoe je dit doet. Er is ook cannabisolie voor gebruik onder je tong.

Het is niet precies bekend hoe cannabis werkt bij zenuwpijn. Wel is bekend dat het invloed heeft op de verwerking van pijnsignalen door de hersenen. 

Je kunt je arts of verpleegkundige vragen of je medicinale cannabis kunt proberen. Samen kunnen jullie bespreken of dat in jouw situatie veilig is.

Goed om te weten: je krijgt Cannabis Bediol® niet vergoed van de zorgverzekeraar. Dit komt omdat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs is voor de werking van cannabis bij neuropathie. 

Lees meer over cannabis bij neuropathie op apotheek.nl

Pijnstillende crèmes bij perifere neuropathie

Er zijn pijnstillende crèmes te koop tegen neuropathie. Je kunt ze bijvoorbeeld online bestellen. In sommige crèmes zitten werkzame stoffen die ook in reguliere medicijnen tegen neuropathie voorkomen, zoals amitriptyline, ketamine of fenytoine.

In Nederland schrijven artsen deze crèmes niet vaak voor. Dat komt omdat er nog onvoldoende bewijs van hoge kwaliteit is dat de crèmes helpen bij neuropathie. Daarnaast is onzeker hoeveel van de werkzame stof door het lichaam wordt opgenomen. Dit zou eventueel tot bijwerkingen kunnen leiden.  

Wil je toch proberen of zo’n crème bij jou helpt? Overleg dan altijd met je behandelend arts of verpleegkundige. Samen kunnen jullie kijken welke crème je kunt proberen, en of dat in jouw situatie veilig is. 

Goed om te weten: Je moet de crème zelf betalen. De crème kost tussen de 50 en 70 euro (voor 30 tot 60 gram). De zorgverzekering vergoedt de crème (nog) niet omdat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs is voor de werking van de crèmes.

Palmitoylethanolamide bij perifere neuropathie

Palmitoylethanolamide (PEA) is een stof die in het lichaam en onze voeding voorkomt. In Nederland is PEA als voedingssupplement verkrijgbaar.

PEA werkt waarschijnlijk pijnstillend en ontstekingsremmend. Daarom raden sommige websites het aan bij pijn door neuropathie. Maar er is nog onvoldoende wetenschappelijk bewijs dat het werkt. Meer onderzoek van hoge kwaliteit met grotere aantallen patiënten is nodig om echt iets te kunnen zeggen over de werking en veiligheid.

Je kunt je arts of verpleegkundige vragen of je PEA kunt proberen. Samen kunnen jullie bespreken of dat in jouw situatie veilig is.

Waar kun je behandeld worden voor neuropathie? 

Er is geen landelijk centrum voor de behandeling van pijn door neuropathie. De behandeling gebeurt meestal door de oncoloog. Wanneer je veel last van pijn hebt, kan de arts of verpleegkundig specialist je doorsturen naar de pijnpoli van het ziekenhuis.

Als er twijfel is over de diagnose, kan de oncoloog je doorsturen naar een neuroloog voor verder onderzoek. Maar meestal is dat niet nodig.

Zie je online een oplossing? Wees kritisch

Op internet vind je organisaties die beweren dat ze klachten door neuropathie kunnen verminderen met een combinatie van behandelingen. Vaak wekken ze de suggestie dat ze hiermee heel succesvol zijn.

Zorgverzekeraars vergoeden dit soort alternatieve behandelingen niet, omdat er geen wetenschappelijk bewijs is voor de werking ervan. Je moet de kosten dus zelf betalen. Vaak gaat het om grote bedragen.

Wees kritisch als je zo’n behandeling overweegt. Vraag jezelf af:

• Klopt de informatie die op de website staat?
• Zijn resultaten die het bedrijf zegt te hebben behaald, te controleren?
• Zijn de behandelaars aangesloten bij een erkende beroepsvereniging?

Bekijk de checklist om te beoordelen of een website betrouwbaar is.

Mocht je een behandeling bij zo’n organisatie of bedrijf overwegen, bespreek dit dan met je arts of verpleegkundige. Zij kunnen je meer inzicht en informatie geven.