Wat is leukemie?

Leukemie is kanker van de witte bloedcellen. Het is een verzamelnaam van veel verschillende soorten leukemie. De belangrijkste tweedeling is acute leukemie en chronische leukemie.

Bij leukemie gaat er iets mis bij de ontwikkeling van witte bloedcellen in je beenmerg. De witte bloedcellen worden kwaadaardig: ze gaan ongeremd delen en werken niet goed. In de tekst noemen we de witte bloedcellen de ‘leukemiecellen’.

Acute leukemie of chronische leukemie?

Leukemie is niet één ziekte, maar een verzamelnaam voor veel verschillende soorten leukemie. Leukemie kan acuut of chronisch zijn.

Acute leukemie ontstaat meestal snel. Zonder behandeling word je snel ernstig ziek. Je kunt binnen weken of maanden overlijden.

Chronische leukemie ontwikkelt zich veel langzamer. Ook is niet altijd meteen een behandeling nodig, soms pas na jaren zoals bij CLL of HCL.

Weet je welke soort leukemie je hebt? Ga direct naar de informatie over:

• Acute lymfatische leukemie (ALL) bij volwassenen
• Acute myeloïde leukemie (AML)
• Chronische lymfatische leukemie (CLL)
• Chronische myeloïde leukemie (CML)
• Hairy cell leukemie (HCL)

Informatie over acute lymfatische leukemie (ALL) bij kinderen vind je bij het Prinses Máxima Centrum.

Lees op deze pagina over:

• Vooruitzichten bij leukemie
• Symptomen van leukemie
• Hoe ontstaat leukemie?
• Oorzaken en risicofactoren van leukemie
• Onderzoeken naar leukemie
• Myeloïde leukemie of lymfatische leukemie?
• De behandeling van leukemie

Vooruitzichten bij leukemie

De overlevingskansen van leukemie zijn heel verschillend. Ze hangen af van de precieze soort leukemie. Over het algemeen is de prognose van chronische leukemie beter dan de prognose van acute leukemie.

Lees verder over de vooruitzichten bij leukemie.

Symptomen van leukemie

Bij leukemie gaat er iets mis in het beenmerg bij de aanmaak van bloedcellen. De verschillende soorten bloedcellen zijn nodig voor de bloedstolling, je afweer en het transport van zuurstof naar de cellen.

Bij leukemie kunnen verschillende symptomen ontstaan:

• meer kans op bloedingen
• blauwe plekken
• grotere kans op infecties
• vermoeidheid door bloedarmoede

Welke symptomen je kunt krijgen, ligt vooral aan de soort leukemie.

Lees verder over de symptomen van leukemie.

Hoe ontstaat leukemie?

Leukemie ontstaat meestal door een fout in het DNA van de stamcellen in het beenmerg. Deze stamcellen worden later bloedcellen.

Soms leidt zo’n fout in het DNA tot leukemie. De witte bloedcellen kunnen daarna ongeremd gaan delen waardoor er veel te veel abnormale witte bloedcellen ontstaan.

Door het teveel aan abnormale witte bloedcellen maakt het beenmerg minder gezonde bloedcellen. Meestal is dat de oorzaak van de klachten bij leukemie: het tekort aan gezonde bloedcellen.

Oorzaken en risicofactoren van leukemie

Dat er een fout in het DNA van de stamcellen ontstaat, is meestal toeval. De fouten zijn niet erfelijk, maar in sommige families komt vaker leukemie voor dan gemiddeld.

Als je eerder bestraling of chemotherapie hebt gehad, kan de kans op leukemie groter worden. Ook door bepaalde toxische stoffen of radioactieve straling. Leukemie is net als alle andere kankersoorten niet besmettelijk.

Onderzoeken naar leukemie

Je huisarts doet eerst bloedonderzoek als je klachten hebt die door leukemie kunnen komen. Is er vervolgonderzoek nodig, dan stuurt de huisarts je door naar een hematoloog. Dat is een arts met veel kennis van bloedziekten.

De hematoloog kan verschillende onderzoeken doen om te kijken of je leukemie hebt. Zoals een uitgebreid bloedonderzoek, een beenmergonderzoek of een scan.

Lees verder over de onderzoeken naar leukemie.

Myeloïde leukemie of lymfatische leukemie?

Met de termen ‘myeloïde’ en ‘lymfatische’ duidt de hematoloog aan in welke stamcel de leukemie precies is ontstaan. Dit is belangrijk om te weten voor je behandeling.

Als de leukemie ontstaat in cellen die later lymfocyten (T-lymfocyten of B-lymfocyten) worden, dan heet het lymfatische leukemie. Is de leukemie ontstaan in stamcellen die een ander soort witte bloedcellen worden, dan heet het myeloïde leukemie.

De behandeling van leukemie

Er zijn veel behandelingen mogelijk bij leukemie. Welke behandeling je krijgt, hangt heel sterk af van de soort leukemie die je hebt. Soms moet de behandeling acuut gestart worden en soms is nog lange tijd geen behandeling nodig.

Je conditie en fitheid zijn vaak ook belangrijk bij het kiezen van een behandeling, zeker bij acute leukemie.

Lees verder over de behandelingen bij leukemie.