Het stadium van maagkanker

Artsen delen kanker in stadia in. Zij gebruiken de indeling om de vooruitzichten in te schatten en een behandeling voor te stellen. 

Het stadium geeft aan hoever de ziekte zich heeft uitgebreid. Bij maagkanker kijkt de arts waar de tumor zit en hoe groot die is, en of deze doorgroeit in een ander orgaan. Verder kijkt de arts of er kankercellen zitten in de lymfeklieren in de buurt van de maag, en of er uitzaaiingen zijn.

Aan de hand van het lichamelijk onderzoek en de uitkomsten van het beeldvormend onderzoek (scans) en het weefselonderzoek bepaalt het behandelteam de TNM-indeling en de graad van de tumor. Dit geeft belangrijke informatie over welke onderzoeken en behandelingen nodig zijn. 

TNM-indeling

Met de TNM-indeling bepaalt de arts hoe ver de tumor gegroeid en uitgezaaid is. De letters en cijfers delen de kanker in volgens een vast systeem. Elke kankersoort heeft zijn eigen TNM-indeling. 

De arts gebruikt de letters T, N en M:

• T staat voor tumor en zegt iets over de grootte van de tumor en hoever de tumor is doorgegroeid in het weefsel eromheen.
• N staat voor lymfeklier (‘node’) en geeft aan of er uitzaaiingen zijn in de lymfeklieren rond de maag, en hoeveel.
• M staat voor metastasen, dat zijn uitzaaiingen in organen of lymfeklieren ergens anders in het lichaam.

Op basis van de uitkomsten van het weefselonderzoek krijgt elk onderdeel een getal. Over het algemeen geldt: hoe hoger het getal, hoe meer de ziekte is uitgebreid.

In je medisch dossier vind je deze letters terug. Achter elke letter staat een getal. Bijvoorbeeld T1N1M0. Hieronder lees je wat de combinatie van letters en cijfers betekent.

Stadia bij maagkanker

Met behulp van de getallen van de TNM-indeling, wordt maagkanker ingedeeld in vier stadia. De stadiumindeling aan de hand van de TNM-indeling voor maagkanker ziet er zo uit:

Stadium 1 

• Stadium 1A: De tumor groeit in de slijmvlieslaag of in het binnenste bindweefsel (T1N0M0).
• Stadium 1B: De tumor groeit in de slijmvlieslaag of in het binnenste bindweefsel. Er zijn uitzaaiingen in 1 of 2 lymfeklieren rond de maag (T1N1M0 of T2N0M0).  

Stadium 2

Stadium 2A kan drie dingen betekenen:

• De tumor groeit in de slijmvlieslaag of in het binnenste bindweefsel. Er zijn uitzaaiingen in 3 tot 6 lymfeklieren rond de maag (T1N2M0).
• De tumor groeit in de spierlagen die onder het slijmvlies en bindweefsel liggen. Er zijn uitzaaiingen in 1 of 2 lymfeklieren rond de maag (T2N1M0).
• De  tumor groeit in de buitenste laag van de maagwand, die bestaat ook uit bindweefsel. Er zijn geen uitzaaiingen in lymfeklieren rond de maag (T3N0M0).

Stadium 2B kan vier dingen betekenen:

• De tumor groeit in de slijmvlieslaag of in het binnenste bindweefsel. Er zijn uitzaaiingen in 7 of meer lymfeklieren rond de maag (T1N3M0).
• De tumor groeit in de spierlagen die onder het slijmvlies en bindweefsel liggen. Er zijn uitzaaiingen in 3 tot 6 lymfeklieren rond de maag (T2N2M0).
• De tumor groeit in de buitenste laag van de maagwand, die bestaat ook uit bindweefsel. Er zijn geen uitzaaiingen in lymfeklieren rond de maag (T3N1M0).
• De tumor groeit door de buitenste laag van de maagwand heen. Er zijn geen uitzaaiingen in nabijgelegen lymfeklieren (T4aN0M0).

Stadium 3

Stadium 3A kan drie dingen betekenen:

• De tumor groeit in de spierlagen die onder het slijmvlies en bindweefsel liggen. Er zijn uitzaaiingen in 7 of meer lymfeklieren rond de maag (T2N3M0).
• De tumor groeit in de buitenste laag van de maagwand, die bestaat ook uit bindweefsel. Er zijn uitzaaiingen in 3 tot 6 lymfeklieren rond de maag (T3N2M0).
• De tumor groeit door de buitenste laag van de maagwand heen of groeit in nabijgelegen weefsels. Er zijn uitzaaiingen in 1 of 2 lymfeklieren rond de maag (T4aN1M0).

Stadium 3B kan drie dingen betekenen:

• De tumor groeit in de buitenste laag van de maagwand. Er zijn uitzaaiingen in 7 of meer lymfeklieren rond de maag (T3N3M0).
• De tumor groeit door de buitenste laag van de maagwand heen. Er zijn uitzaaiingen in 3 tot 6 lymfeklieren rond de maag (T4aN2M0).
• De tumor groeit in nabijgelegen weefsels. Er zijn geen uitzaaiingen of uitzaaiingen in 1 of 2 lymfeklieren rond de maag (T4bN0-1M0).

Stadium 3C kan twee dingen betekenen:

• De tumor groeit door de buitenste laag van de maagwand heen. Er zijn uitzaaiingen in 7 of meer lymfeklieren rond de maag. (T4aN3M0).
• De tumor groeit in nabijgelegen weefsels. Er zijn uitzaaiingen in 1 of 2 nabijgelegen lymfeklieren of in 3 tot 6 lymfeklieren rond de maag (T4bN2-3M0).

Stadium 4

De tumor is uitgezaaid naar  andere organen, zoals het buikvlies of de lever (T1-4N0-3M1)  of naar lymfeklieren op afstand.

Kankercellen lijken in meer of mindere mate op gezonde cellen. De differentiatiegraad van een tumor geeft aan hoe sterk de kankercellen afwijken van de gezonde cellen.

De differentiatiegraad zegt iets over de snelheid van delen, en daarmee iets over het gedrag van de tumor en de vooruitzichten. Een ander woord voor differentiatiegraad is tumorgradering.
 
Een patholoog stelt de differentiatiegraad van de tumor vast. Hij doet dit door de kankercellen onder de microscoop te onderzoeken.
Kwaadaardige tumoren worden meestal in 3 graderingen ingedeeld:

Graad 1: laaggradig

De kankercellen zijn goed gedifferentieerd. Dat betekent dat de tumorcellen voor een groot deel lijken op gezonde cellen van het orgaan waarin ze zijn ontstaan. De kankercellen groeien meestal langzaam.

Graad 2: intermediair

De kankercellen zijn matig gedifferentieerd. Ze lijken steeds minder goed op gezonde cellen. De kankercellen groeien meestal sneller dan normale cellen en plakken snel aan elkaar

Graad 3: hooggradig

De kankercellen zijn slecht gedifferentieerd. Ze lijken vrijwel niet meer op gezond weefsel. Deze kankercellen groeien bijna altijd veel sneller dan normale cellen.

Er bestaat ook een graad 4: dit zijn ongedifferentieerde cellen. Deze lijken helemaal niet meer op de gezonde cellen.

Bij sommige kankersoorten wordt een andere indeling gebruikt om de differentiatiegraad van de tumor aan te geven. Artsen gebruiken de gradering voor de keuze van behandeling.