Eierstokken, baarmoeder, kanker en vruchtbaarheid

Of je zwanger kunt worden, hangt af van hoe goed je eierstokken en baarmoeder werken. Een kankerbehandeling kan gevolgen hebben voor de werking van de eierstokken en dus voor je vruchtbaarheid. Is een behandeling nodig waarbij je baarmoeder verwijderd wordt, dan kun je niet meer zwanger worden.

Lees op deze pagina over:

• Eierstokken
• Menstruatiecyclus
• Bevruchting en zwanger worden
• Mogelijke gevolgen van de kankerbehandeling voor je vruchtbaarheid
• Vruchtbaarheid testen na de behandeling

Eierstokken

Meisjes worden geboren met twee eierstokken. Die liggen onderin je buik, links en rechts naast je baarmoeder. In de buitenste laag van je eierstokken zitten heel veel onrijpe eicellen (je eicelvoorraad). Die voorraad wordt langzaam minder. Bij de menopauze, je allerlaatste menstruatie, zijn al je eicellen op.

Lees meer over mogelijke gevolgen van chemotherapie of bestraling voor de werking van je eierstokken.

Vrouwen in de vruchtbare leeftijd hebben (in principe) een menstruatiecyclus. 

De menstruatiecyclus begint op de dag dat je ongesteld wordt. In de eierstok groeien dan een aantal blaasjes waarin eicellen rijpen.

Na ongeveer 2 weken springt een rijp eitje van de eierstok naar de eileider. Dat is je eisprong of ovulatie. Het eitje gaat dan op weg naar de baarmoeder. Rond deze periode kun je zwanger worden. 

Wordt het eitje niet door een zaadcel bevrucht, dan sterft het af. Ongeveer 2 weken na de eisprong verlaat het eitje met het slijmvlies je baarmoeder. Je wordt dan weer ongesteld.

Bevruchting en zwanger worden

Je kunt zwanger worden wanneer je seks zonder voorbehoedmiddel hebt in de periode van je eisprong. Er kan dan een zaadcel in je eileider terechtkomen die het eitje bevrucht.

De bevruchte eicel (embryo) gaat door de eileider naar de baarmoeder. Daar groeit het uit tot een kind. 

Mogelijke gevolgen van de kankerbehandeling voor je vruchtbaarheid

Een kankerbehandeling kan gevolgen hebben voor de werking van de eierstokken en baarmoeder, en dus voor je vruchtbaarheid. Na een kankerbehandeling kan het volgende gebeuren:
 

• Je bent vruchtbaar na de behandeling: je eierstokken blijven normaal werken, je kunt kinderen krijgen.
   
• Je bent vruchtbaar na de behandeling, maar je komt eerder in de overgang: je bent normaal vruchtbaar na de kankerbehandeling. Je kunt kinderen krijgen. Maar je komt door de behandeling eerder dan normaal in de overgang. Het is niet te voorspellen wanneer dit gebeurt. Als je in de overgang bent, kun je niet meer zwanger worden.
   
• Je bent verminderd vruchtbaar na de behandeling: het is moeilijker om op de natuurlijke manier zwanger te worden.
   
• Je bent onvruchtbaar na de behandeling: je eierstokken en/of baarmoeder zijn verwijderd of werken niet meer, je kunt geen eigen kinderen meer krijgen.

Heb je kanker gehad en is je baarmoeder verwijderd, dan kun je niet zwanger worden. Lees meer over verwijdering baarmoeder en je vruchtbaarheid.

Vruchtbaarheid testen na de behandeling

Ben je 1 jaar na de behandeling van kanker nog niet ongesteld geworden? Dan kun je laten testen of je nog vruchtbaar bent. Lees meer over je vruchtbaarheid testen na de behandeling.

Vragen over vruchtbaarheid en kanker?

Heb je vragen over je vruchtbaarheid na de behandeling, een (onvervulde) kinderwens, of over de overgang? Of heb je menstruatieklachten of overgangsklachten? Vraag dan gerust om hulp.

Je kunt terecht bij een gynaecoloog of fertiliteitsarts. Vraag je arts of huisarts om een verwijzing als dat nodig is.