Woordenboek blaaskanker

Wordt vaak gezegd over een PET-scan. Voor de scan krijgt de patiënt radioactieve stof ingespoten. De arts ziet op de scan welke plek in het lichaam de stof opneemt. Op die plek is meer metabole activiteit. Dat kan betekenen dat er kanker zit.

Bij een MRI-scan en CT-scan kan contrastmiddel gebruikt worden. Zo zijn de weefsels beter van elkaar te onderscheiden. De kleur van een tumor is duidelijker dan de kleur van het gezonde weefsel. De kleur van het gezonde weefsel heet achtergrondaankleuring.

Een extra behandeling, meestal na een operatie. Het doel is om kankercellen die niet te zien zijn te doden. Daardoor is de kans op terugkeer van kanker kleiner.

Een bloedvat in de longen zit verstopt door een bloedprop. Zo komt er minder bloed in de longen waardoor er minder zuurstof uit de longen kan worden opgenomen.

Een uitzaaiing van de tumor. De uitzaaiing zit niet in de buurt van de tumor maar op een andere plek in het lichaam.

Cellen die er anders uitzien dan normale cellen. Het kan kanker zijn, maar is het niet altijd.

Schade aan weefsel. De oorzaak is een ziekte, wond of behandeling.

Ernstige, allergische reactie. Bijvoorbeeld door een wespensteek of bepaalde medicijnen.

Ernstige, allergische reactie. Bijvoorbeeld door een wespensteek of bepaalde medicijnen.

Medicijn tegen de pijn.

De patiënt vertelt de arts over de geschiedenis van de ziekte. De arts stelt vragen om meer te weten te komen over de klachten.

Het bloed heeft te weinig rode bloedcellen. Daardoor komt er niet genoeg zuurstof in de lichaamscellen.

De tumor groeit door in een bloedvat. Invasie betekent binnendringen.

Aan de voorkant, vooraan. Artsen gebruiken het woord bijvoorbeeld voor de plek waar de tumor zit.

Aan de voorkant, vooraan. Artsen gebruiken het woord bijvoorbeeld voor de plek waar de tumor zit.

Via dit bloedvat komt het bloed vanuit het hart in heel het lichaam.

Een onduidelijk beeld. Bijvoorbeeld bij een scan of röntgenfoto. Het laat iets zien dat er in het echt niet is.

Pijn in een gewricht.

Vocht in de buik, tussen de darmen in. Normaal zit hier geen vocht. Het kan ontstaan door kanker op het buikvlies.

Iets heeft geen duidelijke oorzaak of niet één duidelijke oorzaak.

Een zwak gevoel in het hele lichaam. Meestal komt dit door een ernstige ziekte.

Als links en rechts niet hetzelfde zijn. Bijvoorbeeld de linkerarm is sterker dan de rechterarm.

Iets heeft geen duidelijke oorzaak of niet één duidelijke oorzaak.

Cellen die er anders uitzien dan normale cellen. Het kan kanker zijn, maar is het niet altijd.

Een operatie waarbij de arts de baarmoeder weghaalt.

Aan de basis of op het laagste niveau.

Spier in de onderbuik. De spier is onderdeel van de bekkenbodem.

Moeite met ademen.

Goedaardig of onschuldig. Het gaat dan om een ziekte die niet kwaadaardig is, het is geen kanker.

De behandeling van kanker met straling. Het doel is om de kankercellen doden. Bestraling is plaatselijk. Alleen de plek waar de tumor zit, wordt bestraald.

Schade aan het lichaam door de bestraling.

Zorg voor mensen die niet meer beter kunnen worden. Het gaat om een behandeling die de klachten vermindert. En de gevolgen van de ziekte verzacht. De ziekte zelf wordt hierdoor niet geremd.

Onderzoek waarbij de arts een klein stukje weefsel weghaalt. Dat stukje weefsel gaat naar het laboratorium voor onderzoek.

Ontsteking van de blaas.

Een chronische ziekte van de blaas. Lijkt op een blaasontsteking, maar heeft een andere oorzaak.

Een operatie waarbij de arts de blaas weghaalt.

Kijkonderzoek van de blaas via de plasbuis.

Een tumor die in de blaas is ontstaan. Meestal is de tumor kwaadaardig. Dan is het kanker.

Een operatie waarbij de arts de blaas weghaalt.

Leeg of schoon.

Het bloed heeft te weinig rode bloedcellen. Daardoor komt er niet genoeg zuurstof in de lichaamscellen.

Bloed bij de urine (plas).

De tumor groeit door in een bloedvat. Invasie betekent binnendringen.

De bovendruk van de bloeddruk. Dit is het hoogste van de getallen bij een bloeddrukmeting.

Bestraling van binnenuit. De arts plaatst radioactief materiaal in het lichaam, dicht bij de tumor. Het radioactieve materiaal geeft straling af. Zo gaan de kankercellen dood.

In de buik wordt een opening gemaakt, zodat de urine (plas) het lichaam uit kan. Aan de opening zit een zakje waar de urine in loopt.

Zorg voor mensen die niet meer beter kunnen worden. Het gaat om een behandeling die de klachten vermindert. En de gevolgen van de ziekte verzacht. De ziekte zelf wordt hierdoor niet geremd.

Vocht in de buik, tussen de darmen in. Normaal zit hier geen vocht. Het kan ontstaan door kanker op het buikvlies.

Heel erge vermagering. Meestal komt dat door een ernstige ziekte, zoals kanker.

Een groepje kwaadaardige cellen dat nog geen kanker is, maar dat wel kan worden. Als de cellen doorgroeien in omliggend weefsel is het kanker.

Ziekte waarbij de lichaamscellen blijven delen en groeien. Zo ontstaat een kwaadaardige tumor. Kankercellen kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

Onderzoek naar losse cellen onder de microscoop.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe snel de (kanker)cellen delen. Proliferatie betekent groei. Hoe hoger het getal, hoe sneller de kanker groeit.

Een behandeling met medicijnen die kankercellen doden of de groei van de tumor remmen. De medicijnen komen in het bloed via een infuus, tabletten of een spuit.

Een behandeling waarbij tegelijkertijd bestraling en chemotherapie wordt gegeven. Door de chemotherapie werkt de bestraling beter.

Een behandeling met medicijnen die kankercellen doden of de groei van de tumor remmen. De medicijnen komen in het bloed via een infuus, tabletten of een spuit.

Een vrouw komt in de overgang door de behandeling met chemotherapie.

De afstand tussen de tumor en de rand van het verwijderde weefsel. Resectiemarge zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. De arts wil altijd een grote resectiemarge.

Een chronische ziekte van de blaas. Lijkt op een blaasontsteking, maar heeft een andere oorzaak.

Een chronische ziekte van de blaas. Lijkt op een blaasontsteking, maar heeft een andere oorzaak.

Een groepje kwaadaardige cellen dat nog geen kanker is, maar dat wel kan worden. Als de cellen doorgroeien in omliggend weefsel is het kanker.

Een bijkomende ziekte, bijvoorbeeld als iemand kanker heeft, maar ook hoge bloeddruk of suikerziekte.

Een ongewenste klacht die ontstaat door de behandeling.

Onderzoek waarmee organen en weefsels heel precies te zien zijn. Het onderzoek maakt gebruik van röntgenstraling en een computer.

Verstopping van de darmen die lang duurt. De ontlasting is vaak hard en poepen is moeilijk.

Aan de andere, tegengestelde, kant.

Onderzoek waarmee organen en weefsels heel precies te zien zijn. Het onderzoek maakt gebruik van röntgenstraling en een computer.

Een behandeling met medicijnen die kankercellen doden of de groei van de tumor remmen. De medicijnen komen in het bloed via een infuus, tabletten of een spuit.

Een operatie waarbij de arts de urineleider losmaakt van de blaas en vastmaakt aan de buik. Zo komt de urine (plas) via een opening in de buik in een zakje buiten het lichaam.

Een operatie waarbij de arts de blaas weghaalt.

Ontsteking van de blaas.

Kijkonderzoek van de blaas via de plasbuis.

Onderzoek naar losse cellen onder de microscoop.

Onderzoek naar losse cellen onder de microscoop.

Een lijstje van mogelijke diagnoses, aan de hand van enkele onderzoeken. De arts doet hierna nog meer onderzoek om een definitieve diagnose te stellen.

Poepen.

Te weinig vocht in het lichaam.

Ontsteking van de huid.

Het erfelijk materiaal. DNA zit in iedere cel van het lichaam.

De spierlaag van de blaas.

De onderdruk van de bloeddruk. Dit is het laagste van de getallen bij een bloeddrukmeting.

Een lijstje van mogelijke diagnoses, aan de hand van enkele onderzoeken. De arts doet hierna nog meer onderzoek om een definitieve diagnose te stellen.

Kankercellen en gezonde cellen kunnen op elkaar lijken, of juist niet. Als de kankercellen helemaal niet meer op gezonde cellen lijken, is de differentiatiegraad hoog. Dan groeit de tumor sneller en is er meer kans op uitzaaiingen.

Een lijstje van mogelijke diagnoses, aan de hand van enkele onderzoeken. De arts doet hierna nog meer onderzoek om een definitieve diagnose te stellen.

Verspreid. Zonder een duidelijke grens.

Het lichaam maakt urine (plas) aan.

Het erfelijk materiaal. DNA zit in iedere cel van het lichaam.

De plek in het lichaam waar de behandeling op gericht is. Bijvoorbeeld waar de bestraling moet komen.

Als er bloedvaten ontstaan op een plek in het lichaam. Zo krijgt die plek bloed. Bijvoorbeeld een tumor.

Cellen die er niet uitzien als normale cellen. Het kan een voorstadium van kanker zijn.

Moeite met ademen.

Een onderzoek met geluidsgolven. Deze golven zijn niet te horen. De weerkaatsing (echo) van de golven maakt organen en weefsels zichtbaar op een beeldscherm. Zo kan de arts de organen in het lichaam beoordelen.

De radioloog gebruikt deze term bij een echografie. Het gaat om het aantal geluidsgolven die terugkaatsen bij de echo. Echogeniciteit geeft aan of er iets mis is met een orgaan of weefsel.

Een onderzoek met geluidsgolven. Deze golven zijn niet te horen. De weerkaatsing (echo) van de golven maakt organen en weefsels zichtbaar op een beeldscherm. Zo kan de arts de organen in het lichaam beoordelen.

Een mineraal in het lichaam. Zoals natrium, kalium of calcium.

De tumor groeit in een bloedvat.

Onderzoek om in het lichaam te kijken. De arts gebruikt een dunne buis of slang die via de mond, plasbuis of anus in het lichaam komt. In de slang zit een camera en een lampje.

Pijnstilling via een prik of infuus in de rug. Zo verdooft de arts een deel van het lichaam.

De arts verwijdert weefsel met een operatie.

Operatie waarbij de arts organen en klieren verwijdert uit het onderste deel van de buik. Bijvoorbeeld de endeldarm, blaas, baarmoeder.

De tumor groeit in een bloedvat.

Verhaal van patiënt over de ziektegeschiedenis van de familie. Bijvoorbeeld of er kanker in de familie voorkomt.

Vlies dat om of tussen spieren zit. Het vlies is gemaakt van bindweefsel.

Radioactieve stof die de arts gebruikt bij een PET-scan. Kankercellen nemen deze stof meer op dan gewone cellen. Zo kan de arts kankercellen zien op de scan.

Bij een PET-scan gebruikt de arts een contrastvloeistof, zoals FDG. Als een tumor deze vloeistof opneemt, is de tumor te zien op de scan. De arts noemt zo’n tumor FDG-avide. Avide betekent letterlijk gulzig of hongerig.

Radioactieve stof die de arts gebruikt bij een PET-scan. Kankercellen nemen deze stof meer op dan gewone cellen. Zo kan de arts kankercellen zien op de scan.

Fotonen zijn energiebundels. Het gaat dan om licht of magnetische straling. Als iemand bestraling krijgt, is dat bijna altijd met fotonen.

Getal dat iets zegt over hoe fit een oudere patiënt is. De arts of verpleegkundige stelt de patiënt dan 8 vragen.

Voor een deel. Bijvoorbeeld een deel van een orgaan of een tumor.

Pijn in een gewricht.

De patiënt beslist samen met de zorgverlener welke behandeling het beste past.

Goedaardig of onschuldig. Het gaat dan om een ziekte die niet kwaadaardig is, het is geen kanker.

De graad geeft aan hoe sterk de kankercellen verschillen van gezonde cellen. Bij graad 1 lijken de kankercellen op gezonde cellen. Ze groeien langzaam en zijn niet agressief. Graad is een afkorting van differentiatiegraad.

De graad geeft aan hoe sterk de kankercellen verschillen van gezonde cellen. Bij graad 1 lijken de kankercellen op gezonde cellen. Ze groeien langzaam en zijn niet agressief. Graad is een afkorting van differentiatiegraad.

De graad geeft aan hoe sterk de kankercellen verschillen van gezonde cellen. Bij graad 2 lijken de kankercellen minder op gezonde cellen. Ze groeien sneller.

De graad geeft aan hoe sterk de kankercellen verschillen van gezonde cellen. Bij graad 3 groeien de kankercellen snel. Ze lijken helemaal niet meer op gezonde cellen.

Kankercellen en gezonde cellen kunnen op elkaar lijken, of juist niet. Als de kankercellen helemaal niet meer op gezonde cellen lijken, is de differentiatiegraad hoog. Dan groeit de tumor sneller en is er meer kans op uitzaaiingen.

Uitzaaiing van kanker via de bloedvaten. Zo komt de kanker in andere organen van het lichaam terecht. Hematogeen betekent: via het bloed.

Bloed bij de urine (plas).

Spontane bloedingen omdat er te weinig bloedplaatjes zijn.

Een breuk in de buikwand. Na een operatie heeft de buikwand een litteken. Als het litteken stuk gaat, wordt de buikwand zwakker. Door de zwakke plek kan buikinhoud uitpuilen, als een bult.

Als de artsen opnieuw bepalen in welk stadium de ziekte is.

Onderzoek van weefsel onder de microscoop.

Kankercellen en gezonde cellen kunnen op elkaar lijken, of juist niet. Als de kankercellen helemaal niet meer op gezonde cellen lijken, is de differentiatiegraad hoog. Dan groeit de tumor sneller en is er meer kans op uitzaaiingen.

Onderzoek van weefsel onder de microscoop.

De bloeddruk is (te) hoog.

De graad geeft aan hoe sterk de kankercellen verschillen van gezonde cellen. Bij graad 3 groeien de kankercellen snel. Ze lijken helemaal niet meer op gezonde cellen.

Een zweer in de blaas.

Te veel pigment in de huid. De huid ziet er donkerder uit dan normaal.

De bloeddruk is (te) hoog.

De spanning in de spieren is (te) hoog.

Er zitten veel bloedvaten, bijvoorbeeld in de buurt van de tumor.

De bloeddruk is (te) laag.

Er zitten weinig bloedvaten, bijvoorbeeld in de buurt van de tumor

Een operatie waarbij de arts de baarmoeder weghaalt.

Een behandeling met medicijnen. Het immuunsysteem krijgt dan een extra zetje en valt de kankercellen aan.

Een behandeling met medicijnen. Het immuunsysteem krijgt dan een extra zetje en valt de kankercellen aan.

Plas of poep niet kunnen ophouden.

In de buik wordt een opening gemaakt, zodat de urine (plas) het lichaam uit kan. Aan de opening zit een zakje waar de urine in loopt.

Als iets diep in het lichaam doordringt. Invasief kan betekenen dat kanker binnendringt in andere weefsels.

Een chronische ziekte van de blaas. Lijkt op een blaasontsteking, maar heeft een andere oorzaak.

In de spier.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe goed de afweercellen de kankercellen aanvallen. Bij een hoog getal zitten er veel afweercellen in de buurt van de kankercellen. Respons betekent reactie.

Tijdens de scan krijgt de patiënt contrastvloeistof. Dat gebeurt via een bloedvat.

Medicijnen of vocht komen via een bloedvat in het lichaam.

In de blaas.

Invasiediepte zegt iets over hoe diep de tumor in het weefsel groeit.

Als iets diep in het lichaam doordringt. Invasief kan betekenen dat kanker binnendringt in andere weefsels.

Bestraling van binnenuit. De arts plaatst radioactief materiaal in het lichaam, dicht bij de tumor. Het radioactieve materiaal geeft straling af. Zo gaan de kankercellen dood.

Bestraling van binnenuit. De arts plaatst radioactief materiaal in het lichaam, dicht bij de tumor. Het radioactieve materiaal geeft straling af. Zo gaan de kankercellen dood.

R2 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R2 ziet de arts met het blote oog kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel. Dan is de tumor niet helemaal verwijderd.

Ziekte waarbij de lichaamscellen blijven delen en groeien. Zo ontstaat een kwaadaardige tumor. Kankercellen kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

Getal dat iets zegt over hoe goed iemand voor zichzelf kan zorgen.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe snel de (kanker)cellen delen. Proliferatie betekent groei. Hoe hoger het getal, hoe sneller de kanker groeit.

Onderzoek om in het lichaam te kijken. De arts gebruikt een dunne buis of slang die via de mond, plasbuis of anus in het lichaam komt. In de slang zit een camera en een lampje.

De long is ingeklapt en er kan geen lucht meer in. Dan is ademen moeilijk en pijnlijk.

Doorsnijden.

Moeite met ademen.

Getal dat iets zegt over hoe goed iemand voor zichzelf kan zorgen.

Een zwak gevoel in het hele lichaam. Meestal komt dit door een ernstige ziekte.

Ziekte waarbij de lichaamscellen blijven delen en groeien. Zo ontstaat een kwaadaardige tumor. Kankercellen kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

De vier delen van een orgaan, als je een orgaan in vier delen zou verdelen. Met het kwadrant zegt de arts in welk deel van het orgaan de tumor zit.

De graad geeft aan hoe sterk de kankercellen verschillen van gezonde cellen. Bij graad 1 lijken de kankercellen op gezonde cellen. Ze groeien langzaam en zijn niet agressief. Graad is een afkorting van differentiatiegraad.

Schade aan weefsel. De oorzaak is een ziekte, wond of behandeling.

De bloeddruk is (te) laag.

Aan de buitenkant of zijkant.

Lymfeklieren die aan de buitenkant of zijkant liggen.

In de lengte.

Spier in de onderbuik. De spier is onderdeel van de bekkenbodem.

Via dit bloedvat komt het bloed vanuit het hart in heel het lichaam.

Een breuk in de buikwand. Na een operatie heeft de buikwand een litteken. Als het litteken stuk gaat, wordt de buikwand zwakker. Door de zwakke plek kan buikinhoud uitpuilen, als een bult.

De tumor is verwijderd, maar komt later weer terug op dezelfde plek.

Plaatselijk. Bijvoorbeeld op de plek van de tumor of van een orgaan.

De tumor is verwijderd, maar komt later weer terug op dezelfde plek.

De tumor groeit, soms ook in organen die dicht bij de tumor liggen.

Een bloedvat in de longen zit verstopt door een bloedprop. Zo komt er minder bloed in de longen waardoor er minder zuurstof uit de longen kan worden opgenomen.

Een röntgenfoto van de longen.

In de lengte.

Knobbeltjes in de longen. Soms is het kanker, maar het kan ook goedaardig zijn.

Knobbeltjes in de longen. Het kunnen uitzaaiing zijn van kanker, maar dat hoeft niet. Het kunnen bijvoorbeeld ook littekens zijn van een eerdere ontsteking.

Ontsteking van of in de longen.

Problemen met de lagere urinewegen, zoals de blaas, de prostaat of de urinebuis.

Problemen met de lagere urinewegen, zoals de blaas, de prostaat of de urinebuis.

De lymfeklieren zijn opgezet en groter dan normaal.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe goed de afweercellen de kankercellen aanvallen. Bij een hoog getal zitten er veel afweercellen in de buurt van de kankercellen. Respons betekent reactie.

Het vocht in de lymfevaten kan niet meer wegstromen. Zo ontstaat een zwelling of bult. Bijvoorbeeld in een arm of been.

Lymfogeen betekent dat iets via de lymfevaten gaat. Bijvoorbeeld als kanker via de lymfevaten uitzaait.

Er zitten kankercellen in het bloed of in de lymfe.

Een grote uitzaaiing, groter dan 2 millimeter. De arts kan de uitzaaiing met het blote oog zien.

Groot genoeg om met het blote oog te kunnen zien.

Ziekte waarbij de lichaamscellen blijven delen en groeien. Zo ontstaat een kwaadaardige tumor. Kankercellen kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

Ziekte waarbij de lichaamscellen blijven delen en groeien. Zo ontstaat een kwaadaardige tumor. Kankercellen kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

De graad geeft aan hoe sterk de kankercellen verschillen van gezonde cellen. Bij graad 2 lijken de kankercellen minder op gezonde cellen. Ze groeien sneller.

Overleg tussen verschillende artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners die veel weten over een bepaalde ziekte. Zij kijken samen wat de beste behandeling is voor iemand.

Dichtbij het midden. Bijvoorbeeld het midden van een orgaan.

Wordt vaak gezegd over een PET-scan. Voor de scan krijgt de patiënt radioactieve stof ingespoten. De arts ziet op de scan welke plek in het lichaam de stof opneemt. Op die plek is meer metabole activiteit. Dat kan betekenen dat er kanker zit.

Combinatie van problemen met de stofwisseling: overgewicht, hoge bloeddruk, te hoog cholesterol en te veel vet in het bloed.

Een uitzaaiing die de arts pas later ontdekt, na de diagnose.

Een operatie waarbij de arts de uitzaaiingen verwijdert.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe snel de (kanker)cellen delen. Proliferatie betekent groei. Hoe hoger het getal, hoe sneller de kanker groeit.

Kleine uitzaaiing van kanker. De uitzaaiing is alleen te zien onder de microscoop.

Een apparaat dat dingen vergroot. Zo worden kleine dingen zichtbaar. Bijvoorbeeld de cellen in het lichaam.

Een dagboek waarmee iemand kan bijhouden hoe vaak en hoeveel die plast.

Een onderzoek of behandeling waar de patiënt zo min mogelijk last van heeft. En waarbij er zo min mogelijk gezond weefsel wordt beschadigt.

Ontsteking van het slijmvlies in de mond.

Onderzoek om foto's te maken van de binnenkant van het lichaam. Op de foto's ziet de arts de organen en weefsels heel precies. En tumoren en uitzaaiingen als die er zijn. De arts bekijkt de foto's op een beeldscherm. Het scan-apparaat bestaat uit een tunnel en werkt met magneten.

Overleg tussen verschillende artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners die veel weten over een bepaalde ziekte. Zij kijken samen wat de beste behandeling is voor iemand.

Op meer plekken. Bijvoorbeeld de kanker zit op meer dan 1 plek. Multi betekent meerdere.

Een bijkomende ziekte, bijvoorbeeld als iemand kanker heeft, maar ook hoge bloeddruk of suikerziekte.

Meer dan één keer per nacht moeten plassen.

Een kunstmatige blaas, gemaakt van een stukje darm. Die kan de blaas vervangen als die verwijderd is.

Schade aan de zenuwen in de handen of voeten. Het gevoel aan de uiteinden van de zenuwen verandert. Zo ontstaan pijn, doofheid en/of tintelingen.

Het deel van de nier waarin de urine (plas) wordt opgevangen. Daarna gaat de urine door de urineleider naar de blaas.

Als iets niet in het lichaam doordringt. Bij een niet-invasieve tumor zaait de kanker niet uit en dringt de tumor niet door in andere weefsels.

Blaaskanker waarbij de kanker niet in de spierlaag van de blaas gegroeid is.

Een kunstmatige blaas, gemaakt van een stukje darm. Die kan de blaas vervangen als die verwijderd is.

Pijnstillers. Behalve tegen pijn helpen de medicijnen ook tegen ontstekingen. Bijvoorbeeld ibuprofen en diclofenac.

Pijnstillers. Behalve tegen pijn helpen de medicijnen ook tegen ontstekingen. Bijvoorbeeld ibuprofen en diclofenac.

Meer dan één keer per nacht moeten plassen.

Verstopping van de darmen die lang duurt. De ontlasting is vaak hard en poepen is moeilijk.

Iets dat voor verstopping zorgt.

De onderdruk van de bloeddruk. Dit is het laagste van de getallen bij een bloeddrukmeting.

Pijnstillers. Behalve tegen pijn helpen de medicijnen ook tegen ontstekingen. Bijvoorbeeld ibuprofen en diclofenac.

De arts verwijdert weefsel met een operatie.

Blaaskanker waarbij de kanker niet in de spierlaag van de blaas gegroeid is.

In de botten.

Vaker moeten plassen. Soms ook ongewild urine (plas) verliezen.

Een vrouw komt in de overgang door de behandeling met chemotherapie.

De patholoog onderzoekt het weggehaalde weefsel. Dan blijkt dat het inderdaad om een bepaalde ziekte gaat. Bij kanker: als uit weefselonderzoek blijkt dat het kanker is.

Palliatief betekent letterlijk verzachtend. Dan kan iemand niet meer beter worden. Met een palliatieve behandeling wil de arts de klachten verminderen en de ziekte remmen.

Zorg voor mensen die niet meer beter kunnen worden.

Voor een deel. Bijvoorbeeld een deel van een orgaan of een tumor.

Na de behandeling is de ziekte voor een deel weg, maar niet helemaal.

De patholoog onderzoekt het weggehaalde weefsel. Dan blijkt dat het inderdaad om een bepaalde ziekte gaat. Bij kanker: als uit weefselonderzoek blijkt dat het kanker is.

Op een scan van de tumor ziet de arts een afwijking die er anders uitziet dan de rest van het weefsel.

De arts verwijdert de lymfeklieren uit het kleine bekken. Het kleine bekken is de ruimte tussen de heupen, het schaambeen en het stuitje.

Het deel van de nier waarin de urine (plas) wordt opgevangen. Daarna gaat de urine door de urineleider naar de blaas.

Medicijn tegen de pijn.

Plaatselijk. Bijvoorbeeld op de plek van de tumor of van een orgaan.

De plasbuis. Hierdoor loopt de urine (plas) van de blaas naar buiten het lichaam.

Een vernauwing van de plasbuis.

Een dagboek waarmee iemand kan bijhouden hoe vaak en hoeveel die plast.

Vocht in de ruimte tussen de beide longvliezen. Normaal zit hier geen vocht. Het kan ontstaan door kanker op het longvlies, maar ook door bijvoorbeeld een ontsteking.

De arts verwijdert de lymfeklieren uit het kleine bekken. Het kleine bekken is de ruimte tussen de heupen, het schaambeen en het stuitje.

Ontsteking van of in de longen.

De long is ingeklapt en er kan geen lucht meer in. Dan is ademen moeilijk en pijnlijk.

Een ingreep waarbij de arts een poliep verwijdert. Bijvoorbeeld een operatie.

Een ingreep waarbij de arts een poliep verwijdert. Bijvoorbeeld een operatie.

Als een vrouw voor haar 40e in de overgang komt.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe snel de (kanker)cellen delen. Proliferatie betekent groei. Hoe hoger het getal, hoe sneller de kanker groeit.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe snel de (kanker)cellen delen. Proliferatie betekent groei. Hoe hoger het getal, hoe sneller de kanker groeit.

Dichter bij het midden van het lichaam. Bijvoorbeeld: ‘De schouder ligt proximaal van de hand’ betekent: de schouder ligt dichter bij het midden van het lichaam dan de hand.

TNM zegt iets over het stadium en de ernst van de kanker. T gaat over de grootte van de tumor, N gaat over uitzaaiingen in de lymfeklieren, M gaat over uitzaaiingen op een andere plek in het lichaam. De ‘p’ betekent dat de patholoog de TNM-score geeft na onderzoek van het weefsel.

Knobbeltjes in de longen. Soms is het kanker, maar het kan ook goedaardig zijn.

Het deel van de nier waarin de urine (plas) wordt opgevangen. Daarna gaat de urine door de urineleider naar de blaas.

R0 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R0 zitten er geen kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel.

R1 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R1 zitten er kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel. Dat is alleen te zien onder een microscoop. Dan zijn niet alle kankercellen uit het lichaam verwijderd.

R2 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R2 ziet de arts met het blote oog kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel. Dan is de tumor niet helemaal verwijderd.

Een bijwerking of klacht door de bestraling.

Een ontsteking van de blaas door bestraling.

Ontsteking van het slijmvlies door bestraling.

Schade aan het lichaam door de bestraling.

Een operatie waarbij de arts de blaas weghaalt.

R0 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R0 zitten er geen kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel.

De behandeling van kanker met straling. Het doel is om de kankercellen doden. Bestraling is plaatselijk. Alleen de plek waar de tumor zit, wordt bestraald.

Een operatie waarbij de chirurg met een robot de blaas verwijdert.

Het effect van een behandeling op de ziekte. Het geeft aan of de behandeling werkt.

Reactie van weefsel. Bijvoorbeeld: de huid wordt rood na een muggensteek.

Bij regressie wordt de ziekte minder. Bijvoorbeeld: de tumor wordt kleiner of de klachten verdwijnen.

Bij regressie wordt de ziekte minder. Als veel van de kankercellen doodgaan door de behandeling, is de regressiegraad hoog.

De ziekte is voorbij of de patiënt heeft er tijdelijk minder last van.

De arts haalt een stukje van de tumor weg voor onderzoek. Als de rest van de tumor op dit stukje lijkt, is het stukje representatief.

De arts verwijdert weefsel met een operatie.

De afstand tussen de tumor en de rand van het verwijderde weefsel. Resectiemarge zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. De arts wil altijd een grote resectiemarge.

De buitenrand van het weefsel dat de arts verwijdert.

Het effect van een behandeling op de ziekte. Het geeft aan of de behandeling werkt.

De arts bekijkt of de behandeling werkt.

De arts bekijkt of de behandeling werkt.

Opnieuw kijken naar de resultaten van een onderzoek.

Een operatie waarbij de chirurg met een robot de blaas verwijdert.

Een slaapmiddel of pijnstilling om te ontspannen. Zo heeft de patiënt minder last van een onderzoek of behandeling.

De behandeling van kanker met straling. Het doel is om de kankercellen doden. Bestraling is plaatselijk. Alleen de plek waar de tumor zit, wordt bestraald.

De behandeling van kanker met straling. Het doel is om de kankercellen doden. Bestraling is plaatselijk. Alleen de plek waar de tumor zit, wordt bestraald.

Pijnstilling via een prik of infuus in de rug. Zo verdooft de arts een deel van het lichaam.

De patiënt beslist samen met de zorgverlener welke behandeling het beste past.

De patiënt beslist samen met de zorgverlener welke behandeling het beste past.

Een tweede mening over de diagnose of behandeling. Het is de mening of het advies van een andere arts, in een ander ziekenhuis.

Een slaapmiddel of pijnstilling om te ontspannen. Zo heeft de patiënt minder last van een onderzoek of behandeling.

Zwelling met veel vocht na een operatie. Soms is het nodig om het vocht weg te halen met een punctie.

De patiënt beslist samen met de zorgverlener welke behandeling het beste past.

De graad geeft aan hoe sterk de kankercellen verschillen van gezonde cellen. Bij graad 3 groeien de kankercellen snel. Ze lijken helemaal niet meer op gezonde cellen.

De buitenrand van het weefsel dat de arts verwijdert.

De buitenrand van het weefsel dat de arts verwijdert.

R2 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R2 ziet de arts met het blote oog kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel. Dan is de tumor niet helemaal verwijderd.

R0 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R0 zitten er geen kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel.

Blaaskanker waarbij de kanker in de spierlaag van de blaas gegroeid is.

Pijn aan de spieren.

Beschrijving van wat er in het verleden is gebeurd met de gezondheid. Bijvoorbeeld ‘status na longontsteking’ betekent dat iemand in het verleden een longontsteking heeft gehad.

Poepen.

Een kunstmatige uitgang van urine (plas) of ontlasting (poep). Bijvoorbeeld als iemand niet meer kan plassen of poepen op de gewone manier.

Ontsteking van het slijmvlies in de mond.

Bindweefsel dat zorgt voor stevigheid van een orgaan.

Zorg voor mensen die niet meer beter kunnen worden. Het gaat om een behandeling die de klachten vermindert. En de gevolgen van de ziekte verzacht. De ziekte zelf wordt hierdoor niet geremd.

Iets ziet er anders uit dan normaal. De arts kan denken dat het kanker is, maar het kan ook iets anders zijn.

Uitzaaiingen van kanker die er al zijn als de patiënt de diagnose krijgt.

Een behandeling die door het hele lichaam gaat. Zoals chemotherapie, doelgerichte therapie of immunotherapie bij kanker.

Een behandeling die door het hele lichaam gaat. Zoals chemotherapie, doelgerichte therapie of immunotherapie bij kanker.

De bovendruk van de bloeddruk. Dit is het hoogste van de getallen bij een bloeddrukmeting.

Een röntgenfoto van de longen.

Schadelijke of giftige bijwerking van een medicijn of behandeling.

Radioactieve vloeistof die kankercellen zichtbaar maakt. Bijvoorbeeld bij een PET-CT-scan.

Het verwijderen van weefsel via de plasbuis.

Het verwijderen van weefsel uit de blaas via de plasbuis.

Het verwijderen van een tumor via de plasbuis.

Bij regressie wordt de ziekte minder. Als veel van de kankercellen doodgaan door de behandeling, is de regressiegraad hoog.

Een bloedprop blokkeert een bloedvat. Daardoor ontstaan problemen.

Te weinig bloedplaatjes. Dan ontstaan er soms spontane bloedingen of blauwe plekken.

Te weinig bloedplaatjes. Dan ontstaan er soms spontane bloedingen of blauwe plekken.

Er zit een bloedprop in een bloedvat. Dan kan het bloed niet meer doorstromen.

Medicijn om te voorkomen dat er bloedstolsels ontstaan. Een bloedstolsel kan een bloedvat verstoppen. Dan heeft iemand trombose.

Kankercellen en gezonde cellen kunnen op elkaar lijken, of juist niet. Als de kankercellen helemaal niet meer op gezonde cellen lijken, is de differentiatiegraad hoog. Dan groeit de tumor sneller en is er meer kans op uitzaaiingen.

Bij regressie wordt de ziekte minder. Als veel van de kankercellen doodgaan door de behandeling, is de regressiegraad hoog.

De afstand tussen de tumor en de rand van het verwijderde weefsel. Resectiemarge zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. De arts wil altijd een grote resectiemarge.

Het verwijderen van weefsel via de plasbuis.

Het verwijderen van weefsel uit de blaas via de plasbuis.

Het verwijderen van een tumor via de plasbuis.

Een tweede mening over de diagnose of behandeling. Het is de mening of het advies van een andere arts, in een ander ziekenhuis.

Onderzoek via de plasbuis naar hoe de bekkenbodem, de blaas en de plasbuis werken.

Te weinig vocht in het lichaam.

Een uitzaaiing van de tumor. De uitzaaiing zit niet in de buurt van de tumor maar op een andere plek in het lichaam.

Iets zit op 1 plek. Bijvoorbeeld: de kanker zit op 1 plek.

Een buisje waardoor de urine (plas) van de nier naar de blaas loopt.

Een operatie waarbij de arts de urineleider losmaakt van de blaas en vastmaakt aan de buik. Zo komt de urine (plas) via een opening in de buik in een zakje buiten het lichaam.

Kijkonderzoek van de urineleider en het nierbekken.

De plasbuis. Hierdoor loopt de urine (plas) van de blaas naar buiten het lichaam.

Een vernauwing van de plasbuis.

Een operatie waarbij de arts de plasbuis weghaalt.

De plasbuis. Hierdoor loopt de urine (plas) van de blaas naar buiten het lichaam.

Een vernauwing van de plasbuis.

Een buisje waardoor de urine (plas) van de nier naar de blaas loopt.

In de buik wordt een opening gemaakt, zodat de urine (plas) het lichaam uit kan. De urine komt via een stukje darm in een zakje terecht dat aan de opening vastzit.

Onderzoek via de plasbuis naar hoe de bekkenbodem, de blaas en de plasbuis werken.

Onderzoek van de organen die urine (plas) maken en van de geslachtsorganen.

Een arts met veel kennis van de organen die urine (plas) maken en van de geslachtsorganen van de man.

In de buik wordt een opening gemaakt, zodat de urine (plas) het lichaam uit kan. De urine komt via een stukje darm in een zakje terecht dat aan de opening vastzit.

Slijmvlies aan de binnenkant van de blaas, plasbuis, urineleiders en nieren (de urinewegen).

Kanker in het urotheel. Urotheel is slijmvlies aan de binnenkant van de urinewegen.

Blaaskanker die ontstaan is in het urotheel van de blaas. Urotheel is slijmvlies aan de binnenkant van de urinewegen.

Kanker in het urotheel. Urotheel is slijmvlies aan de binnenkant van de urinewegen.

Kanker in het urotheel. Urotheel is slijmvlies aan de binnenkant van de urinewegen.

Kijkonderzoek van de urineleider en het nierbekken.

Een operatie waarbij de arts de baarmoeder weghaalt.

Er zit een bloedprop in een bloedvat. Dan kan het bloed niet meer doorstromen.

Als er bloedvaten ontstaan op een plek in het lichaam. Zo krijgt die plek bloed. Bijvoorbeeld een tumor.

Iets ziet er anders uit dan normaal. De arts kan denken dat het kanker is, maar het kan ook iets anders zijn.

De lymfeklieren zijn opgezet en groter dan normaal.

Spontane bloedingen omdat er te weinig bloedplaatjes zijn.

De spanning in de spieren is (te) hoog.

Verstopping van de darmen die lang duurt. De ontlasting is vaak hard en poepen is moeilijk.

Als een vrouw voor haar 40e in de overgang komt.

Vocht in de ruimte tussen de beide longvliezen. Normaal zit hier geen vocht. Het kan ontstaan door kanker op het longvlies, maar ook door bijvoorbeeld een ontsteking.

Het lichaam houdt te veel vocht vast.

De geschiedenis van de patiënt. Vooral welke ziektes iemand heeft gehad.

Vocht in de buik, tussen de darmen in. Normaal zit hier geen vocht. Het kan ontstaan door kanker op het buikvlies.

Onderzoek van weefsel onder de microscoop.

De graad geeft aan hoe sterk de kankercellen verschillen van gezonde cellen. Bij graad 3 groeien de kankercellen snel. Ze lijken helemaal niet meer op gezonde cellen.

Een wet waarin alle rechten en plichten van de patiënt staan.

Een wet waarin alle rechten en plichten van de patiënt staan.

Getal dat iets zegt over de conditie en hoe goed iemand voor zichzelf kan zorgen. De score loopt van 0 tot 4. Bij 0 is de conditie goed, bij 4 slecht.

Getal dat iets zegt over de conditie en hoe goed iemand voor zichzelf kan zorgen. De score loopt van 0 tot 4. Bij 0 is de conditie goed, bij 4 slecht.

Zwelling met veel vocht na een operatie. Soms is het nodig om het vocht weg te halen met een punctie.

Schade aan de zenuwen in de handen of voeten. Het gevoel aan de uiteinden van de zenuwen verandert. Zo ontstaan pijn, doofheid en/of tintelingen.

De patiënt vertelt de arts over de geschiedenis van de ziekte. De arts stelt vragen om meer te weten te komen over de klachten.

Schatting van het aantal jaren dat een patiënt zal leven zonder dat de ziekte terugkomt.

Een zwak gevoel in het hele lichaam. Meestal komt dit door een ernstige ziekte.