Bestraling bij borstkanker mannen

Bestraling komt bij borstkanker vaak voor als behandeling. Bijna altijd krijg je naast bestraling ook andere behandelingen, zoals een operatie, chemotherapie of anti-hormonale therapie.

Lees op deze pagina over:

• Bestraling na een borstamputatie
• Bestraling in plaats van een okselkliertoilet
• Bestraling na een okselkliertoilet
• Bestraling bij een recidief (teruggekeerde tumor)
• Bestraling bij uitzaaiingen

Je leest op deze pagina ook praktische informatie zoals:

• Hoe werkt bestraling?
• Hoelang duurt een behandeling met bestraling?
• Bijwerkingen van bestraling

Bestraling na een borstamputatie

Na de borstamputatie kun je bestraling krijgen. Of de arts een aanvullende behandeling met bestraling adviseert, hangt van af de kans dat de ziekte terugkomt in de borst. Artsen kunnen die kans inschatten op basis van factoren zoals de grootte van de tumor, het type tumor, en of er lymfeklieruitzaaiingen zijn in de oksel of langs het borstbeen.

Bestraling in plaats van een okselkliertoilet

Zijn er bij de punctie of schildwachtklierprocedure uitzaaiingen in de lymfeklier(en) gevonden die groter zijn dan 2 millimeter? Dan moet ook de rest van de oksellymfeklieren worden behandeld.

Dit kan met bestraling van de oksel. Of met een okselklierdissectie, ook wel een okselkliertoilet genoemd. De arts bespreekt met je welke van de 2 behandelingen voor jouw situatie het meest geschikt is.

Bestraling na een okselkliertoilet

Blijkt na een okselkliertoilet dat 4 of meer lymfeklieren in de oksel aangetast zijn, of andere klieren buiten de oksel uitzaaiingen bevatten? Dan is ook bestraling van lymfeklieren nodig. Het gaat hierbij om de lymfeklieren in de oksel, langs het borstbeen en/of het sleutelbeen.

Bestraling bij een recidief

Als de tumor teruggekomen is, krijg je soms opnieuw bestraling. Dat gebeurt alleen nadat de voor- en nadelen van de nieuwe bestraling goed zijn afgewogen. De dosis straling is dan altijd laag, omdat je al eerder bestraling hebt gekregen.

Bij nogmaals bestralen is de kans op bijwerkingen groter. Verder wordt de bestraling dan vaak gecombineerd met hyperthermie, een behandeling waarbij het lichaam plaatselijk verhit wordt tijdens de bestraling.

Bestraling bij uitzaaiingen van borstkanker bij mannen

Zijn er uitzaaiingen van de borstkanker in andere delen van het lichaam? Dan kun je palliatieve bestraling krijgen. De bestraling heeft dan als doel de (pijn)klachten te beperken en de uitzaaiingen zo veel mogelijk stabiel te houden. Vooral uitzaaiingen in de botten, bij het ruggenmerg of in de hersenen kunnen baat hebben bij bestraling. Bij uitzaaiingen op andere plaatsen zoals de longen en lever heeft bestraling soms effect.

Bestraling bij uitzaaiingen in de botten

Bij uitzaaiingen in de botten wordt vaak 1 tot 3 keer een hogere bestralingsdosis gegeven. Bij de meeste patiënten neemt de pijn af. Bij een derde tot de helft van de patiënten verdwijnt de pijn helemaal. Een botuitzaaiing kan botbreuken of bijna-breuken veroorzaken. Dan is er eerst een operatie nodig om de breuk te herstellen en pijn te verlichten. Daarna volgt vaak alsnog bestraling.

Bestraling bij uitzaaiingen in hersenen of ruggenmerg

Bij uitzaaiingen in de hersenen of bij het ruggenmerg moet snel gehandeld worden. Het liefst voordat er uitvalsverschijnselen zijn, zoals een verminderde controle over de eigen bewegingen of een afname van gevoel. Uitvalsverschijnselen worden veroorzaakt door zenuwbeschadiging, doordat tumorcellen vanuit de wervelkolom naar de zenuwen in het ruggenmergkanaal groeien.

Bij uitzaaiingen in de hersenen kunnen de uitzaaiingen vaak heel gericht worden bestraald. Dit heet stereotactische bestraling of radiochirurgie.

Bestraling bij uitzaaiingen in longen en lever

Er zijn verschillende behandelingsmogelijkheden van uitzaaiingen in lever en longen. Bij enkele uitzaaiingen in deze organen kan precisiebestraling (stereotactische radiotherapie) helpen.

Bijwerkingen van bestraling bij borstkanker mannen

Bij mannen verdwijnt het borsthaar op de borst die wordt bestraald. Dit borsthaar komt niet altijd terug.

Bestraling is de behandeling van kanker met straling. Het doel is kankercellen te vernietigen en tegelijk gezonde cellen zoveel mogelijk te sparen. De bestraling gebeurt plaatselijk: alleen op het deel van je lichaam van de tumor of uitzaaiingen. Een ander woord voor bestraling is radiotherapie. 

De straling komt uit een bestralingstoestel. De straling gaat van buitenaf door je huid heen. De radiotherapeut bepaalt nauwkeurig de hoeveelheid straling en de plek waar je wordt bestraald.  

Voor een bestralingsbehandeling moet je een aantal dagen tot weken achter elkaar elke werkdag naar het ziekenhuis. Het weekend ben je meestal vrij, tenzij er ingehaald moet worden vanwege feestdagen of onderhoud van apparatuur. Van je arts hoor je hoeveel bestralingen er in jouw situatie nodig zijn.

Het bestralen zelf duurt een paar minuten. Inclusief de voorbereidingen duurt elke sessie ongeveer 10 tot 15 minuten.

Word je aan de linkerkant van je borstkas bestraald? Dan moet je tijdens de bestraling diep inademen en je adem ongeveer 30 seconden inhouden. Dit heet de breath-hold techniek. De inademing vult je longen met lucht. Zo komt het hart verder weg te liggen van het gebied dat de bestraling krijgt, en wordt de kans op hartschade kleiner.

Iedere keer dat je bestraling krijgt, doe je de breath-hold techniek een aantal keer.
Voordat de behandeling met bestraling start, krijg je oefeningen waarmee je leert je adem 30 tot 40 seconden in te houden.