Uitzaaiingen van oogmelanoom

Een oogmelanoom kan uitzaaien. Dat gebeurt bij ongeveer de helft van de mensen met een oogmelanoom. De kankercellen komen dan via je bloed terecht op andere plekken in je lichaam. 

Lees op deze pagina over:

• Hoe groot is de kans dat oogmelanoom uitzaait?
• Plekken waar oogmelanoom meestal naar uitzaait
• Klachten van uitzaaiingen naar de lever
• Klachten van uitzaaiingen naar de longen
• Onderzoek naar uitzaaiingen bij oogmelanoom
• Behandeling van uitzaaiingen bij oogmelanoom
• Vooruitzichten bij uitzaaiingen van oogmelanoom

Hoe groot is de kans dat oogmelanoom uitzaait?

Vanaf het moment dat het oogmelanoom is bestraald of het oog is verwijderd, kunnen er waarschijnlijk geen nieuwe uitzaaiingen (metastasen) ontstaan. Wel is het mogelijk dat er al vóór de behandeling zogenaamde micro-uitzaaiingen in het lichaam aanwezig waren die (nog) niet zichtbaar waren. Deze kunnen gaan groeien en leiden tot uitzaaiingen. 

De kans op uitzaaiingen hangt vooral af van de genetische kenmerken van het oogmelanoom, maar ook van andere factoren zoals de grootte en de plaats van het oogmelanoom.

Heb je een biopsie laten doen of is het oog verwijderd en is het DNA van het tumorweefsel onderzocht? Dan is meer bekend over de (genetische) kenmerken van het oogmelanoom. De arts kan met deze informatie het best inschatten hoe groot de kans op uitzaaiingen is.

Plekken waar oogmelanoom meestal naar uitzaait

Als oogmelanoom uitzaait is dat meestal eerst naar de lever. Later kan oogmelanoom ook uitzaaien naar de longen en de botten.

Als een oogmelanoom uitzaait, is dat meestal naar je lever. Meestal voel je daar in het begin niets van. Vaak worden de uitzaaiingen ontdekt bij screening met een echo van de lever.

Leveruitzaaiingen kunnen de volgende klachten geven:

• een opgezette lever (hier merk je meestal niets van)
• (vage) buikpijn
• misselijkheid en overgeven
• minder eetlust
• vermoeidheid en gevoel van zwakte
• afvallen, of juist dikker worden door vasthouden van vocht
• geelzucht: gele huid, geel oogwit, jeuk over je hele lichaam, donkere urine, lichtgekleurde ontlasting (met de kleur van stopverf)

Klachten van uitzaaiingen naar de longen

Een melanoom zaait wat minder vaak uit naar de longen. Van uitzaaiingen in je longen merk je in het begin meestal niets. Later kun je de volgende klachten krijgen:

• een hoest die verandert, bijvoorbeeld een hardnekkige prikkelhoest. Soms zit er bij het opgehoeste slijm een beetje bloed.
• kortademigheid
• een longontsteking die vaak terugkomt

Zitten er uitzaaiingen tussen het longvlies en het borstvlies? Dan kan er vochtophoping rond de longen ontstaan. Dit heet pleuravocht. Ademen kan hierdoor zwaar worden.

Onderzoek naar uitzaaiingen bij oogmelanoom

Als je bent behandeld voor een oogmelanoom zal de oogarts screening op uitzaaiingen met je bespreken. Meestal bestaat de screening uit een echo van je lever iedere 6 maanden voor de duur van 10 jaar.

Heb je klachten die misschien door uitzaaiingen komen? Dan krijg je meestal eerst een echo van je lever. Als de arts een afwijking vindt, krijg je nog een CT-scan van je buik en longen en/of een MRI-scan van je lever. Met deze onderzoeken kan de arts vaststellen of er uitzaaiingen zijn.

Behandeling van uitzaaiingen bij oogmelanoom

Zijn er bij jou uitzaaiingen gevonden? Dan verwijst de oogarts je naar de afdeling oncologie. Daar kijken ze of ze je verder kunnen behandelen. Je behandeling wordt dan besproken in een multidisciplinair overleg (MDO). In dat overleg zitten onder andere oncologen, chirurgen, oogartsen, radiotherapeuten en radiologen. 

Er is bijna geen kans op genezing bij uitzaaiingen van oogmelanoom. De behandeling heeft daarom als doel om de ziekte te remmen, je leven te verlengen en je klachten te verminderen. Lees verder over de behandeling van uitzaaiingen. 

Vooruitzichten bij uitzaaiingen van oogmelanoom

Heb je uitzaaiingen, dan is de prognose meestal niet goed. Lees verder op de pagina overlevingscijfers van oogmelanoom.

Bij uitzaaiingen in andere organen begint vaak de palliatieve fase. Hoelang deze fase duurt, verschilt per persoon. Naast de palliatieve behandelingen kun je ook palliatieve zorg krijgen.

Palliatieve zorg helpt mee aan een goede kwaliteit van leven en bij een goede afronding van het leven. Ook je dierbaren kunnen van deze zorg gebruik maken.