Rutheniumbestraling bij oogmelanoom

Rutheniumbestraling is vooral een geschikte behandeling bij een klein tot middelgroot oogmelanoom. De bestraling gebeurt van buitenaf en heet ook wel brachytherapie.

Lees op deze pagina over:

• Wat is rutheniumbestraling?
• Wanneer rutheniumbestraling bij oogmelanoom?
• Hoe gaat rutheniumbestraling?
• Bijwerkingen van rutheniumbestraling bij oogmelanoom

Wat is rutheniumbestraling?

Rutheniumbestraling is bestraling van buitenaf met een schildje ruthenium: een radioactieve stof die straling afgeeft.

Het oogmelanoom wordt van (heel) dichtbij bestraald. Daarom heet deze vorm van bestraling ook wel brachytherapie. Brachy betekent: dichtbij.

Rutheniumbestaling is een zeer nauwkeurige manier van bestralen, omdat er geen ‘vertaalslag’ gemaakt hoeft te worden van scans naar bestraling. De tumor zélf is namelijk te zien bij het plaatsen van het bestralingsschildje.

Wanneer rutheniumbestraling bij oogmelanoom?

Rutheniumbestraling kan een behandeling zijn bij een klein tot middelgroot oogmelanoom, stadium 1 of 2. Voor deze behandeling kun je terecht in het LUMC.

De behandeling is niet geschikt in deze situaties:

• De tumor ligt dicht bij de oogzenuw. Dan kan het schildje niet goed geplaatst worden.
• De tumor is dikker dan 7 mm. De straling kan zo ver niet komen.

De oogarts plaatst tijdens een operatie een schildje ruthenium op de buitenkant van het oog. Dit schildje geeft straling af op de plek waar het melanoom zit.

Het schildje is ongeveer even groot als een munt. Het plaatsen van het schildje gebeurt meestal onder volledige narcose. Soms kan het met plaatselijke verdoving.

De oogarts plaatst het schildje op de buitenkant van de oogbol, op de plek waar binnenin het oog het melanoom zit. Dit schildje is een soort radioactief geladen muntje dat straling afgeeft. 

Het schildje blijft 3 tot 10 dagen zitten. Dit is afhankelijk van hoeveel straling nodig is. Als de behandeling klaar is, wordt het schildje verwijderd. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving. 

Tijdens de hele behandeling moet je in het ziekenhuis blijven. Er is geen stralingsgevaar voor anderen, dus je mag gewoon bezoek ontvangen. 

Nadat het schildje is verwijderd, mag je naar huis. De maanden na de behandeling zal de tumor langzaam verschrompelen.

In de maanden na de behandeling krimpt de tumor. De arts kan dat zien tijdens controles. Soms reageert de tumor niet op de rutheniumstraling. Dan kun je de behandeling soms opnieuw krijgen.

Bijwerkingen van rutheniumbestraling

Rutheniumbestraling kan schade veroorzaken aan je oog:

• Het netvlies kan beschadigd raken. Daardoor kun je minder goed zien. 
• De oogzenuw kan beschadigen. Dit komt niet zo vaak voor. Dan kun je slechter en soms helemaal niet meer zien met het bestraalde oog.

De beschadigingen kunnen meteen optreden of na een paar maanden of jaren.

Soms kan de schade met succes behandeld worden met een laserbehandeling of met medicijnen. Je kunt daarna soms weer beter zien. De schade kan ook blijvend zijn.