Bestraling bij hersentumoren

Bestraling is de behandeling van kanker met straling. Het doel is kankercellen te vernietigen en tegelijk gezonde cellen zoveel mogelijk te sparen. De bestraling gebeurt plaatselijk: alleen op het deel van je lichaam van de tumor of uitzaaiingen. Een ander woord voor bestraling is radiotherapie. 

De straling komt uit een bestralingstoestel. De straling gaat van buitenaf door je huid heen. De radiotherapeut bepaalt nauwkeurig de hoeveelheid straling en de plek waar je wordt bestraald.  

Er zijn verschillende soorten bestraling bij een hersentumor:

• conformele radiotherapie en intensiteit gemoduleerde bestraling
• stereotactische bestraling
• protonentherapie

Heel soms bestaat de behandeling uit inwendige bestraling (brachytherapie). Meer over inwendige bestraling lees je op de website van Stichting Hersentumor.

De bestraling moet heel nauwkeurig gebeuren. Het is daarom belangrijk dat je je hoofd niet beweegt tijdens de bestraling. En dat je hoofd of hals elke keer in dezelfde houding ligt. Omdat dit niet makkelijk is, wordt er voor je een masker op maat gemaakt. Dit is een kunststof afdruk van je hoofd of hals. 

De laborant legt het masker vlak voor de bestraling over je gezicht en hals en maakt het masker vast aan de bestralingstafel. De mond en neus blijven vrij. Zo kun je normaal ademhalen. 

Op het masker maakt de radiotherapeut markeringen van de plek waar je bestraald wordt. Zo krijg je elke keer bestraling op precies dezelfde plek, en krijg je geen inktstrepen op je gezicht of hals.

Bestraling beschadigt niet alleen kankercellen, maar ook gezonde cellen op de plek die bestraald is. Dit kan bijwerkingen geven. Van welke bijwerkingen je last krijgt, hangt af van:

• de plek die bestraald wordt
• de dosis bestraling
• de techniek die gebruikt wordt

Mogelijke bijwerkingen zijn:

• Vermoeidheid
• Minder trek in eten
• Haaruitval: de huid en de haarwortels zijn vrij stralingsgevoelig. Hierdoor kan je haar uitvallen. Dat begint meestal na 2 tot 3 weken, dus nog tijdens de bestralingen. Je haar valt vooral uit op de plek waar de straling je hoofd raakt. Soms ook op de plek waar de straling je hoofd weer verlaat. Meestal is de haaruitval tijdelijk. Het kan maanden duren voordat je haar weer terugkomt. Dit heeft onder andere te maken met de dosis straling die je krijgt. Je kunt de haaruitval camoufleren met een pruik of haarstuk. Vraag je zorgverzekeraar of de kosten van een pruik worden vergoed. Je kunt de radiotherapeut hiervoor om een verklaring vragen.
• Problemen met zien en/of horen. Dit hangt af van de plek die bestraald is. Meestal gaan deze klachten na de bestralingen weer over.
• Lichte geheugen- en concentratiestoornissen. Dit is vaak blijvend. De beperkingen worden meestal pas lange tijd na de behandeling duidelijk. Zulke klachten komen voor een deel door de behandeling, maar vooral ook door de tumor zelf.

De meeste klachten verdwijnen vaak een paar weken na de behandeling. Maar je kunt nog lang moe blijven.

De arts of laborant geeft je advies over hoe je de bijwerkingen kunt beperken.