Wat is peniskanker?

Peniskanker is een verzamelnaam voor alle kankers aan de penis. De medische term hiervoor is peniscarcinoom. Peniskanker ontstaat meestal in de voorhuid.

Lees op deze pagina over:

• Vooruitzichten bij peniskanker
• Symptomen van peniskanker
• Ga op tijd naar de huisarts
• Peniskanker is een zeldzame ziekte
• Soorten peniskanker
• Oorzaken en risicofactoren van peniskanker
• Uitzaaiingen bij peniskanker

Vooruitzichten bij peniskanker

De vooruitzichten bij peniskanker zijn meestal goed als er nog geen uitzaaiingen zijn. De prognose hangt af van de soort peniskanker en het stadium van de ziekte. Wanneer de kanker alleen in de penis zit, zijn de vooruitzichten goed. Als er uitzaaiingen in de lymfeklieren worden gevonden, is de prognose minder goed. 

Zitten de uitzaaiingen alleen in de lymfeklieren van de lies en zijn het er niet te veel? Dan zijn de vooruitzichten nog steeds goed. Na 5 jaar leeft nog 70% van de mannen met peniskanker. Zijn er uitzaaiingen in de lymfeklieren van het bekken, of groeit de uitzaaiing buiten het kapsel van de lymfeklier? Dan is de prognose een stuk slechter. Na 5 jaar leeft gemiddeld nog maar 30% van de patiënten.

Bekijk de overlevingscijfers van peniskanker.

Symptomen van peniskanker

Peniskanker begint vaak met een verandering van de huid van de penis of met een wondje dat niet geneest. Dat kan een rode plek, puistje, wrat of zweertje zijn dat niet weggaat. Meestal is dit op de eikel of onder de voorhuid. Als de afwijking groeit of niet vanzelf weggaat, is het belangrijk om naar een arts te gaan.

Lees verder over de symptomen van peniskanker.

Ga op tijd naar de huisarts

Er bestaat veel schaamte rondom peniskanker. Mannen blijven lang met klachten rondlopen voor ze naar de (huis)arts gaan. Zie of voel je iets anders aan je penis, bijvoorbeeld een zwelling? Laat er dan een arts naar kijken. Peniskanker is namelijk goed te behandelen wanneer je er op tijd bij bent. Bij Jos duurde het ruim 15 jaar voor hij de diagnose peniskanker kreeg. Hij vertelt er openlijk over.

Peniskanker is een zeldzame ziekte

Peniskanker is een zeldzame vorm van kanker. In Nederland kregen in 2023 kregen 207 mensen deze ziekte. Peniskanker komt het meeste voor bij mannen boven de 60 jaar. Maar ook jongere mannen kunnen peniskanker krijgen.

Met peniskanker kom je bij een uroloog. Deze arts doet verschillende onderzoeken om te kijken of het bij jou ook echt om peniskanker gaat. Omdat het een zeldzame ziekte is, zijn er maar weinig ziekenhuizen met ervaring met de behandeling van peniskanker. Daarom is de zorg voor patiënten met peniskanker gecentraliseerd in een paar ziekenhuizen in Nederland.

Soorten peniskanker

Er zijn verschillende soorten peniskanker. In de meeste gevallen gaat het om een plaveiselcelcarcinoom. Dit is een tumor die in de huidcellen ontstaat. Deze informatie gaat over deze soort peniskanker.

Heel soms komen andere soorten kanker in de penis voor, zoals een basaalcelcarcinoom, sarcoom, adenocarcinoom of melanoom. De prognose verschilt per soort. De behandeling is voor het grootste deel gelijk.

Er bestaan ook voorstadia van peniskanker (PIN of PeIN, Morbus Bowen, Queyrat). Deze voorstadia zijn redelijk zeldzaam. Heb je een voorstadium van peniskanker? Laat je dan behandelen door een uroloog met voldoende ervaring op dit gebied.

Oorzaken en risicofactoren van peniskanker

Peniskanker (of een voorstadium ervan) wordt in ongeveer 4 van de 10 gevallen veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Infecties met HPV komen vaak voor. Bijna iedereen maakt ooit wel eens een infectie door. Meestal ruimt het lichaam dit virus vanzelf op. Maar soms gebeurt dat niet en speelt HPV een rol bij het ontstaan van (voorstadia van) kanker.

Peniskanker komt vaker voor bij mannen met een vernauwde voorhuid. Dit maakt het moeilijker om de eikel goed schoon te maken. En het kan ervoor zorgen dat je een afwijking pas later opmerkt. Ook onvoldoende hygiëne, overgewicht en roken zijn risicofactoren.

Uitzaaiingen bij peniskanker

Of en wanneer peniskanker uitzaait, hangt af van hoe agressief de tumor is. Uitzaaiingen komen vaker voor als de tumor in de diepere lagen van de penis groeit. Uitzaaiingen van peniskanker komen eerst terecht in de lymfeklieren van de liezen. Daarna kan de ziekte zich verspreiden naar andere delen van het lichaam. Als de ziekte verder verspreid is dan de liezen, is de ziekte meestal niet meer te genezen.

Lees verder over uitzaaiingen bij peniskanker.