Operatie bij endeldarmkanker

De meeste mensen met endeldarmkanker krijgen een operatie. De kans is groot dat je geneest door de operatie, maar dat is niet altijd zo. Soms is ook chemotherapie of een ander soort medicijnen nodig.

Voordat je geopereerd wordt, heb je een gesprek met de chirurg. Hij of zij vertelt meer over de operatie. Als er een kans is dat je na de operatie een stoma nodig hebt, hoor je dat ook voor de operatie.

Lees verder over:

• Hoe kun je je voorbereiden op de operatie?
• Het gesprek met de chirurg over de operatie
• Hoe gaat een operatie bij endeldarmkanker?
• Een stoma na de operatie
• Complicaties en gevolgen van de operatie

Hoe kun je je voorbereiden op de operatie?

Krijg je een operatie voor endeldarmkanker, dan kun je je thuis voor de operatie al voorbereiden. Een aantal dingen die je zelf kunt doen:

• Werk aan een goede conditie.
• Eet en drink gezond, zorg dat je genoeg eiwitten binnenkrijgt. Een diëtist kan hierbij helpen. Je kunt ook zelf kijken in welke producten veel eiwitten zitten.
• Stop met roken. Als je niet rookt, is de kans op een complicatie na de operatie kleiner. Je herstelt sneller als je niet rookt.

Lees verder over hoe je je kunt voorbereiden op een behandeling bij kanker.

Het gesprek met de chirurg over de operatie

Voor je operatie, heb je eerst een gesprek met de chirurg. Van hem of haar hoor je hoe de operatie zal gaan en hoe je je kunt voorbereiden. Ook vertelt de chirurg welke complicaties en gevolgen de operatie kan hebben voor je.

Het is belangrijk om het gesprek goed voor te bereiden. Hieronder staan voorbeeldvragen die je kunt stellen. Vul ze vooral aan met je eigen vragen:

• Welke operatie krijg ik: een operatie via de anus, een open-buik-operatie of een kijkoperatie?
• Wat gebeurt er precies tijdens de operatie?
• Krijg ik voor de operatie nog onderzoeken?
• Hoe kan ik me voorbereiden op de operatie?
• Wat zijn de risico’s van de operatie?
• Zijn er alternatieven voor de operatie?
• Hoe lang moet ik in het ziekenhuis blijven en hoe verloopt het herstel?
• Hoe gaat het verder na de operatie?
• Is er een stoma nodig na de operatie?

Hoe gaat een operatie bij endeldarmkanker?

Voordat de operatie begint, word je in slaap gebracht. Je krijgt ook pijnstilling en antibiotica via een infuus.

De chirurg verwijdert tijdens de operatie het stuk darm waar de tumor in zit. Ook haalt de chirurg vetweefsel en lymfeklieren in de buurt van de tumor weg.

Lees op deze pagina over:

• Een operatie via de anus bij endeldarmkanker (TEM of TAMIS)
• Een kijkoperatie bij endeldarmkanker
• Een open-buik-operatie bij endeldarmkanker
• Na de operatie van endeldarmkanker
• Een stoma na de operatie
• Complicaties van de endeldarmoperatie
• Gevolgen van een endeldarmoperatie

Een operatie via de anus (TEM of TAMIS)

Soms kan de chirurg de tumor weghalen via je anus (poepgat). Dat kan alleen als de tumor niet dieper in de darmwand is gegroeid en er geen uitzaaiingen zijn (stadium 1 endeldarmkanker). 

Bij een operatie via de anus opereert de chirurg via een buis in je endeldarm. Voor de operatie ben je onder narcose. De buis komt via je anus (poepgat) in je lichaam. De buis blaast de endeldarm op. Na de operatie zijn er geen wonden van sneetjes of een grote snee na de operatie.

De chirurg haalt de tumor weg uit de endeldarm. Het weggehaalde weefsel gaat naar de patholoog die het onder de microscoop onderzoekt. Soms blijkt dan dat er alsnog een grotere operatie nodig is.

De naam voor een operatie via de anus is TEM (Transanale Endoscopische Microchirurgie) of TAMIS (Transanale Minimaal Invasieve Chirurgie). Er zijn kleine verschillen tussen TEM en TAMIS. Je arts vertelt je hier meer over.

Een kijkoperatie (een laparoscopie)

Als een operatie via de anus niet kan, opereert de chirurg meestal met een kijkoperatie. De arts hoeft dan maar 3 tot 6 kleine sneetjes van 1-2 cm in en rond je buik te maken. Door die openingen kan de arts de instrumenten in je buik brengen.

De arts haalt zo het stuk darm los waar de tumor zit. Als het losgehaald is, maakt de chirurg één grotere snee van ongeveer 4-8 cm om het stuk darm uit je lichaam te halen.

Een kijkoperatie heeft voordelen ten opzichte van een open-buik-operatie. De wonden zijn kleiner en daardoor herstel je sneller.

Een kijkoperatie heet ook wel een laparoscopische operatie of een laparoscopie. In sommige ziekenhuizen wordt deze operatie met de hulp van een robot uitgevoerd. Een chirurg bestuurt de robot.

Soms blijkt tijdens de kijkoperatie dat er toch een open-buik-operatie nodig is.

Een open-buik-operatie

De chirurg kan ook de buik openmaken met een grotere snee van 10-15 cm. Dit soort operatie heet een open-buik-operatie. Hoe groot de snee precies is en waar de snee zit, ligt aan de plek van de tumor.

Een open-buik-operatie kan nodig zijn als de tumor te groot is voor een kijkoperatie. Of als je al vaker geopereerd bent. Dan is de kans op verklevingen na de operatie groter. Soms is de darmtumor ingegroeid in een ander orgaan, zoals de baarmoeder, de buikwand of de blaas. Dan is soms ook een open-buik-operatie nodig.

Na het weghalen van de tumor maakt de chirurg de stukken darm weer aan elkaar vast. Soms krijg je een stoma.

Het weggehaalde weefsel gaat naar de patholoog. Hij of zij onderzoekt het weefsel in het laboratorium om te bepalen welk stadium endeldarmkanker je hebt.

Na de operatie van endeldarmkanker

Na de operatie kom je in de uitslaapkamer. Hier word je langzaam wakker en houden verpleegkundigen je in de gaten. Als je weer wakker wordt, begeleiden zij je bij het eerste herstel. Je kunt pijn hebben na de operatie en je krijgt hiervoor medicijnen.

Ook moeten in de tijd na de operatie je darmen weer op gang komen.

Een stoma na de operatie

De chirurg kan de stukken darm niet altijd weer aan elkaar vastmaken. Dan heb je blijvend een stoma nodig. Zodat de ontlasting je lichaam uit kan.

Ook als de naad tussen de twee stukken darm niet goed geneest, kan een stoma nodig zijn.

Een stoma kan ook tijdelijk nodig zijn. Lees de uitgebreide informatie over een stoma bij darmkanker.

Complicaties van de endeldarmoperatie

Bij een endeldarmoperatie kunnen complicaties ontstaan. Een complicatie is een gevolg van de operatie. Meestal zijn complicaties tijdelijk.

Voor je geopereerd wordt, vertelt de chirurg welke complicaties na de operatie kunnen ontstaan. Bij een darmoperatie kunnen deze complicaties voorkomen:

• Naadlekkage: ongeveer 5-15% van de mensen krijgt na de operatie een naadlekkage. Dan lekt er ontlasting buiten je darmen. Door een naadlekkage krijg je heel soms een buikvliesontsteking. Bij een naadlekkage moet je opnieuw geopereerd worden en krijg je (tijdelijk) een stoma.
• Misselijkheid: veel mensen hebben last van misselijkheid na de operatie, omdat je maag en je darmen weer opnieuw op gang moeten komen. Je arts kan medicijnen geven om het te voorkomen.
• Problemen met je ontlasting: bijvoorbeeld verstopping, diarree of dunne ontlasting. Je maag en je darmen moeten weer opnieuw op gang komen na de operatie. Deze problemen kunnen soms langer aanhouden. Lees meer over problemen met je ontlasting.

Een abces in je buik: Heel zelden ontstaat een abces na de operatie. Dit is een holte waar pus in zit. Als je een abces in je buik hebt, is vaak antibiotica nodig en soms een drain (een slangetje) om het pus af te voeren. Deze complicaties kunnen ook voorkomen na een operatie, maar zijn niet specifiek voor een darmoperatie:

• een nabloeding
• een infectie of ontsteking van de wond
• een longontsteking
• trombose: een bloedpropje in de bloedvaten

Gevolgen van een endeldarmoperatie

Na de operatie kun je verschillende klachten hebben. Bijvoorbeeld problemen met de ontlasting, seksuele problemen, een stoma hebben of problemen met het plassen. Ook vermoeidheid komt veel voor na de operatie.

Veel klachten verminderen en verdwijnen na verloop van tijd. Sommige klachten kun je lang blijven houden. Lees meer informatie over blijvende klachten bij endeldarmkanker.

Wanneer moet je het ziekenhuis bellen?

Je krijgt na de operatie informatie mee over de tijd na de operatie. Bijvoorbeeld bij welke klachten je naar het ziekenhuis moet bellen.

Dat is onder andere in de volgende situaties, maar ook als je je zorgen maakt:

• als je koorts hebt (hoger dan 38 °C)
• als je misselijk bent en moet overgeven en dit niet over gaat
• als je pijn hebt die steeds erger wordt
• als je litteken verandert, bijvoorbeeld als het rood wordt, opzwelt of lekt
• als je last hebt van verstopping, diarree of als je buik opzet