Soorten zaadbalkanker

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Zaadbalkanker ontstaat in de zaadbal. Meestal ontstaat de tumor in de cellen die het zaad maken: de kiemcellen. Zo’n tumor heet een kiemceltumor. 

Kiemceltumoren in de zaadbal zijn in te delen in 3 groepen:

De informatie op kanker.nl gaat over deze 3 groepen.

Seminoom

Een seminoom is een kiemceltumor die ontstaat in het binnenste deel van de zaadbal, waar de zaadcellen worden gemaakt. Ongeveer de helft van alle zaadbaltumoren is een seminoom.

Seminomen zijn minder agressief dan non-seminomen: ze groeien minder snel en zaaien minder snel uit.

Sommige seminomen maken een stofje aan dat HCG heet. Dit is op te sporen met bloedonderzoek. Wanneer de hoeveelheid HCG in je bloed hoger is dan normaal, kan dat op zaadbalkanker wijzen. 

Lees meer over de behandeling van zaadbalkanker van het type seminoom.

Non-seminoom

Een non-seminoom is een kiemceltumor die geen seminoom is. Deze  soort zaadbalkanker ontstaat ook in het binnenste deel van de zaadbal, waar de zaadcellen worden gemaakt. Ongeveer de helft van alle zaadbaltumoren is een non-seminoom.

Voorbeelden zijn:

  • embryonaalcarcinoom 
  • teratoom
  • dooierzaktumor of yolk sac tumor
  • choriocarcinoom 
  • combinaties van deze vormen 

Non-seminomen komen vaker voor bij jonge mannen. Ze groeien meestal sneller dan seminomen en zaaien sneller uit. Maar uitzaaiingen zijn meestal goed te behandelen met chemotherapie.

Sommige non-seminomen maken een stofje aan dat AFP heet en/of een stofje dat HCG heet. Dit is op te sporen met bloedonderzoek. Als de hoeveelheid AFP en/of HCG in je bloed hoger is dan normaal, kan dat op zaadbalkanker wijzen. 

Lees meer over de behandeling van zaadbalkanker van het type non-seminoom.

Combinatie van seminoom en non-seminoom

Er bestaan ook zaadbaltumoren die een combinatie van seminoom en non-seminoom zijn. Deze combinatietumoren worden behandeld als een non-seminoom, omdat het non-seminoom deel in deze tumor het meest agressief is.

Lees meer over de behandeling van zaadbalkanker van het type non-seminoom.

Extragonadale kiemceltumor 

Heel soms ontstaat de kiemceltumor niet in de zaadballen, maar daarbuiten. Dit wordt ook wel een extragonadale kiemceltumor genoemd. Extragonadaal betekent buiten de geslachtsorganen.

Extragonadale kiemceltumoren kunnen zowel seminoom als non-seminoom zijn. 

Andere vormen van zaadbalkanker

Zaadbalkanker ontstaat soms ook uit andere cellen van de zaadbal. Dit komt niet vaak voor. 

Voorbeelden van dit soort tumoren zijn:

  • Leydigceltumor
  • Sertoliceltumor
  • rete testis carcinoom 
  • lymfoom in de zaadbal
  • sarcoom in de zaadbal

De behandeling van dit soort tumoren is anders dan van kiemceltumoren. Bij Leydigceltumor en Sertoliceltumor is bijvoorbeeld geen chemotherapie nodig, omdat de kans op uitzaaiingen heel klein is. De arts kan hier meer over vertellen.

Colofon

Met medewerking van:

Foto Richard Meijer

Dr. Richard Meijer

Uroloog-oncoloog, UMC Utrecht

LinkedIn

Illustratie mannen

Mannen die zaadbalkanker hebben (gehad)

Foto Martine Folsche

Martine Folsche, MANP

Verpleegkundig specialist, Erasmus MC

Linkedin

Logo Stichting Zaadbalkanker

Stichting Zaadbalkanker

Patiëntenorganisatie

Website

Gemaakt door de redactie van kanker.nl

Laatste update: juli 2022