Huidklachten bij bestraling

Bestraling heeft invloed op je huid in het gebied dat bestraald wordt. Daardoor kun je huidklachten of problemen met je huid krijgen. Dit komt vooral voor bij bestraling van de borst (bij borstkanker), de liezen of de vulva.

Lees op deze pagina verder over:

• Welke huidproblemen komen voor na bestraling?
• Wat kun je zelf doen bij huidklachten door bestraling?
• Huidklachten en zonlicht: waar kun je op letten?
• Donkere huid door bestraling

Welke huidproblemen komen voor na bestraling?

Na bestraling kan je huid in het bestraald gebied rood worden. Je huid kan ook warm en branderig aanvoelen. Later kan je huid droog worden en gaan vervellen. Ook kun je last hebben van jeuk. 

Soms gaat je huid open. Als dat gebeurt, is dat meestal in lichaamsplooien bij de liezen of onder de borst. Vaak krijg je dan eerst een blaar. Die kan pijn doen. De arts of verpleegkundige adviseert dan crèmes en verbandmiddelen.

De huidklachten zijn het meest aanwezig rond het einde van de bestraling en in de eerste twee weken daarna. Meestal geneest je huid binnen 4 tot 6 weken na de laatste bestraling. 

Wat kun je zelf doen bij huidklachten door bestraling?

Je kunt proberen extra irritatie en last van je huid in het bestraalde gebied te voorkomen. Van de bestralingsarts of verpleegkundige hoor je waar je op kunt letten, en wanneer je contact moet opnemen. 

We hebben de adviezen voor je op een rijtje gezet:

Wassen, douchen en baden

• Douche niet te lang: 5 tot 10 minuten.
• Gebruik niet te heet water.
• Was je huid voorzichtig, scrub niet.
• Dep je huid zachtjes droog na het douchen of in bad gaan. Wrijf niet. Maak ook je huidplooien goed droog.
• Overleg of je kunt zwemmen. Heb je huidklachten, wacht dan met zwemmen tot je huid hersteld is.

Kleding

• Draag kleding die comfortabel aanvoelt. Liefst van een luchtig materiaal, zoals katoen.
• Voorkom schurende en knellende randen/naden.

Tape of pleisters

• Plak geen pleisters op de bestraalde huid. Wordt je huidreactie erger en dreigt je huid open te gaan, vraag dan advies aan je arts of verpleegkundige.
• Gebruik je medicinale pleisters? Plak ze dan buiten het gebied dat bestraald wordt.

Scheren en huidverzorgingsproducten 

• Wil je het gebied waar je bestraald bent scheren of ontharen? Scheer niet met mes en zeep. Liever elektrisch. Gebruik geen ontharingscrème. 
• Gebruik op het gebied waar je bent bestraald alleen neutrale huidverzorgingsproducten. Vraag bij twijfel advies aan je arts of verpleegkundige.
• Gebruik cosmetische producten zoals make-up, parfum, en aftershave liever niet in het gebied dat bestraald wordt. Daarbuiten mag wel.
• Ligt je oksel in het bestraalde gebied? Gebruik dan liever een milde deodorant en liever een roller dan een spuitbus. 

Bij jeuk

• Heb je last van jeuk? Probeer niet te krabben of wrijven, hoe lastig dit ook kan zijn. 
• Als je veel last hebt van jeuk, kun je een crème krijgen. Vraag je arts of verpleegkundige om advies. 
• Koelen helpt, dus draag luchtige kleding en leg je crème in de koelkast (niet in de diepvries!). 

Bij vervelling 

• Smeer een paar keer per dag een vette crème op je huid, bijvoorbeeld cetomacrogolcrème met vaseline of calendulacrème. Je mag de crème zo vaak smeren als je wilt.

Als je huid opengaat

• Soms ontstaan er na de bestraling blaren op je huid en gaat je huid open (vooral in de plooien). Dit kan dit pijnlijk zijn. Overleg dan met je radiotherapeut of je verpleegkundige welke pijnstillers je kunt gebruiken en hoe je dit het beste kunt behandelen.

Huidklachten en zonlicht: waar kun je op letten?

Je huid is tijdens de bestraling en in de maanden daarna vaak extra gevoelig voor verbranding door de zon. Daarom is het belangrijk om de bestraalde huid goed tegen de zon te beschermen.

Adviezen: 

• Blijf het eerste jaar na bestraling wat meer uit de zon met het deel van je huid dat bestraald is. Ga ook liever niet onder de zonnebank. Trek eerder een shirt met kraag aan en zoek ook wat eerder de schaduw op. Draag een hoed of pet bij langere wandelingen en fietstochten. 
• Kun je de zon niet vermijden? Gebruik dan een zonnebrandmiddel met factor 30 of hoger op de huid die bestraald is. Breng de zonnebrandcrème vaak opnieuw aan.

Donkere huid door bestraling

Door bestraling maakt je huid meer pigment aan. Daardoor kan je huid wat donkerder worden in de maanden na de bestraling. Hoe donkerder je eigen huidskleur, hoe groter de kans dat je huid donkerder wordt. 

Meestal verdwijnt de donkerdere kleur weer. Meestal gebeurt dit tussen 2 tot 8 maanden. Maar soms kan het langer dan een jaar duren.

De adviezen op deze pagina zijn algemene adviezen. In jouw situatie kunnen andere adviezen gelden. Bespreek dit met je arts of verpleegkundige. Neem bij twijfel ook altijd contact op met je zorgverlener.