Seksualiteit en bestraling

Een behandeling met bestraling kan invloed hebben op je seksleven. Bespreek je klachten met je arts of verpleegkundige. Soms is er een oplossing voor.

Lees op deze pagina verder over:

• Klachten door bestraling van het bekkengebied
• Vermoeidheid en andere lichamelijke klachten door bestraling
• Invloed bestraling op seksualiteit bij vrouwen
• Invloed bestraling op seksualiteit bij mannen
• Seksualiteit tijdens de bestraling

Klachten door bestraling van het bekkengebied

Krijg je bestraling op het bekkengebied, dan kan het zijn dat belangrijke organen worden (mee)bestraald, zoals:

• de eierstokken, baarmoeder of vulva (bij vrouwen)
• de prostaat of de zaadballen (bij mannen)

Je kunt dan lichamelijke klachten krijgen die invloed hebben op je seksleven en/of je vruchtbaarheid. 

Meer hierover kun je lezen bij de informatie over:

• anuskanker
• baarmoederhalskanker
• baarmoederkanker
• eierstokkanker
• vaginakanker
• vulvakanker (schaamlipkanker) 
• prostaatkanker
• peniskanker
• vaginakanker
• teelbalkanker (zaadbalkanker)

De bestralingsarts of verpleegkundig specialist kan je vertellen over de mogelijke gevolgen van bestraling op seksueel gebied. En wat je zelf kunt doen om er minder last van te hebben.

Vermoeidheid en andere lichamelijke klachten door bestraling

Bestraling heeft vaak invloed op hoe je je voelt. Je kunt er erg moe van worden, of tijdelijk last hebben van bijvoorbeeld je mond, je darmen, je blaas of je huid. Ook is het een intensieve periode. Het is normaal dat je dan minder zin hebt in seks, of meer behoefte hebt aan intimiteit en nabijheid dan aan seks.

Invloed bestraling op seksualiteit bij vrouwen

Door bestraling van je eierstokken kun je in de overgang komen. Dit kan gevolgen hebben voor je seksleven. Misschien kun je aanvullende hormonen gebruiken om minder last te hebben van de overgang. Bespreek dit met je arts.

Soms worden de eierstokken van tevoren verplaatst naar de bovenbuik om te voorkomen dat je in de overgang komt. Lees meer over eierstokken verplaatsen.

Bij bestraling van de baarmoederhals of vagina kan het slijmvlies van het bovenste deel van je vagina dunner worden en kan littekenweefsel ontstaan. Hierdoor kun je tijdens en na de behandeling last krijgen van:

• een drogere vagina
• een nauwere of stuggere vagina
• (waterige) afscheiding
• pijn of een branderig gevoel tijdens en na de geslachtsgemeenschap

Bespreek je klachten met je arts of verpleegkundige. Vaak is er iets aan te doen. 

Krijg je een combinatie van inwendige en uitwendige bestraling? Dan kan je vagina na de behandeling minder soepel worden. Dat komt door littekenweefsel in de vagina. Je krijgt adviezen om dit zoveel mogelijk te voorkomen, en hoe je je seksleven weer geleidelijk kunt opbouwen. 

Bestraling kan de zenuwen beschadigen die nodig zijn om een erectie te krijgen. Daardoor kun je erectieproblemen krijgen. Meestal ontstaan die geleidelijk, na maanden of jaren. Heb je hier veel last van, bespreek dan met je arts of verpleegkundig specialist of hier iets aan te doen is. 

Bij bestraling van de zaadballen kan het testosteron-hormoon minder aangemaakt worden. Bespreek met je arts of het nodig is dit te controleren en/of behandelen.

Seksualiteit tijdens de bestraling

Tijdens en kort na de behandeling met bestraling kun je prima seks hebben en masturberen. De bestraling levert geen gevaar op voor je partner, ook niet tijdens de geslachtsgemeenschap. Twijfel je hierover of ben je angstig, bespreek dat dan met je arts.

Bij bestraling van het bekkengebied krijg je specifieke adviezen van je arts en/of verpleegkundige. Voor vrouwen is ook informatie beschikbaar op de website van patiëntenorganisatie Olijf.

Krijg je inwendige bestraling met permanente implantatie tegen prostaatkanker? Dan gelden wel een aantal leefregels voor de eerste periode na de behandeling. De sterkte van de radioactieve straling neemt geleidelijk af en is na een paar dagen niet meer te meten. Bespreek met je arts wanneer het weer mogelijk is om seksueel contact te hebben.