Uitzaaiingen bij melanoom

Een melanoom kan uitzaaien. Dat betekent dat de kankercellen via het lymfevocht of bloed op andere plekken in het lichaam terechtkomen. Als melanoom uitzaait, is dat meestal eerst naar de lymfeklieren in de buurt van het melanoom.

Zijn er uitzaaiingen, dan is de prognose meestal minder goed. Bekijk de overlevingscijfers van melanoom.

Lees op deze pagina verder over:

• Waar zaait een melanoom naar uit?
• Uitzaaiingen in de lymfeklieren
• Satelliet-uitzaaiingen
• In-transit-uitzaaiingen
• Uitzaaiingen naar andere organen

En over:

• Klachten van uitgezaaid melanoom
• Onderzoek naar uitzaaiingen in de lymfeklieren

Waar zaait een melanoom naar uit?

De kankercellen kunnen via het lymfevocht of bloed op andere plekken in het lichaam terechtkomen:

• in de lymfeklieren in de buurt van het melanoom 
• in de huid rondom het melanoom of het litteken van het melanoom 
• tussen de plek waar het melanoom eerst zat en de lymfeklieren
• in andere organen van het lichaam, zoals de lever of de longen

Een ander woord voor uitzaaiingen is metastasen.

Uitzaaiingen in de lymfeklieren

Meestal zaait melanoom eerst uit naar de lymfeklieren in de buurt van het melanoom. Dit heet een regionale uitzaaiing. 

Soms zijn die lymfeklieren groter dan normaal, en is dat ook te zien en te voelen. Maar kleine uitzaaiingen kun je niet voelen.

Satelliet-uitzaaiingen

In de huid rondom het melanoom of het litteken van het oorspronkelijke melanoom kunnen ook kleine uitzaaiingen ontstaan. Als deze binnen 2 cm van het litteken ontstaan, heten ze satelliet-metastasen.

Deze uitzaaiingen kun je opmerken doordat er rondom een litteken huidkleurige of bruine tot zwarte bultjes ontstaan. Daarom controleert de arts bij de controle-afspraak ook altijd het litteken.

In-transit-uitzaaiingen

Er kunnen ook uitzaaiingen voorkomen tussen de plek waar het melanoom eerst zat en lymfeklieren in de buurt van die plek. Als dit verder dan 2 cm van het litteken is, noemen we dit in-transit-uitzaaiingen.

Deze uitzaaiingen kunnen zowel in de huid als onder de huid voorkomen. Je kunt deze bultjes soms zien of voelen in de huid.

Soms zaait een melanoom rechtstreeks via het bloed uit naar andere plaatsen in het lichaam, bijvoorbeeld naar:

• een andere plaats op de huid
• een andere lymfeklier in het lichaam
• de longen
• de hersenen
• botten
• andere organen

Dit gebeurt bij ongeveer 1 op de 10 mensen met melanoom. Meestal is de ziekte dan niet meer te genezen. Er zijn vaak wel verschillende behandelingen mogelijk. Lees verder over de behandeling bij uitgezaaid melanoom

Klachten van uitgezaaid melanoom

Als een melanoom uitzaait naar andere organen, kun je klachten krijgen. Op deze pagina’s vind je meer informatie:

• symptomen van uitzaaiingen in de lever
• symptomen van uitzaaiingen in de longen
• symptomen van uitzaaiingen in de hersenen

Onderzoek naar uitzaaiingen in de lymfeklieren

De kans op uitzaaiingen hangt onder andere af van de dikte van het melanoom en of er zweervorming is. 

Je wordt onderzocht op uitzaaiingen:

• Als het melanoom dikker is dan 0.8 millimeter, of als de tumor dunner is dan 0.8 millimeter, maar zweervorming heeft. Je kunt dan een schildwachtklierprocedure krijgen.
• Als je vergrote lymfeklieren hebt in de buurt van het melanoom. In vergrote lymfeklieren kunnen uitzaaiingen zitten. Je krijgt dan een echografie. Als het nodig is, krijg je ook nog een punctie.

Onderzoek naar uitzaaiingen op afstand gebeurt met een PET-CT-scan, CT-scan of MRI-scan.