Schildwachtklierprocedure bij melanoom
Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.
Naar colofonEen schildwachtklierprocedure is een operatie waarbij de chirurg de schildwachtklieren opspoort, verwijdert en laat onderzoeken. Heel kleine uitzaaiingen in de lymfeklieren (micrometastasen) zijn dan vroeg te ontdekken.
Lees op deze pagina verder over:
- Wanneer een schildwachtklierprocedure bij melanoom?
- Waarom geen schildwachtklierprocedure bij een dun melanoom?
- Wat is de schildwachtklier?
- Hoe gaat een schildwachtklierprocedure?
- De voor- en nadelen van een schildwachtklierprocedure
Op deze pagina vind je ook informatie over de uitslag, en hoe het verder gaat:
Wanneer een schildwachtklierprocedure bij melanoom?
De arts bespreekt de mogelijkheid van een schildwachtklierprocedure met je:
- Als de tumor dikker is dan 0.8 millimeter, of:
- Als de tumor dunner is dan 0.8 millimeter, maar zweervorming heeft. Dit is iets wat de patholoog onder de microscoop kan zien.
Een ander woord voor schildwachtklierprocedure is schildwachtklieronderzoek.
Waarom geen schildwachtklierprocedure bij een dun melanoom?
Als je een melanoom hebt zonder zweervorming dat dunner is dan 0.8 mm, krijg je geen schildwachtklierprocedure. Dat is zo wereldwijd afgesproken.
Mensen met een dun melanoom hebben namelijk maar een heel kleine kans op uitzaaiingen (0 tot 5%). Een schildwachtklierprocedure kan bijwerkingen en complicaties veroorzaken. Die wegen niet op tegen de kleine kans op uitzaaiingen.
Na het verwijderen van het melanoom kom je nog 1 keer op controle. Dat is 3 maanden na de operatie. Controleer daarna regelmatig zelf je huid. Lees hoe je zelf je huid controleert op melanoom.
Wat is de schildwachtklier?
De schildwachtklier is de lymfeklier die als eerste het lymfevocht uit de tumor opvangt. Kankercellen kunnen zich verspreiden via het lymfevocht. Als melanoom uitzaait, komen de uitgezaaide kankercellen als eerste in de schildwachtklier terecht.
De schildwachtklier wordt ook wel poortwachtersklier of sentinel node genoemd. De schildwachtklier is iets anders dan de schildklier. De schildklier is een orgaan in de hals dat hormonen aanmaakt.
De schildwachtklier is niet bij iedereen dezelfde lymfeklier. De plaats van het melanoom bepaalt welke klier als eerste het lymfevocht van de tumor opvangt. Er kunnen ook meer schildwachtklieren zijn.
Hoe gaat een schildwachtklierprocedure?
Eerst spuit de arts een kleine hoeveelheid radioactieve vloeistof in de tumor en in het gebied daaromheen. Deze vloeistof is niet gevaarlijk voor jezelf of voor anderen.
De radioactieve vloeistof stroomt naar de dichtstbijzijnde lymfeklier (de schildwachtklier) en maakt de klieren zichtbaar op een scan.
Na ongeveer een kwartier kan de arts op een scan de schildwachtklieren zien en de lymfeklieren die daaromheen liggen.
De arts spoort de schildwachtklieren op met een apparaatje dat radioactiviteit kan meten. Soms spuit de arts ook nog blauwe inkt in de buurt van tumor. De lymfebanen kleuren dan blauw en kunnen zo gevolgd worden tot aan de schildwachtklieren.
De arts verwijdert de schildwachtklieren via 1 of meer kleine sneetjes voor verder onderzoek. Je krijgt hiervoor een verdoving.
Een patholoog onderzoekt onder de microscoop of er kankercellen zitten in de schildwachtklieren.
Stap 1: schildwachtklier opsporen
Stap 2: schildwachtklier verwijderen
De voor- en nadelen van een schildwachtklieronderzoek
Een schildwachtklierprocedure heeft voor- en nadelen. De arts bespreekt die met je.
Dit zijn de voordelen:
- Je arts kan je meer vertellen over de kans op uitzaaiingen nu en in de toekomst.
- Je arts kan beter bepalen in welk stadium het melanoom is. Dus hoe ver de ziekte in je lichaam zit en hoe ernstig het is.
- Je arts kan je vertellen welke behandelingen geschikt zijn voor je.
Dit zijn de nadelen:
- Er is een kleine kans dat de wond gaat ontsteken of slecht geneest. Dit komt voor bij 5 van de 100 mensen.
- Er is een kleine kans op lymfoedeem. Er hoopt zich dan vocht op in een arm of been. Het vocht kan niet goed weg, waardoor je arm of been dik wordt. Lees verder over lymfoedeem.
Neem de tijd om een goed doordachte beslissing te nemen. Als je geen schildwachtklieronderzoek wilt, bespreek dit dan met je arts.
De uitslag van de schildwachtklierprocedure
Meestal is de uitslag na ongeveer 5 tot 10 dagen bekend. Er zijn 2 uitslagen mogelijk:
Geen kankercellen in de schildwachtklieren
Zitten er geen kankercellen in de schildwachtklieren? Dan is de kans op uitzaaiingen in de andere lymfeklieren of in de rest van je lichaam heel klein. Er is dan geen verdere behandeling nodig.
Wel kankercellen in de schildwachtklieren
Zitten er wel kankercellen in de schildwachtklieren? Dan is de kans ongeveer 1 op 5 dat je ook uitzaaiingen hebt in andere lymfeklieren. De arts haalt die lymfeklieren niet direct weg, maar controleert die wel.
Blijkt tijdens een controle dat je lymfeklieren vergroot zijn? Dan krijg je een echografie en een punctie. Zitten er inderdaad uitzaaiingen, dan krijg je toch nog een lymfeklieroperatie.
Meestal krijg je na die operatie nog een aanvullende behandeling met medicijnen. Die kunnen de kans kleiner maken dat het melanoom terugkomt of verder uitzaait. Het kan gaan om doelgerichte therapie of immunotherapie.
Goed om te weten: voor je levensverwachting maakt wachten met behandelen niet uit. Het kan wel voorkomen dat je onnodig last krijgt van mogelijke gevolgen van een lymfeklieroperatie, zoals lymfoedeem.
Heb je gevonden wat je zocht?
