Leven met een buismaag na slokdarmkanker

Bij de slokdarmoperatie verwijdert de chirurg de hele slokdarm of een groot deel ervan. Je krijgt dan een vervangende slokdarm: een buismaag. Dit is een soort buis die het overgebleven stuk slokdarm verbindt met de maag. Dit heeft invloed op hoe en wat je kunt eten en drinken.

Lees op deze pagina meer over:

• Tips bij een buismaag
• Klachten na een buismaagoperatie
• Buismaag-ervaringen
• Kwaliteit van leven met een buismaag

Vaak is voor de nieuwe verbinding een stuk maag gebruikt. Daardoor wordt je maag kleiner. Je kan dan minder voedsel opslaan en minder in één keer eten en drinken. Ook kun je klachten krijgen zoals brandend maagzuur, vertraagd leeglopen van de buismaag, versneld leeglopen van de buismaag (dumping), problemen met slikken en heesheid.

Algemene tips bij een buismaag:

• Eet vaker kleine hoeveelheden.
• Eet langzaam en kauw goed.
• Lauw of warm eten en drinken kan prettiger zijn dan koude producten.
• Slaap met je bovenlichaam wat omhoog zodat er zo min mogelijk maagzuur omhoog komt. Als maagzuur in je longen komt, kun je een longontsteking krijgen.
• Neem de tijd om te ontdekken wat wel en niet prettig voor je is. Wat en hoeveel je kunt eten verschilt per persoon.

Klachten na een buismaagoperatie

Veelvoorkomende klachten na een buismaagoperatie zijn:

• Dumping
• Brandend maagzuur (reflux)
• Vertraagde maaglediging (gastroparese)
• Passageklachten / het eten blijft hangen
• Problemen met eten en drinken

Dumping door buismaag

Een veelvoorkomende klacht bij een buismaag is dumping. Dit betekent dat voedsel te snel vanuit je maag in je darmen terechtkomt. Dit geeft vaak allerlei klachten, vooral bij drinken en vloeibaar eten. Je kunt last hebben van vroege dumping en van late dumping.

Vroege dumping

Vroege dumping ontstaat binnen een uur na het eten of drinken. Je krijgt dan last van diarree, een vol of opgeblazen gevoel, buikpijn en misselijkheid. Ook daalt je bloeddruk waardoor je last kunt krijgen van hartkloppingen, duizeligheid, koud zweet, en een zwak gevoel. Je kunt ook flauwvallen.

Om vroege dumping te voorkomen helpt het om vaker kleinere hoeveelheden te eten. Bekijk meer tips om vroege dumping te voorkomen op voedingenkankerinfo.nl.

Late dumping

Late dumping ontstaat anderhalf tot 2 uur na de maaltijd. Omdat de voeding te snel in de dunne darm komt, worden bepaalde suikers versneld opgenomen. Dit zorgt voor een hoog bloedsuikergehalte. Je lichaam produceert dan extra insuline. Je krijgt hierdoor klachten die lijken op een suikertekort bij mensen met suikerziekte (diabetes). Je wordt zweterig, onrustig, duizelig, trillerig en hebt een hongergevoel.

Bij late dumping helpt het om iets kleins eten. Daarna verminderen de klachten vaak weer. Heb je vaak last van late dumping? Vermijd dan producten die je bloedsuiker snel verhogen. Dit zijn producten met suiker, maar ook zetmeelrijke producten zoals aardappelen, pasta en brood. Een diëtist kan je hierin begeleiden. Bekijk meer tips om late dumping te voorkomen op voedingenkankerinfo.nl.

Brandend maagzuur (reflux)

Na een buismaagoperatie kun je last hebben van brandend maagzuur. De nieuwe slokdarm houdt eten en maagzuur minder goed tegen. Dit kan een brandend en pijnlijk gevoel geven, vooral ’s nachts als je ligt.

Als je ’s nachts last hebt van brandend maagzuur kan het helpen om met je bovenlichaam wat hoger te liggen. Je kunt kussens, schuimplastic of een opgerold dekbed onder je matras leggen. Hiervoor zijn ook speciale ‘anti-reflux verhogers’ te koop. 

Ook voeding kan helpen om brandend maagzuur tegen te gaan. Een diëtist kan je hierin begeleiden.

Lees voedingstips bij brandend maagzuur op de website van voedingenkankerinfo.nl.

Vertraagde maaglediging (gastroparese)

Door de slokdarmoperatie kun je last krijgen van vertraagde maaglediging. De maagspier werkt niet goed meer waardoor voedsel te lang in de maag blijft. Dit heet ook wel gastroparese. Je kunt last krijgen van misselijkheid, overgeven, geen eetlust, een vol gevoel en gewichtsverlies.

Het kan helpen om rustig te eten en de maaltijden goed te spreiden over de dag. Als je veel last hebt, kun je ook overgaan op vloeibare voeding. Een diëtist kan je hierin begeleiden.

Passageklachten door buismaag

Veel mensen met een buismaag hebben last van passage- of slikklachten. Dat is normaal. Het is dan extra belangrijk om rustig te eten en goed te kauwen (30 tot 50 keer per hap). Deze klachten kunnen verschillende oorzaken hebben.

De oplossing verschilt per oorzaak en per persoon:

• Zakt je eten niet goed? Dan kan dilateren helpen. Hierbij wordt de buismaag een beetje opgerekt.
• Heb je het gevoel dat je continu een brok in je keel hebt? Dit wordt ook wel globusgevoel genoemd. Een fysiotherapeut of oefentherapeut kan hierbij ondersteunen.
• Heb je slikklachten? Dan kun je anders gaan ademhalen. Een fysiotherapeut, oefentherapeut of logopedist kan je hierbij helpen.

Wat en hoe je eet, speelt ook een belangrijke rol bij het voorkomen of verhelpen van passageklachten. Lees praktische tips bij passageklachten op voedingenkankerinfo.nl.

Problemen met eten en drinken door buismaag

Na een buismaagoperatie kun je problemen krijgen met eten en drinken. Misschien heb je minder honger of kun je bepaalde voedingsmiddelen niet meer goed verdragen. Ook een vitaminetekort komt vaak voor. Dit heeft gevolgen voor je gezondheid, maar vaak ook voor hoe je je emotioneel voelt. Hieronder lichten we deze klachten kort toe.

Minder eetlust en een vol gevoel

Na de operatie kun je minder of geen hongergevoel hebben. Dit kan door de operatie zelf komen, omdat je maag kleiner is. Of doordat je smaak veranderd is, waardoor je geen trek meer hebt in bepaalde voedingsmiddelen. Het hongergevoel kan na een tijdje weer terugkomen, maar niet altijd. Een diëtist kan je hierbij begeleiden.

Lees tips bij verminderde eetlust op voedingenkankerinfo.nl.

Uitdroging door moeite met drinken

Als slikken moeilijk is, kan ook drinken lastiger zijn. Het is wel belangrijk om voldoende te drinken, om uitdroging te voorkomen. Warme of lauwe dranken zijn dan vaak prettiger dan koude dranken. Een logopedist of diëtist kan je helpen bij slikklachten. Kijk voor meer informatie over slikklachten op voedingenkankerinfo.nl.

Voeding minder goed verdragen

Na een buismaagoperatie kun je sommige voedingsmiddelen misschien niet meer goed verdragen. Voorbeelden hiervan zijn lactose of gluten. Dit verschilt sterk per persoon. Neem de tijd om te ontdekken wat je wel en niet goed verdraagt. Een diëtist kan je hierbij begeleiden.

Vitaminetekort door buismaag

Bij mensen met een buismaag komen tekorten aan vitamine en sporenelementen vaker voor. Met name een tekort aan vitamine B12, vitamine D en ijzer. Dit komt onder andere door een minder goede vertering en minder maagzuurproductie. Maagzuur is nodig om vitamines en ijzer op te nemen uit voedsel.

Je kunt een tekort merken door vermoeidheid, duizeligheid, concentratieproblemen en bloedarmoede. Laat deze klachten aan je arts of diëtist weten. Hij of zij kan onderzoeken of je inderdaad een vitaminetekort hebt. Als dat zo is, kan de arts je vitaminepillen of injecties voorschrijven.

Gevoelens door moeite met eten

Door een tumor in de slokdarm of door een buismaag kan eten lastig worden. Misschien vind je eten niet meer lekker of heb je weinig eetlust. Dit kan je boos of verdrietig maken. Bijvoorbeeld door onbegrip vanuit je omgeving of omdat je minder plezier hebt in eten. Dat is begrijpelijk. Eten draait om veel meer dan alleen genoeg voedingsstoffen binnenkrijgen. Het gaat vaak ook om plezier en gezelligheid.

Buismaag-ervaringen

In de gespreksgroep Slokdarmkanker en maagkanker kun je vragen stellen en kennis en ervaringen delen over slokdarmkanker, bijvoorbeeld over leven met een buismaag. 

Een diëtist zoeken

Als je last hebt van één of meer van deze klachten, vraag dan persoonlijk advies over jouw situatie. Een diëtist kan je hierin het beste adviseren. Het is belangrijk dat je naar een diëtist gaat die ervaring heeft met het begeleiden van mensen met een buismaag. Je arts kan je hier meer over vertellen.

Een buismaag heeft vaak een grote impact op je kwaliteit van leven. Je kunt last krijgen van verschillende klachten en je zult anders gaan eten dan je gewend was. Ook gaat je conditie vaak achteruit. Een beweegprogramma onder leiding van een fysiotherapeut na de slokdarmoperatie kan de kwaliteit van leven verbeteren.

Bekijk hier de brochure Leven met een Buismaag van Stichting SPKS Leven met Maag- of Slokdarmkanker.