Operatie bij slokdarmkanker

Soms kan de slokdarmtumor met een operatie weggehaald worden. Dat gebeurt alleen als je geen uitzaaiingen op afstand hebt. Het doel van de operatie is om te genezen van slokdarmkanker.

Een slokdarmoperatie is een ingrijpende behandeling. De chirurg verwijdert je slokdarm of een deel van je slokdarm. Vaak krijg je een vervangende slokdarm: een buismaag. De operatie heet dan ook wel een buismaagoperatie.

Lees op deze pagina over:

• Wanneer is een operatie mogelijk bij slokdarmkanker?
• Chemoradiatie vóór de slokdarmoperatie
• Doelgerichte therapie na de slokdarmoperatie
• Hoe gaat de slokdarmoperatie?
• Buismaag
• Uitzaaiingen gevonden tijdens de operatie
• Voorbereiden op de slokdarmoperatie
• Na de slokdarmoperatie

Wanneer is een slokdarmoperatie mogelijk?

Je kunt alleen geopereerd worden aan een slokdarmtumor, als:

• Je lichamelijke conditie goed is.
• De volledige tumor verwijderd kan worden.
• De tumor niet is ingegroeid in omliggende organen, zoals de aorta of de luchtpijp.
• De tumor niet is uitgezaaid naar andere organen.
• De tumor niet is uitgezaaid naar lymfeklieren die niet in de buurt van de slokdarm liggen.

Fit voor de operatie

Het is belangrijk dat je fit bent voor de operatie. Ook is het beter dat je niet afvalt en geen ondergewicht hebt. Daarom is goede voeding belangrijk in de periode voor de operatie. Je krijgt hier advies over van een diëtist. Die kan je ook begeleiden als het eten moeilijk gaat en drinkvoeding of sondevoeding nodig is.

Als het kan, is het goed om te bewegen zodat je met een goede conditie de operatie in gaat. Lees meer over sporten en bewegen tijdens kanker.

Chemoradiatie vóór de slokdarmoperatie

Om de tumor kleiner te maken, krijg je voor de operatie vaak eerst een behandeling met chemoradiatie. Dit is een combinatie van chemotherapie en bestraling. Soms krijg je alleen chemotherapie. Beide behandelingen vergroten de overlevingskans na de operatie. Ook verkleint dit de kans dat de tumor na de operatie terugkomt.

Doelgerichte therapie na de slokdarmoperatie

Soms krijg je na de operatie nog een behandeling met doelgerichte therapie (targeted therapy). Dit verkleint de kans dat de tumor later weer terugkomt.

Hoe gaat de slokdarmoperatie?

Bij een slokdarmoperatie haalt de chirurg bijna de hele slokdarm weg. Daarna wordt er een nieuwe verbinding met de maag gemaakt: een buismaag.

Tijdens de operatie verwijdert de chirurg de tumor, maar ook de omliggende lymfeklieren. Dit is nodig, omdat kleine uitzaaiingen niet altijd goed te zien zijn. Zo worden deze ook meteen verwijderd.

De operatie wordt via de borstholte, de buik en/of de hals uitgevoerd. Dit kan via een grotere snede, een kijkoperatietechniek, een robot of een combinatie van deze technieken. Op welke manier je ook geopereerd wordt: de operatie is een grote ingreep en duurt vaak een groot deel van de dag.

Buismaag

Om de slokdarm te vervangen, wordt een buismaag gemaakt. Dit is een buis die wordt gemaakt van de maag. De chirurg maakt een nieuwe aansluiting van de buismaag aan het resterende deel van de slokdarm. Afhankelijk van de locatie van de tumor kan de aansluiting in de borstkasholte of in de hals gemaakt worden.

Soms lukt het niet om de maag te gebruiken voor de buismaag. Bijvoorbeeld omdat een groot deel van de maag verwijderd is. Dan gebruikt de chirurg een stuk dikke darm of een stuk dunne darm. Als dat zo is, vertelt je arts hier meer over.

De buismaagoperatie is een in opzet genezende behandeling. Bij deze operatie verwijdert de chirurg het bovenste deel van de maag of maagingang samen met (een deel van) de slokdarm.

Daarna maakt hij een ‘buis’ van de buitenbocht van de maag. Deze maakt hij vast aan het bovenste deel van de slokdarm. Zo wordt het spijsverteringskanaal weer hersteld.
Een andere naam voor buismaagoperatie is oesofagus-cardiaresectie.

Soms vindt de chirurg tijdens de operatie uitzaaiingen die niet te zien waren tijdens de eerdere onderzoeken. Je kunt dan niet meer genezen. Er zijn dan andere behandelopties, om de kanker te remmen en je klachten te verlichten. Dit is een palliatieve behandeling.

Voorbereiden op de slokdarmoperatie

Voor de operatie krijg je een vooronderzoek in het ziekenhuis. Dit heet een pre-operatieve screening (POS). Je krijgt dan informatie over wat er precies gebeurt tijdens de operatie. Er worden een paar lichamelijke onderzoeken gedaan om je conditie te bepalen. Soms zijn extra onderzoeken nodig, zoals een bloedonderzoek of een hartfilmpje. Samen met de anesthesioloog bespreek je de narcose.

Na de slokdarmoperatie

Een slokdarmoperatie is een flinke ingreep. Je blijft hierna ruim een week in het ziekenhuis om te herstellen en aan te sterken.

Een buismaag na de slokdarmoperatie

Een buismaag heeft veel gevolgen. Omdat een stuk maag gebruikt is voor de nieuwe verbinding, wordt je maag kleiner. Je kan daardoor minder voedsel opslaan en minder in één keer eten en drinken. Een tijdje na de operatie mag je in principe weer alles eten en drinken, maar dit kan lastig zijn. Ook kunnen je smaak en eetlust door de operatie veranderen.

Klachten na een buismaagoperatie

Na de buismaagoperatie kun je last hebben van onder andere:

• voedsel opboeren
• kokhalsreflex
• buikkrampen na de maaltijd
• smaakverlies

Dit is normaal en gaat meestal na een tijdje vanzelf over.

Je kunt ook last houden van blijvende klachten zoals slikproblemen, dumping, minder eetlust en heesheid. Lees hier meer over op de pagina Leven met een buismaag na slokdarmkanker.

Eten en drinken na de slokdarmoperatie

Een diëtist begeleidt je na de operatie met eten en drinken. Na de operatie krijg je de eerste paar dagen sondevoeding. Dit is vloeibaar eten dat via een flexibele slang direct in je dunne darm terechtkomt. Zo komt er geen voeding door de slokdarm en kunnen de littekens in de slokdarm goed genezen. Een ander woord voor sondevoeding is enterale voeding.

Als sondevoeding niet mogelijk is, krijg je waarschijnlijk voedingsstoffen via een infuus. Dit wordt parenterale voeding genoemd. Met dit infuus komen de voedingsstoffen rechtstreeks in je bloed terecht.

Meestal mag je ongeveer een week na de operatie weer langzaam zelf gaan eten. Het lukt vaak niet om meteen al alles te eten. Dat is begrijpelijk. Neem de tijd om te ontdekken wat wel en niet voor je werkt. Het kan bijvoorbeeld helpen om vaker kleine beetjes te eten. Om goed te herstellen, is het wel belangrijk om genoeg eiwitten en energie (calorieën) binnen te krijgen. Vaak blijft sondevoeding daarom nog even nodig. Er zijn daarnaast verschillende dingen die je zelf kunt doen, zoals gezond en gevarieerd eten en voldoende bewegen (als dat lukt).

Lees hier meer over op de pagina Leven met een buismaag na slokdarmkanker.

Lees voedingstips om je conditie te verbeteren.

Complicaties na een slokdarmoperatie

Een slokdarmoperatie is een grote ingreep. Ongeveer de helft van de geopereerde mensen heeft last van blijvende klachten of van problemen na de operatie. Dit worden ook wel complicaties genoemd. Het kan zijn dat je dan langer in het ziekenhuis moet blijven. Soms zijn de complicaties ernstig. Ongeveer 3 tot 4% van de mensen overlijdt erdoor. Samen met je arts bespreek je de voordelen en nadelen van de operatie.

De meest voorkomende complicaties van een slokdarmoperatie zijn:

• longontsteking
• lekkage op de plek waar de buismaag aan de oude slokdarm is vastgemaakt
• hartritmestoornissen
• lymfelekkage in borstkasholte

De buismaag kan ook gevolgen hebben die langer en soms altijd aanhouden, zoals heesheid en brandend maagzuur.