Leven met een tracheostoma

Een laryngectomie verandert het leven voor altijd. Na de operatie staan de mond en keel niet meer in verbinding met de luchtpijp. Je ademt via het tracheostoma.

Met een tracheostoma is niet alleen de ademhaling anders. Er zijn ook veranderingen met ruiken en hoesten. Je kunt vaker benauwd zijn en meer slijm ophoesten. Ook kun je meer boeren en winden gaan laten.

Veranderde reuk

Met het tracheostoma gaat de lucht niet meer door de neus. Hierdoor komen geuren niet meer vanzelf bij het reukorgaan in de neus.

Het is mogelijk om op een andere manier te ruiken. Hiervoor moet je lucht aanzuigen met de neus. Daarvoor maak je bepaalde bewegingen met je mond. Dit lijkt op het onderdrukken van een gaap met gesloten mond.

De meeste logopedisten kunnen je deze techniek aanleren. Het heet de ‘gaap-ruikmethode’.

Boeren en winderigheid

Je kunt meer last krijgen van boeren en winderigheid.

Bij de nieuwe manier van spreken laat je steeds lucht in de slokdarm en keelholte stromen. Hierdoor slik je ook onbedoeld lucht in. De lucht komt in de maag terecht. Deze ingeslikte lucht kan alleen nog als boer of wind het lichaam verlaten.

Veel mensen schamen zich hiervoor. Het kan helpen om je omgeving dit een keer uit te leggen. Hierdoor wordt het bespreekbaar en gaat je omgeving dit begrijpen. De schaamte kan zo minder worden.

Slijm ophoesten

Voor de operatie kon je overtollig slijm ophoesten en weer wegslikken. Nu hoest je het slijm op via het tracheostoma.

De beste manier om slijm te verwijderen is diep ademen en krachtig hoesten of huffen. Je kunt het slijm weghalen met een tissue of papieren zakdoekje. Taai en vastzittend slijm kun je makkelijker ophoesten door een zoutoplossing in het tracheostoma te druppelen of sprayen.

Kortademigheid

Met het tracheostoma kun je meer last hebben van benauwdheid en kortademigheid. Neem bij veel klachten contact op met je arts. Hij kan onderzoeken wat de oorzaak is en een behandeling tegen de kortademigheid starten.

Behandeling van andere ziektes na de laryngectomie

Krijg je een behandeling voor een andere aandoening, dan moet  je met een aantal zaken rekening houden:

• Vertel de arts dat je een tracheostoma hebt.
• Vraag de arts contact op te nemen met een KNO-arts. Ze kunnen dan bespreken of er bij de behandeling voor de andere aandoening speciale maatregelen nodig zijn.  
• Moet je in het ziekenhuis verblijven, vertel dan ook de verpleegkundigen over het tracheostoma. 
• Neem zelf materialen mee die je nodig hebt voor het tracheostoma en de verzorging ervan.
• Ga je naar de tandarts of kaakchirurg, vertel dan ook aan hen dat je een tracheostoma hebt.