Bestraling bij oogkanker

Bij oogkanker kun je meestal bestraling krijgen. Van je arts hoor je welke vorm van bestraling voor jou geschikt is.

Lees op deze pagina over:

• Wat is bestraling?
• Doel van bestraling
• Hoe gaat bestraling?
• Vormen van bestraling
• Bijwerkingen van bestraling
• Gevolgen op lange termijn
• Bespreek de voor- en nadelen met je arts

Wat is bestraling?

Bestraling is de behandeling van kanker met straling. Het doel: kankercellen kapotmaken en gezonde cellen zoveel mogelijk heel laten. De radiotherapeut bestraalt alleen de plek van de tumor of uitzaaiingen. Een ander woord voor bestraling is radiotherapie.

De straling komt uit een bestralingstoestel. De straling gaat van buitenaf door je huid heen. De radiotherapeut bepaalt hoeveel straling je krijgt en de precieze plek waar je wordt bestraald.

Doel van bestraling bij oogkanker

Is oogkanker niet uitgezaaid, dan kun je bestraling krijgen met als doel: genezing.

Bij uitgezaaide oogkanker kun je bestraling krijgen met als doel: de groei van uitzaaiingen remmen en klachten verminderen.

Hoe gaat bestraling bij oogkanker?

Bestraling krijg je in een speciale ruimte in het ziekenhuis. Hier lig je op een behandeltafel in een bepaalde houding. De laboranten stellen het bestralingstoestel in zodat het juiste gebied precies goed bestraald wordt.

Daarna begint de bestraling. Daar voel je niets van. De bestraling duurt een paar minuten.

Bestralingsmasker

Als je hoofd bestraald wordt, krijg je een bestralingsmasker. Dit zorgt ervoor dat je hoofd of hals bij elke bestraling precies in dezelfde houding ligt. Zo kan de arts je heel precies bestralen.

Het masker gaat om je hoofd en wordt vastgemaakt aan een frame op de behandeltafel. Je kunt gewoon ademen door dit masker heen.

Vormen van bestraling bij oogkanker

Naast de meest gebruikte vorm van bestraling, zijn er bij oogkanker nog andere vormen van bestraling mogelijk, zoals:

• stereotactische bestraling
• rutheniumbestraling
• protonenbestraling

Welke soort bestraling je krijgt, hangt af van de plaats en grootte van de tumor, de beschikbaarheid van behandeling, de voorkeur van je arts en wat je zelf wilt.

Stereotactische bestraling bij oogkanker

Bij stereotactische bestraling wordt een heel hoge dosis straling op de tumor gegeven. De tumor wordt vanaf verschillende kanten heel precies bestraald.

Stereotactische bestraling kan een behandeling zijn bij oogmelanoom. Lees meer over stereotactische bestraling bij oogmelanoom.

Rutheniumbestraling bij oogkanker 

Ruthenium is een radioactieve stof die straling afgeeft. Rutheniumbestraling gebeurt met een schildje op je oog.

Rutheniumbestraling kan een behandeling zijn bij een oogmelanoom. Lees meer over rutheniumbestraling bij oogmelanoom.

Protonenbestraling bij oogkanker

Bij protonenbestraling gebruikt de arts een speciaal soort straling met protonen. Dit heet ook wel protonentherapie.

Protonentherapie kan een behandeling zijn bij oogmelanoom. Lees meer over protonentherapie bij oogmelanoom.

Bijwerkingen van bestraling bij oogkanker

Bestraling kan bijwerkingen geven. De arts of verpleegkundige bespreekt met je welke bijwerkingen je kunt verwachten. En wat je daartegen kunt doen.

Welke bijwerkingen je krijgt, hangt af van:

• de dosis straling
• de soort bestraling
• de plek van bestraling

Mogelijke bijwerkingen zijn:

Uitval van oogwimpers

Je wimpers groeien meestal weer terug, maar dit kan een tijd duren. Je kunt kunstwimpers gebruiken. Vraag dit na bij de verpleegkundige.

Verhoogde oogdruk

Door zwelling neemt de druk in je oog toe. Daardoor is er kans op schade aan je oogzenuw. Vaak krijg je oogdruppels of medicijnen om je oogdruk te verminderen.

Vermoeidheid

Na de behandeling kun je nog een aantal weken moe zijn. Soms langer. Lees de tips bij vermoeidheid.

Rood oog

De huid rond je oog kan er na afloop van de behandeling rood of ontstoken uitzien en beurs aanvoelen. Ook kun je waterige ogen hebben. Dit kan een paar weken duren.

De radiotherapeut of verpleegkundige vertelt je hoe je je huid kunt verzorgen. En wat je kunt doen als je pijn hebt. Soms krijg je een zalf of oogdruppels tegen je klachten.

Je oog is ook gevoelig voor zonlicht. Tip: draag buiten een zonnebril met donkere glazen.

Gevolgen op lange termijn van bestraling bij oogkanker

Bestraling kan ook gevolgen hebben op lange termijn. Daar krijg je vaak pas maanden of jaren na de behandeling mee te maken. Daarom is het belangrijk om je ogen regelmatig te laten controleren.

Mogelijke gevolgen zijn:

Staar

Door bestraling kun je last krijgen van staar. De lens van je oog is dan troebel. Je ziet wazig en kunt kleuren minder helder zien. Je kunt dan een staaroperatie krijgen. Lees op Thuisarts.nl verder over staar.

Droog oog

Je kunt ook last krijgen van een droog oog. Vaak is dit blijvend. Je kunt dan oogdruppels krijgen. Die moet je elke dag gebruiken om je oog vochtig te houden. Lees meer over een droog oog na oogkanker.

Problemen met zien

Door bestraling kun je slechter gaan zien. Lees verder over problemen met zien na oogkanker.

Schade aan het netvlies

Door bestraling kunnen de bloedvaatjes in je netvlies gaan lekken. De medische term is retinopathie. Je kunt dan minder goed zien.

Mogelijke behandelingen zijn:

• laserbehandeling
• injecties met steroïden
• injecties in het oog met een VEGF-remmer, zoals Avastin
• een operatie

Beschadiging van de oogzenuw

Door bestraling van een tumor vlakbij de oogzenuw, kan je oogzenuw gaan zwellen en bloeden. Hierdoor zie je minder goed. Je kunt dan lasertherapie of injecties met steroïden krijgen om verdere schade te voorkomen aan je oogzenuw.

Problemen met denken en geheugen, en depressie (bij een lymfoom)

Mensen met een ooglymfoom krijgen ook bestraling van de hersenen en het ruggenmerg. Sommige mensen hebben na bestraling meer moeite met helder denken en dingen onthouden. Of krijgen last van depressieve klachten. Deze klachten gaan meestal niet meer over. Je kunt hulp krijgen.

Bespreek de voor- en nadelen van bestraling met je arts

Kun je bestraling krijgen? Dan is het belangrijk dat je samen met de arts naar de voordelen en nadelen van deze behandeling kijkt. Zo kunnen jullie samen een keuze maken die voor jouw situatie het beste is.

Als je twijfelt of je wel bestraling wilt, vertel dit dan aan je arts. Ook dan kunnen jullie samen besluiten wat in jouw situatie de beste keuze is.