Ooglidkanker

Ooglidkanker is kanker die in het ooglid ontstaat. Je hebt een grotere kans op ooglidkanker als je jarenlang veel uv-licht op je gezicht hebt gehad. Bijvoorbeeld van de zon of de zonnebank. 

Lees op deze pagina over:

• Wat is ooglidkanker?
• Soorten ooglidkanker
• Vooruitzichten bij ooglidkanker
• Symptomen van ooglidkanker
• Behandeling van ooglidkanker
• Ziekenhuizen voor ooglidkanker
• Gevolgen van ooglidkanker

Wat is ooglidkanker?

Bij ooglidkanker is er een kwaadaardige tumor ontstaan op of onder een ooglid. Een tumor op het ooglid is goed te zien, een tumor aan de binnenkant van het ooglid niet.

Ooglidkanker ontstaat in huidcellen en is daarom een vorm van huidkanker.

Een oogarts of dermatoloog stelt de diagnose. Vaak gebeurt dit na onderzoek van het ooglid en een biopsie van het ooglid.

Soorten ooglidkanker

Meestal gaat het bij ooglidkanker om een basaalcelcarcinoom. 

Soms gaat het om een andere soort huidkanker:

• plaveiselcelcarcinoom
• talgkliercarcinoom
• melanoom 
• merkelcelcarcinoom 

Mensen die al lang besmet zijn met het humaan papilloma virus (HPV) hebben een grotere kans om een plaveiselcelcarcinoom op het ooglid of aan de binnenkant van het ooglid te krijgen.

Vooruitzichten bij ooglidkanker

De vooruitzichten hangen af van het soort tumor dat je hebt. Ook de kenmerken van de tumor spelen een rol. Bijvoorbeeld hoe groot en hoe dik de tumor is, en hoe de tumor groeit.

Bespreek je vooruitzichten met je arts.

Symptomen van ooglidkanker

Symptomen van kanker in het ooglid zijn:

• een knobbeltje op het ooglid, of aan de binnenkant van het ooglid
• een zweertje op het ooglid dat makkelijk bloedt
• een plekje met schilfertjes of kleine rode plekjes
• verlies van wimpers
• duidelijk zichtbare bloedvaatjes op de huid van het ooglid
• pigmentvlekjes op de huid van het ooglid

Heb je een van deze klachten? Dan hoeft dat niet te betekenen dat je ooglidkanker hebt. Het is wel verstandig om met deze klachten naar de huisarts te gaan. Die kan je verwijzen naar een oogarts voor verder onderzoek.

Behandeling van ooglidkanker

De behandeling hangt af van de soort tumor(en), de plaats van de tumor en je lichamelijke conditie.

Meestal adviseert de arts een kleine operatie. Dan is namelijk goed te onderzoeken of alle kankercellen zijn weggehaald.

Is een operatie niet mogelijk of wil je geen operatie, dan kan je arts de tumor behandelen met bevriezing (cryochirurgie) of bestraling.

Operatie bij ooglidkanker

Een operatie voor ooglidkanker gaat meestal zo:

• de arts verdooft je ooglid met een prik
• de arts haalt de tumor weg
• het weggehaalde weefsel wordt direct onderzocht met een microscoop
• zitten er nog kankercellen in de randjes van het weggehaalde weefsel (de snijranden), dan haalt de arts nog meer weefsel weg   

Als de arts zeker weet dat alle kanker weg is, sluit de arts de wond. Soms is het nodig om het ooglid te herstellen. De arts gebruikt daarvoor vaak een stukje weefsel en huid van jezelf. Bijvoorbeeld uit je andere ooglid of net voor je oor.

Na de operatie

Na de operatie krijg je soms een drukverband op het oog. Dat hangt af van manier waarop je ooglid hersteld is. Zo kan alles goed vastgroeien. Het drukverband blijft meestal 1 tot 7 dagen zitten.

Soms gebruikt de arts de binnenkant van je bovenooglid om je onderooglid te herstellen. Dan sluit de arts je oog een paar weken. Dit gebeurt door je bovenooglid en onderooglid tijdelijk aan elkaar vast te maken met een stukje weefsel en huid van jezelf. Zo kan je oog goed genezen. Hierna krijg je een kleine operatie om het oog weer open te maken.

Ziekenhuizen voor ooglidkanker

Je arts kan je verwijzen naar zo’n gespecialiseerd ziekenhuis voor meer onderzoek en behandeling. Je kunt daar ook zelf om vragen.

Een aantal oogartsen die ooglidkanker behandelen zijn te vinden via de website van de Dutch Orbital Society (DOS). DOS is een werkgroep van de wetenschappelijk vereniging van oogartsen. Zij houden zich bezig met aandoeningen van de oogkas, de traanwegen en de oogleden.

Van alle DOS-centra vinden de meeste operaties bij oogkanker plaats in Het Oogziekenhuis Rotterdam en het Erasmus MC.

Controle

Na de behandeling is er kans op terugkeer van de tumor. Daarom blijf je na de behandeling onder controle staan. Je arts bespreekt met je hoe vaak je op controle komt en hoe lang de controles duren. Dat hangt af van de soort ooglidkanker die je had.

Gevolgen van ooglidkanker

Een operatie aan je ooglid kan gevolgen hebben voor de werking van je oog of ooglid. Bespreek je klachten met je (huis)arts. Misschien is er iets aan te doen.

Mogelijke klachten zijn:

Droog oog

Na de operatie blijft er vaak een zichtbaar littekentje achter op de huid van je ooglid. Dit kan ervoor zorgen dat je minder goed kunt knipperen. Daardoor kun je last krijgen van een droog oog.

Soms sluit je ooglid minder goed. Meestal gaat het dan om het bovenooglid. Ook dan kun je last krijgen van een droog oog.

Lees meer over een droog oog bij oogkanker.

Dubbelzien

Bij een groot litteken kan je oog minder goed bewegen. Hierdoor kun je last krijgen van dubbelzien in een bepaalde richting. Lees meer over dubbelzien bij oogkanker.

Tranend oog

Ligt de tumor dicht bij de traanwegen, dan kan een operatie je traanwegen beschadigen. Je kunt dan last krijgen van een tranend oog.

Krasjes op je hoornvlies

Soms groeien er een paar wimpers tegen je oog. Dan ontstaan er krasjes op het hoornvlies. Dit kan pijn doen. Door de krasjes zie je ook minder goed, ben je gevoeliger voor licht en gaat je oog meer tranen.

Troebel hoornvlies

Soms wordt het hoornvlies troebeler. Dan zie je niet helder meer. Daar is niets aan te doen. Tenzij je bijna niets meer ziet. Dan kun je soms een hoornvliesoperatie krijgen.